Foto: Pexels

6 vragen die je jezelf moet stellen om een ijzersterk plot te schrijven

Maaike Gunsing

23 december 2020 - 9:00

Wanneer je vastloopt in je verhaal (hallo, writer’s block) dan komt dit meestal doordat je niet weet waar het plot heen gaat. Je hebt een begin en een einde, maar hoe kom je naar dat einde? Of heb je juist geen idee hoe het verhaal moet aflopen? Er kan van alles mis zijn met het plot, waardoor je tegen een barrière aanloopt. Door deze 6 vragen te stellen, komt je plot verder en wordt je verhaal beter dan je had durven dromen!

1. Wat als?

De ‘wat als’-vragen zijn misschien de bekendste vragen in de schrijfwereld, maar het zijn ook meteen de belangrijkste. Kijk naar je laatst geschreven scène en begin met brainstormen. Wat als de naïeve jongen opgepakt wordt door de politie? Wat als het schip in een storm terecht komt, net wanneer de kapitein het land in zicht ziet na maanden op zee? Wat als er een nieuw personage geïntroduceerd wordt middenin een confrontatie? Hoe langer je ‘wat als’-vragen stelt, hoe creatiever de antwoorden zullen worden.

Het kan ook dat het probleem niet in je laatst geschreven scène zit, maar dat je plot al eerder spaak liep. Ga terug naar de vorige belangrijke gebeurtenis en kijk hoe het spannender kan met nog meer ‘wat als’-vragen. Hou er wel rekening mee dat deze nieuwe plotelementen logisch moeten zijn in het verhaal dat je al hebt geschreven. Als de verandering drastisch is, dan moet je wellicht wat herschrijven. Daarnaast moet het plotelement toegevoegde waarde hebben voor je verhaal. Als de naïeve jongen wordt opgepakt, wat leert hij ervan? Helpt het écht het plot vooruit?

2. Wat is het beste wat er kan gebeuren?

Ga brainstormen over best-case scenario’s. Hierdoor kan je voorbij het plot kijken dat je al hebt bedacht. Wat is het beste wat er kan gebeuren nadat de naïeve jongen is opgepakt?

De politie vindt bewijs dat de jongen niet schuldig is en laten hem vrij.
De jongen blijk gigantisch goed te zijn in hacken en helpt de politie een moord op te lossen.

Zo kan je natuurlijk door blijven denken, totdat je een best-case scenario hebt dat past in jouw plot.

3. Wat is het ergste wat er kan gebeuren?

Hetzelfde geldt natuurlijk voor de worst-case scenario’s. In dit soort scenario’s zit het conflict, de spanning en het groeiproces van de personages. Hoe zorgen ze ervoor dat het allerergste niet zal geschieden? Stel: de jongen gaat de politie helpen. Wat is het ergste wat er kan gebeuren?

Zijn familie is razend dat hij een hacker is en dreigen hem het huis uit te zetten.
De moordenaar is bang gepakt te worden en maakt jacht op onze jonge hacker.

In beide gevallen ontstaat er een conflict en staat er iets op het spel. In het eerste voorbeeld staat de familierelatie op het spel en loopt de hacker risico om dakloos te worden. Bij het tweede voorbeeld bestaat de kans dat hij vermoord wordt. Hier kan je verder op gaan: zijn ouders lopen ook risico wanneer de moordenaar erachter komt waar hij woont. Heel veel problemen om op te lossen dus, en veel nieuwe plotpunten voor jou om te onderzoeken.

Meer schrijftips en adviezen?

In iedere editie van tijdschrift Schrijven Magazine delen we tips, trucs & adviezen van bekende auteurs en schrijfdocenten. Leerzaam!
Nog geen abonnee?

Meld je aan!

4. Waar verlangt je personage naar?

Stel je personages de vraag: waar verlang je naar op dit moment? Waar verlang je naar om over 5, 10 of 20 jaar te hebben bereikt? Personages met een intens verlangen zijn niet alleen interessant, ze zijn ook nog eens perfect voor het plot. Heb je het idee dat alles je personage maar overkomt, en dat hij of zij geen eigen verlangens heeft om voor te vechten? Misschien is dat het probleem van je plot.

5. Wat is de motivatie van een personage?

De motivatie van een personage is anders dan een verlangen, maar kan in het verlengde ervan liggen. Als de hacker verlangt naar wat actie in zijn leven, dan is zijn motivatie wellicht dat hij niet wil eindigen zoals zijn ouders met een kantoorbaan en een liefdeloos huwelijk. Kom achter de motivatie achter het verlangen en je hebt weer nieuwe kanten van het verhaal om te belichten.

6. Wat zijn de gevolgen van de gebeurtenissen in je plot?

Elke actie heeft een reactie, dus elke plotverandering ook. Wat is het gevolg van alles wat er gebeurt? Misschien legt de angst om het werk van hun zoon, zo’n druk op hun toch al slechte relatie, dat de ouders vechtend uit elkaar gaan. Hierdoor is de hacker afgeleid en mist hij een belangrijke aanwijzing, waardoor de moordenaar opnieuw kan toeslaan. Waardoor de hacker zich schuldig voelt. Maar – om positief te eindigen – hij voelt zich uiteindelijk gedreven om voor eens en altijd de moordenaar achter de tralies te krijgen.