Is een literair agent iets voor jou?

Ik zeg toch niet dat lezers van Libelle van een lager allooi zijn! Dat zijn van die conclusies waar ík de buik vol van krijg. Zodra je die veelgelezen 'dames'bladen (dames, bestaan die nog? Zo ja, dan lezen ze vast niet de Libelle) kritiseert, dan krijg je meteen over je heen dat je elitair bent. En waarom wil je dan wel de vruchten plukken van een Libelle maar zelf geen cent bijdragen aan het voortbestaan van zo'n blad door er een abonnement op te nemen? Dat is dubbel. Dat er verschillende soorten mensen met verschillende achtergronden zijn, weet ik best. Ik ben er zelf ook een. De conclusie: als je wilt verkopen, moet je voorbakken. Ja dat is waar. Maar neem je de mensen dan écht serieus, Zjors?

Nee, je zegt dat niet, dat ze van een lager allooi zijn, maar tussen de regels door denk ik dat te lezen. Dat je daarop neerkijkt. Dat mensen zich op die manier laten vermaken, sturen, en zo meer. En ik ga echt geen bladen kopen/lezen die niet mijn interesse hebben. Ik ga ze wel bestuderen als ik mijn doelgroep zoek. Ik hoef ze toch niet te spekken als ik in hun blad wil? Als ik denk dat mijn boek, mijn verhaal interessant is voor die doelgroep is het leveren van mijn verhaal, mijn interview mijn bijdrage aan dat blad. Ze zijn voortdurend op zoek naar verhalen, artikelen enz die de doelgroep amuseert, informeert, voorlicht. En ja, uiteraard doe ik dat vooral voor mezelf. Zo snijdt het mes aan twee kanten. Ik heb ook bij elk nieuw boek een uitgebreid verhaal hier in een huis-aan huisblad. Het is een blad van niks, maar de uitgever wil juist dit soort human-interestdingen. Ik vertel hem steeds wat sappige quotes, hij plaatst steeds een halve pagina of soms een hele, met mijn kop groot in beeld. En dan word ik weer uitgenodigd op een paar scholen om te komen voorlezen. Prima deal. Hij een leuk artikel (anders lezen ze zijn advertenties ook niet), ik een leuke publiciteit. En ik denk dat er dan meer van me wordt gekocht dan met een mooie recensie in de Volkskrant (die ik ook graag zou willen, dat dan weer wel). Ik snap niet wat je bedoelt met: neem je de mensen dan serieus.

Metaforisch: Als je de mensen voorgebakken broodjes verkoopt, ontneem je ze de kennis over hun voedsel - en worden ze afhankelijk van je. Hetzelfde afgesleten voorbeeld als dat van arme mensen in ontwikkelingslanden vissen geven (verkopen) in plaats van hengels zodat ze zichzelf kunnen redden. Ik pleit niet voor allemaal zelf brood gaan bakken maar het is toch bekend dat veel kinderen tegenwoordig nauwelijks nog weten dat melk van een koe komt. Zo ook bepaalt 'iemand' - laten we hem Jan noemen - wat leuk is voor de mensen door ze voorgekookte knutsels (en opinies) aan te bieden. Maar wat kan Jan die mensen en die knutsels en opinies schelen? Het gaat hem om de verkoop van zijn leuke knutselboek en de aanverwante knutselmaterialen (en zijn Libelle) waar hij zijn omzet, zijn boterham mee haalt. Het gaat hem dus niet om de mensen maar vooral om zichzelf en dat bevalt hem goed. Daarom zal Jan altijd doorgaan met de mensen zijn ideeën te presenteren. Daarom kijk ik niet neer op mensen die knutselen en napraten. Ik wil ze liever laten zien Jan ze aan het lijntje houdt en dat ze beter zélf aan het ontwerpen en reflecteren kunnen gaan. Dat bedoel ik met de mensen serieus nemen. Als dat elitair is: kan. Nagekookt knutselen en denken is makkelijker, dat geef ik toe. Maar de gemiddelde mens is tot veel meer in staat dan hem door Jan wordt voorgehouden.

