2023 wordt jouw schrijfjaar met deze checklist

Als ‘een boek schrijven’ op jouw lijst met goede voornemens staat, dan ben je hier aan het goede adres! Daadwerkelijk een boek schrijven vergt nadenkwerk en een goede voorbereiding. Volg deze checklist en dan weet je zeker dat je je boek dit jaar écht afkrijgt!

---

1. Ontwikkel een plot met 6 vragen

Je hebt een idee in je achterhoofd, anders wilde je geen boek schrijven. Dat kan een interessant personage zijn, een bijzonder concept of een creatieve setting. Wat je eerste (kleine) idee ook is, dit moet je verder uitwerken tot een plot. Beantwoord deze 6 vragen voor jezelf:

1.1 Wat als?

Deze vraag mag je eindeloos stellen. De eerste ‘wat als’- vraag is waarschijnlijk saai, niet genoeg voor een verhaal, maar hoe dieper je graaft, hoe gaver je ideeën worden. 

1.2 Wat is het beste wat er kan gebeuren?

Ga brainstormen over best-case scenario’s. Wellicht wordt dit het doel van je personage. Wat voor stappen moet hij nemen om daar te komen?

1.3 Wat is het ergste wat er kan gebeuren?

Andersom geldt ook: als het je personage niet lukt, wat is dan het ergste wat er kan gebeuren?

1.4 Waar verlangt je personage naar?

Een verlangen van je personage kan je plot vooruit stuwen. 

1.5 Wat is de motivatie van je personage?

De motivatie van een personage is anders dan een verlangen, maar kan in het verlengde ervan liggen. Als jouw verhaal gaat over een hacker, dan verlangt hij misschien wel naar wat actie in zijn leven. Dan is zijn motivatie wellicht dat hij niet wil eindigen zoals zijn ouders met een kantoorbaan en een liefdeloos huwelijk.

1.6 Wat zijn de gevolgen van dit alles?

Alle antwoorden die jij verzint op deze vragen, brengen gevolgen met zich mee. Dat is geweldig, want dat betekent dat je verhaal zich steeds verder ontvouwt!

---

Afbeelding

Meer schrijftips en adviezen?

In iedere editie van tijdschrift Schrijven Magazine delen we tips, trucs & adviezen van bekende auteurs en schrijfdocenten. Leerzaam! 

Nog geen abonnee? Meld je aan!

Ja, ik wil een abonnement op Schrijven Magazine
Of geen cadeau

---

2. Personage(s) bedenken

Je hebt de eerste lijnen van je plot staan. Om dit plot beter te maken, heb je sterke personages nodig. Of misschien bedenk je eerst je personages en dan pas je plot, dat kan ook. In ieder geval moeten die personages bedacht worden. Waar moet je rekening mee houden?

Je hebt vast wel eens gehoord van de termen ronde- en vlakke personages. Grofweg zit het verschil erin dat ronde personages een verandering doormaken in het verhaal en vlakke personages niet. Je ronde personages zijn dus vaak je hoofdpersonen of andere belangrijke mensen, terwijl vlakke personages vaak je bijfiguren zijn. 

3 tips om een rond personage te schrijven:
•    Geef je personage een negatieve karaktertrek. Geef je personage minstens één slechte eigenschap die hem sterk beïnvloedt en een centrale rol in zijn ontwikkeling speelt.
•    Voeg een vleugje contrast toe. Onverwachte combinaties van eigenschappen kunnen een complex of verfrissend personage creëren.
•    Kijk door de lens van het personage. Een rond personage heeft een mening en een bepaalde manier van naar het leven kijken. Zorg ervoor dat je personage de wereld door zijn eigen gekleurde lens ziet.

