5 tips om gaten in je plot te vermijden

Wanneer je aan het schrijven bent, kan er zomaar iets voorkomen in je plot wat niet (meer) klopt. Je bent afgeleid, vergeetachtig of de fout is er op een andere manier ingeslopen. Het is fijn om deze plot holes te vermijden waar kan, en ze eruit te filteren wanneer je gaat herschrijven!

---

Hoe ontstaan gaten in je plot?

Een verhaal bestaat uit enorm veel elementen die je aan elkaar schrijft en die weer invloed uitoefenen op elkaar. Het is dus niet gek dat foutjes je verhaal in sluipen. Er zijn drie soorten fouten die het meeste voorkomen.

• Je bent niet consistent: De moeder van de hoofdpersoon overlijdt in hoofdstuk 1 aan een hartaanval en in hoofdstuk 30 zeg je dat het een hersentumor was. 
• Je hebt geen continuïteit: De hoofdpersoon is vertrokken uit het dorp waar hij opgroeide, maar later gebeuren er dingen die alleen kunnen gebeuren als hij er was blijven wonen. 
• Je gebruikt tegenstrijdigheden: Je personage is een gemene man, maar spendeert in het tweede hoofdstuk zijn tijd aan het helpen van een gehandicapte vrouw. 

Tip 1: Maak een samenvatting per scène of hoofdstuk

Sommige schrijvers houden ervan om hun hoofdstukken uit te plannen en hebben al een samenvatting van elk hoofdstuk voor ze beginnen met schrijven. Deze schrijvers zullen minder snel fouten maken in het plot dan schrijvers die een sprong in het diepe nemen. Ook al begin je liever met schrijven en kijk je waar het verhaal je brengt: maak dan achteraf een korte samenvatting van je scène. Schrijf in een zin waar het zich afspeelt, welke personages betrokken zijn en wat er gebeurt. Je ontdekt dan plot holes voordat ze ontstaan. 

Tip 2: Schrijf een samenvatting van de personages

Een fout ontstaat al wanneer je schrijft dan Hannah bruine ogen heeft, terwijl ze in een eerder hoofdstuk nog blauwe ogen had. Of dat ze naar school ging in Groningen, terwijl je schreef dat ze opgroeide in Amsterdam. Is ze in haar jeugd verhuisd, vraagt de lezer zich af. Dit soort fouten voorkom je door een samenvatting per personage te maken. Denk aan de volgende punten:

• Achtergrond
• Uiterlijk
• Motivatie
• Doelen
• Conflicten

Tip 3: Maak je plot niet te moeilijk

Gaten in het plot ontstaan snel wanneer je ingewikkelde ‘plotpoints’ en subplots gebruikt. Stel: je schrijft 5 perspectieven, al deze personages hebben een belangrijk doel, wat ze doen heeft invloed op elkaar. Oh, ja: en als subplot krijgen twee personages een relatie. De complexiteit kan fouten in de hand werken. Kijk nog eens naar je plot: heb je dit echt allemaal nodig of kan je wat weglaten? 

Tip 4: Maak een overzicht van je wereld

Genres die veel plot holes kennen, zijn fantasy en science fiction. Door het creëren van je eigen wereld, ontstaan er al snel tegenstrijdigheden of inconsistenties. Als je op een planeet geen zwaartekracht hebt, maar een scène schrijft waar overduidelijk zwaartekracht in voorkomt, dan gaat het al mis. Door een encyclopedie van je wereld te maken, kan je dit voorkomen. 

Tip 5: Lees het verhaal goed na

Alle fouten in het plot die je niet hebt kunnen vermijden tijdens het schrijven, moet je alsnog uit het verhaal halen. Daarvoor moet je het manuscript even wegleggen. Wanneer je er met frisse ogen naar kijkt, kan je het bekijken als lezer. Wat zou iemand opvallen die het verhaal nog nooit heeft gelezen? Wanneer jij de meeste fouten eruit hebt gehaald, moet je het zeker nog door anderen laten lezen. Proeflezers zien vast en zeker nog plot holes die jij gemist hebt!