Laten we niet vergeten, dat de Libelle en de Margriet een bepaald soort boeken recenseert. Boeken die niet literair mogen worden genoemd, boeken die vooral voor vrouwen zijn bedoeld, kortom: boeken voor hun doelgroep. En als je daar besproken wilt worden, dan zul je ook wil dergelijke boeken schrijven. Ik kan me dondersgoed voorstellen, dat er veel mensen zijn die niet in de Libelle willen worden besproken. Want laten we eerlijk zijn: sinds wanneer is de Libelle hét Literaire Tijdschrift van de Nederland? Nee, ik zie ook wel in dat de recensenten van de NRC, De Volkskrant, Trouw soms vriendjespolitiek bedrijven, maar hun recensies zijn nog steeds vele malen beter dan in de Libelle en de Margriet. En de boeken die worden besproken in de landelijke kranten, spreken me ook veel meer aan!

@ Marriejeanne: klinkt leuk, jouw boek. Vooral de verhaalvorm lijkt me een slimme zet, je trekt lezers het verhaal door en doet en passant de evolutietheorie uit de doeken! Wat betreft de agent: je uitgever zal daar misschien over beginnen als er belangstelling is vanuit het buitenland. Sommige uitgeverijen doen dat zelf, maar vaker laten ze dat werk (met reizen over de hele wereld) over aan agenten. Mijn boek is een familiegeschiedenis, fictie, over een gezin dat uit elkaar valt nadat één van hen is overleden. Het gaat dus eigenlijk over de kwetsbaarheid van het gezin. Hoe alles aan het wankelen kan worden gebracht als er iets ingrijpends gebeurt. Hoe de harmonie en de hechtheid - in dit specifieke gezin, dan - een illusie blijken. Klinkt heftig, maar ik breng het met genoeg relativeringsvermogen om het 'licht verteerbaar' te noemen. Al zitten er zeker heftige passages in. Maar ook humor en venijn.

Je vergeet dat de mensen alleen de opinies en de tips van Jan blijven lezen zolang ze die leuk, leerzaam, ontroerend, gemakkelijk of wat dan ook vinden. Anders kopen ze 'Jan zijn Libelle' niet meer maar een ander blad. Dus Jan zal zijn publiek wel heel serieus moeten nemen wil hij winst blijven maken. Mensen zijn geen slaafse volgers, mensen kiezen uit het brede aanbod dat er is. Voor Jan zijn Libelle tien andere interessante bladen. En die keuze van mensen, die dien je serieus te nemen. En als ze dan kiezen voor voorgebakken broodjes in plaats van voor een broodbakmachine dan hebben ze daar een goede reden voor. Haast, gemak, onhandigheid, noem maar op. Ik keur die redenen niet af. Het past bij hun leven. En dat ik zelf een broodbakmachine koop (die me door de Libelle of de Margriet is aangeraden) is ook mijn keus. (Om hem vervolgens meestal in de kast te laten staan, ook) We dwalen wel ver af van de literaire broodjesverkopende agent.

@Frits: Ho nou! Ik sta vanaf 28 september in de Margriet, juist omdat het bijna 2 miljoen lezers heeft! Ik sta graag in een laagdrempelig blad! Ook in een opinieblad trouwens. Overal wel eigenlijk.

