Zo schrijf je sciencefiction

Geef toe, ook jij hebt het weleens overwogen: sciencefiction. Vanwege de vrijheid. Lekker je fantasie de vrije loop laten. Maar die vrijheid is ook een struikelblok, want als alles mogelijk is, is keuzes maken ónmogelijk. Gelukkig is er scifi-expert Martijn Lindeboom, die laat zien dat de sciencefiction-auteur zich wel degelijk aan wetten moet houden. En als je die wetten eenmaal kent… Met oefeningen! 

---

Aanleiding

In mijn leven zijn er een paar momenten of perioden geweest waarin er echt iets veranderde in de wereld. De aanslag op de Twin Towers, de moord op Pim Fortuyn, de opkomst en ondergang van Donald Trump en nu de coronapandemie. Grote delen van het leven blijven onveranderd, maar je voelt dat er een afslag in het ontwikkelingspad is genomen. 

Sciencefiction gaat daarover: hoe ziet de wereld er uit als er iets fundamenteels anders is of wordt? De coronacrisis is dus een nare, maar zeer geschikte aanleiding om het te hebben over het schrijven van SF.
Het subgenre van de alternatieve geschiedenis of toekomst ligt het dichtst bij de voorbeelden hierboven. Wat als de Al Queda-terroristen tegengehouden waren voordat ze in die beruchte vliegtuigen konden stappen? Wat als Volkert van der Graaf zich bedacht had en een rechtszaak had aangespannen in plaats van te schieten? Wat als Hillary gewonnen had? Dat laatste gegeven speelt als achtergrond in het alternatieve heden van William Gibsons boek Agency. Clinton wordt niet eens bij naam genoemd, maar de wereld is anders, dat voel je aan alles. Niet zozeer beter of prettiger, maar wel anders.

Over de coronapandemie is al een flink aantal boeken geschreven inmiddels. Non-fictie uiteraard, maar ook fictie. De meeste daarvan onderzoeken hoe normale mensen met deze abnormale situatie – met lockdowns, overvolle ziekenhuizen, corona-ontkenners en demonstraties – omgaan. Sciencefiction gaat een stap verder: SF onderzoekt en laat zien wat er zou kunnen gebeuren en houdt daarmee de lezer een spiegel voor. SF gaat namelijk maar deels over de beschreven toekomst, voor een groot deel gaat het juist over wat er nu (of recent) speelt in de maatschappij, zoals bijvoorbeeld Black Lives Matter en de toegenomen aandacht voor diversiteit. Daarom zien we op dit moment ook veel geëngageerde SF van zeer diverse auteurs, terwijl het eerder alleen witte mannen waren die gepubliceerd werden. 

Oefening 1

We beginnen actueel, met een oefening in doorredeneren. Kies een van de onderstaande vragen en werk voor jezelf uit hoe anders ons heden er in dat geval uit had gezien. 
•    Wat als het coronavirus net wat dodelijker was geweest?
•    Wat als de pandemie niet door een coronavirus, maar door een buitenaards virus veroorzaakt werd?
•    Wat als de hele wereld vanaf het begin samengewerkt had om het coronavirus te bestrijden?

---

Afbeelding

Dit artikel is verschenen in Schrijven Magazine, editie 2 van 2021. 

Het volgende nummer niet missen? Neem dan een abonnement en je ontvangt Schrijven Magazine thuis!

JA GRAAG      GEEF CADEAU

---