3 tips voor het schrijven van een vlak personage
•    Geef ze opvallende karaktertrekken. Juist bij een vlak personage is het goed om ze één of twee opvallende eigenschappen te geven, zodat de lezer ze niet vergeet.
•    Herhaal deze gewoontes of eigenschappen. Een vlak personage groeit niet of nauwelijks, dus deze herhaling is niet gek, maar juist leuk voor de lezer. 
•    Gebruik ze voor humor. De voorspelbaarheid en sterke karaktertrekken van verschillende typetjes zorgen voor grappige situaties. Vooral als ze dankzij de hoofdpersoon in een andere omgeving terecht komen, waar mensen wellicht niet gewend zijn aan de excentriciteit van het vlakke personage. 

3. Conflict bedenken

Het conflict komt vaak voort uit het personage. Door zijn of haar eigenschappen, verlangens, motivatie en doelen komen er conflicten omhoog. Dit kan een intern conflict zijn (angst, schuldgevoel, twijfel, onzekerheid) of een extern conflict (ouders die tegenwerken, onverwacht ontslag, overlijden van een geliefde). Probeer deze conflicten op elkaar in te laten spelen en verwerk ze in het thema van je verhaal. 

4. Perspectief kiezen

Hierbij moet je een perspectief kiezen. Schrijf je vanuit de eerste persoon? De derde persoon? Of kies je voor een alwetende verteller? Misschien besluit je zelfs dat meerdere personages een perspectief nodig hebben. 

Wil je het verschil tussen de verschillende perspectieven weten? Lees hier meer.
Of wil je tips hoe je meerdere perspectieven kan gebruiken? Lees hier meer. 
Ook interessant: het gebruik van een onbetrouwbare verteller.

5. Setting kiezen

De plek waar je verhaal zich afspeelt heeft erg veel invloed op je boek. Het heeft invloed op de cultuur van je personages, maar ook op de sfeer die je gaat neerzetten. Welke plaats je ook kiest, doe in ieder geval enorm veel research en sla elk klein detail op. Juist de kleine details maken je omschrijving levendiger. 

Schrijf je over een fictieve wereld, zoals een fantasy- of science fiction wereld? Lees hier meer tips.

6. Weet waar en hoe je begint

Een aantal manieren hoe je je verhaal kan beginnen:

6.1 Met een proloog

Een proloog is echt anders dan hoofdstuk 1. Je kan kort het verleden in duiken of juist in de toekomst kijken. Een ander perspectief wat iets toevoegt aan je verhaal kan natuurlijk ook. Sommige mensen zijn fan van een proloog, anderen hebben er een hekel aan. Als je zelf twijfelt, lees dan:

• 4 voordelen van het schrijven van een proloog
• 5 redenen om geen proloog te schrijven

6.2 Met een beeld van de beginsituatie

Misschien wel de meest gebruikelijke manier om een verhaal te beginnen, is door eerst een beeld te scheppen van de voorafgaande situatie.

6.3 En medias res

In plaats van netjes te beginnen met een beginzin, spring je gelijk in een dialoog of actiescène. Deze techniek heet in medias res.

6.4 Bij het inciting incident

Begin eens meteen met het inciting incident. Dit belangrijke plotpunt zet de rest van het verhaal in gang. Zo weet de lezer gelijk waar het verhaal over gaat en hoeft hij niet eerst door saaie, alledaagse beschrijvingen te ploeteren.

6.5 Begin bij het einde

Verrassend genoeg kan het ook goed werken om bij het einde te beginnen. Dit kun je doen met een flashforward of een vooruitblikkende eerste zin.

7. Werk aan een schrijfroutine

Je kan aan de slag! Als je je boek in 2023 af wil hebben, moet je veel woorden per week schrijven. De beste manier om dat te doen, is om van schrijven een routine te maken. Makkelijker gezegd dan gedaan, maar het loont echt om tijd in je agenda te blokkeren om te schrijven. 
We delen 5 tips! 

8. Herschrijven kan later

Vergeet niet, herschrijven kan later. Schrijf eerste lekker de eerste versie. Hou eventueel in een notitieboekje bij welke grote veranderingen je moet gaan aanbrengen. 

Veel schrijfplezier!