Zjors, jij schrijft: "Die bladen niet lezen lijkt me oke. Maar een recensie in zo'n blad niet serieus nemen, dat vind ik zeer kwalijk. Gaat het dan enkel om de literair getinte recensies in de toonaangevende landelijke bladen? Nee, zou ik zeggen. Ikzelf en een groot deel van het publiek zal het een worst wezen wat daar geschreven wordt. Ze gaan ervanuit dat die leuterverhaaltjes enkel bedoeld zijn om vriendjes een veer in de reet te steken of vliegen af te vangen, naargelang de onderlinge verhoudingen tussen schhrijvers, uitgevers en recensenten. In een onafhankelijke recensent in dat soort bladen gelooft het grote publiek niet meer. Dus men koopt niet op dat soort aanbevelingen." Dan heb je mijn woorden verkeerd geïnterpreteerd, want ik ben het - deels - met je eens. Ik neem de Libelle niet serieus in de zin dat ik het een oubollig zeurblad vind, ik kan mijn geld wel aan leukere bladen uitgeven, maar boekbesprekingen in de Libelle zijn zeker invloedrijker dan de literaire recensies in de dagbladen. Dat is precies wat ik betoogde! Je kunt als schrijver beter bij RTL Boulevard zitten dan bij Zeeman met Boeken, een programma dat allang ter ziele is, en we weten allemaal waarom. Geen hond die ernaar keek, om twaalf uur 's nachts. Het lijkt me onzin om te beweren dat het grote publiek niet meer gelooft in literaire recensies in de landelijke dagbladen, ik denk eerder dat het grote publiek die recensies niet leest. En ook nooit heeft gelezen. Toen ik het gisteren met die boekhandelaar had over Maeve Binchy, en ik me afvroeg waarom ik nooit van die schrijfster had gehoord, zei hij: "Omdat literaire recensenten zich te goed voelen voor die romans." In veel kranten - en ook in de krant waar ik voor schrijf - gaat de aandacht vooral uit naar hoogstaande literatuur, wat dat verder ook precies moge zijn, en dat is allemaal leuk en aardig, maar de 'gewone man' zoals jij hem noemt, heeft totaal geen boodschap aan die recensies. Dat ben ik helemaal met je eens. Ik denk dat die stukjes vooral worden geschreven voor een kleine groep 'literaire fijnproevers', dat heeft met commercie of bestsellers niks te maken, het gaat puur om die paar boeken waarvan er doorgaans maar weinig worden verkocht, juist omdat het grote publiek er geen boodschap aan heeft. Het grote publiek leest liever Kluun. Nou, prima. In dat opzicht komen ze heus wel aan hun trekken, want Kluun staat in alle publieksbladen. Ook in de Libelle. Om dat nou 'elitair' te noemen, is een beetje flauwekul. God ja, in de kranten (NRC, Volkskrant, Parool etc.) nemen ze de literatuur serieus, maar dan zeg ik: íemand moet het doen. De rest van de media stort zich al als hongerige wolven op de Kluuns en de Heleens van Royens, het is maar goed dat een páár mensen zich bezighouden met deze marginale auteurs, die er alleen maar van kunnen dromen dat ze ooit besproken worden in de Libelle. Je kunt het dus net zo goed omdraaien. Dat neemt allemaal niet weg dat ik mijn boeken wel degelijk koop op basis van literaire recensies. Maar óók op basis van boekbesprekingen in de glossy's. Ik denk dat het normaal is dat lezers zich laten beïnvloeden door de media, maar het spijt me, de Libelle hoort daar voor mij niet bij. Dat is niet elitair, dat is gewoon een kwestie van smaak. En van leeftijd, want volgens mij is de Libelle speciaal bedoeld voor de 60-plus vrouw die in haar vrije tijd graag lapjestruien breit.

Ja, terug naar de agent. Terwijl ik zojuist de was aan het ophangen was en aan het stofzuigen, zag ik in gedachten ineens een muurtje voor me: van een dubbel metalen rasterwerk en daartussenin allemaal gele stenen. Toen ik zo'n muurtje voor de eerste keer zag, dacht ik: 'Hé! Dat is leuk!' Diezelfde week zag ik zo'n zelfde muurtje op tal van andere plaatsen in het land waardoor ik ging denken: 'Welke Arabische sjeik heeft het in zijn hoofd gehaald om de Sahara leeg te peuteren en ons die stenen te verkopen? Hoe is hij aan het adres van hoe-heet-die-jongen-van-RTL-4 gekomen!' Nou dat heeft hij met naarstig speurwerk uitstekend gedaan! Geen mens die erom heeft gevraagd, iemand (Jan) heeft een creatieve toepassing bedacht voor de opruimwoede van de sjeik en wij zitten met een land vol stenen. Die wij op onze beurt weer los gaan peuteren als de dijken dreigen door te breken. Dan hebben er ondertussen toch aardig wat mensen een cent aan verdiend. Dat is wat ze noemen handel. (Dacht ik). En veel mensen hebben er werk door en anderen genieten ervan. Vrijheid blijheid. Geen vuiltje aan de lucht en wie zal iemand erom durven veroordelen? Lekker Libelle lezen op je Saharabisch muurtje. Maar nu de literair agent. Jan Paul Sebes weet literatuur c.q. boeken net zo goed te verkopen als de Arabische sjeik zijn gratis stenen. Hij krijgt het werk bij bosjes gratis aangeleverd en hij schijnt het nog te wagen, ook, om mensen ervoor te laten tekenenen dat ze - eenmaal bij hem binnen - ál hun werk bij hem onderbrengen. (Dit is in dit topic nog steeds niet weerlegd). Dat ligt mij als een steen op de maag. Ondertussen ga ik gewoon door met schrijven. Omdat ik het leuk vind en het het enige is wat ik zo'n beetje kan. En omdat ik denk dat ik de mensen er een plezier mee doe. Maar ze hoeven geen abonnement op mij of mijn werk te nemen. We maken een afspraak: voor dít werk doe ik dát en dát en daar betaal je me zó en zó veel voor. En als we klaar zijn, gaan we verder met iets anders. Je moet mensen vrij laten.

P.S. @ Cosima: Ik zou je boek graag willen lezen. Het is een interessant thema. En zoals je je aanpak beschrijft, dat lijkt me erg boeiend. Laat je t.z.t. weten als het er is?

Ik had een deal met de Libelle een paar jaar terug. Zij mochten (delen van) de teksten van mijn site gebruiken zolang ze de url maar noemden. Ik was er erg blij mee. Betere publicity kun je haast niet krijgen... En vanochtend in het ziekenhuis lekker de prive gelezen.

P.S. nog even Zjors. Je schreef: "Voor Jan zijn Libelle tien andere interessante bladen. En die keuze van mensen, die dien je serieus te nemen." Jan Audax maakt zich geen zorgen. Hoppen de mensen van het ene blad naar het andere, schuilen ze nog altijd onder Audax' paraplu. Dat is hetzelfde als hoppen van Domo Vla (1,49) naar Euroshopper Vla (0,89): het is dezelfde vla maar het zit in een andere verpakking. Zelf gezien. Bij Domo. Mensen hebben niet zo veel te hoppen. Jan Audax laat ze denken dat ze hoppen.

Cosima, ik kan niet nalaten ook een duitje in deze zak te gooien. Maeve Binchy lees ik graag. Misschien geen literatuur. (wat was dat ook alweer?) Maar jouw boek gaat dus ook over een familiegeschiedenis.

Ja, daar heb je misschien wel een punt, marriejeanne, met die Jan Audax.

Hè, tijd geleden dat ik zo genoten heb van een discussie op dit forum. Is het niet zo dat wij elk medium gebruiken als platform voor onze promotie. En dan maakt het toch geen bal uit hoe dat platform heet. Zie het als een schip dat rondvaart met jouw boodschap. Hoe meer havens hij aandoet waar de mensen staan die geinteresseerd zijn in jouw verhaal, hoe beter. Of dat schip nou een roeibootje of een jacht is, maakt toch niet uit? Het gaat toch om de boodschap en of je de mensen bereikt die je wilt bereiken. Toch?

Ja Rapid, dat is waar maar een groot deel van dit topic ging wel over wie dat rondvarende schip aanstuurt en betaalt.

Nou, Rapid, het gaat hier wel om hip-hoppen. Marriejeanne, je hebt daar inderdaad een punt. Een orgelpunt!

Huh? Ik wil gráág een orgelpunt (ik zou ze willen sparen), maar wat IS het?

Bij elk abonnement op een Audaxtijdschrift krijg je vijf orgelpunten. Heb je er 100 dan kun je die inwisselen voor een klein soort kerkorgel. Maar je kunt ook orgelpunten verdienen door de naam Audax te laten vallen op fora en zo. Ik heb nu bijvoorbeeld weer een orgelpunt verdiend, maar dat schenk ik jou graag, heb je eerder je orgel bij elkaar en ik houd toch niet van orgelmuziek. Krijg ik dan jouw zomerzegels die je over hebt?

Dames, je hebt punten en punten. Maar een orgelpunt is een superpunt! Daar kan je geen zomerzegels tegen ruilen, Zjors. Zelfs geen literair agent.

Audax heeft maar een paar bladen. Sanoma is het bladenbedrijf. En daar geldt m.i. zeker niet dat het niet erg is als mensen tussen bladen hoppen. Het draait immers om de advertentiekosten en wat de adverteerders dus willen. En Unilever bv staat m.i. liever in de Libelle dan zeg een Seasons. En over de voorgebakkenheid.Niet iedereen heeft de behoefte om zelf het wiel uit te vinden, alles zelf te doen. Net zoals een pizza uit de oven makkelijker is dan zelf maken. Het is ook een stuk ontspanning.

De pizza maken, bedoel je? :jawdrop: Je krijgt van mij twee pluspunten, Zjors, in ruil voor het super-/ c.q. orgelpunt.

Bladen als Libelle en Margriet zijn ook ontspanning. Met de hele dag nadenken, reflecteren word je ook niet gelukkig. Of zoals Kurt Vonnegut schreef: 'We zijn hier op aarde om rond te lummelen en laat niemand je iets anders wijsmaken'.

Vind ik ook, Eliza. Ik vind het heel mooi hoe Rapid het verwoord heeft.

.

D.J.B., het is net als met bladen. Als je niet geinteresseerd bent of het niet leuk vindt, moet je ze ook niet lezen.

Je oom was vast niet Kurt Vonnegut :)

Nu heb ik me laten informeren door een ter zake deskundige (bedrijfswetenschapper, drs. drs.); die kent het spel. Deze persoon zegt dat dit soort agenten zelden open kaart speelt. Ze laten je niet zien wat ze bv met een deal hebben binnengehaald. Ze zeggen: "Ja, jammer, ik had ook gedacht dat er meer in zat, maar ik kwam niet verder dan 2.000 euro. Ik maak je deel over op je bankrekeningnummer." Want het geld loopt via hen, niet via jou. Maar dat ze op andere fronten dan waar jij voor getekend hebt, nu net 10.000 hebben binnengehaald, vertellen ze wijselijk niet. Het is voor deze mensen, zei de dubbele drs., een spel met meerdere troeven, en jij - als auteur in dit geval, maar bij musici werkt het net zo - kent maar één kaart. Toevallig net niet de boer of de nel... en dat komt omdat wij, kunstenaars, beter in kunst zijn dan met pegels. En we denken: wat doen we het goed! Wéér 2.000 euro binnen. Maar het hadden er vele meer kunnen én moeten zijn. Ik wou dit toch maar even toevoegen voordat we allemaal gaan denken dat een literair agent Joris Goedzak is. Het praatje is mooi. De pegels ook. Beide beheerst de literair agent. Wij niet. Als we goed genoeg zijn in schrijven, vinden we beslist een uitgeverij. Als we niet goed genoeg zijn, zal ook een literair agent ons niet aan publicatie kunnen helpen.

.

Bijvoorbeeld: hij maakt de contracten met uitgevers of opdrachtgevers. Krijg jij als auteur die te zien? Neen. Jij krijgt alleen het contract te zien dat jij met hem hebt. Bijvoorbeeld: in jouw contract staat dat jouw manuscript "Het Goede Boekje" is verkocht aan uitgeverij X onder voorwaarden blablabla voor een somma van 5.000 euro, oveereengekomen d.d. etcetera. In het contract met de uitgever staat dat literair agent B. manuscript "Het Goede Boekje" aan uitgeverij X heeft verkocht onder voorwaarden blablabla met een toegevoegde somma van 10.000 euro voor blablabla, overeengekomen d.d. etcetera. Allebei de contracten zijn op zich sluitend en juridisch volkomen correct, maar sluiten niet op elkaar aan. De (winst)marge is aan de agent. Ik zou de contracten naar links en rechts van 'een' meneer Sebes wel eens willen zien. Waarom zou dat niet kunnen?