Afbeelding

woordenboek stijlfiguur

Foto: Nanouk

Versterk je verhaal met deze 7 stijlfiguren

Wil jij je tekst wat opleuken? Je boodschap duidelijk overbrengen? Deze stijlfiguren kunnen je daarbij helpen. In ons schrijfwoordenboek lichtten wij iedere week een schrijfterm toe. Deze week de samenvatting van stijlfiguren en hun functie.


Paraleipsis

Ik zeg niet dat er een probleem is, maar we moeten wel een oplossing vinden.

Met een paraleipsis vestig je ergens de aandacht op door het juist te ontkennen of te zeggen dat het niet belangrijk is. Dit stijlfiguur kan je helpen om de nadruk ergens op te leggen. Benieuwd hoe je het in kan zetten? Lees hier alles over de paralepsis.

Enargeia

De wijd en zijd vermaarde manke god
heeft ook een dansplaats kunstig afgebeeld…

Bij een enargeia geef je een levende omschrijving. Het doel hiervan is om je lezer een bepaalde emotie te laten voelen. Zo kan je bijvoorbeeld het beeld van een gruwelijke oorlog schetsen bij een pacifistische speech. Doordat je de lezer met je omschrijving echt meetrekt in het beeld, kan je krachtige emoties bij hen oproepen. Leer hier hoe en waar je het beste een enargeia in kan zetten.

Epitheton

Ik droomde van een kalmen, blauwen nacht. De matte maan lag laag in mistig glimmen (De nieuwe gids, 1888, I, p. 138)

Een eptiheton is een toevoeging aan een zelfstandig naamwoord. Deze kan je op verschillende manieren gebruiken. Bijvoorbeeld door een woord toe te voegen dat altijd met het ander wordt geassocieerd, of juist door een ongewone combinatie te maken. Interessant om je erin te verdiepen hoe de verschillende epithetons terug kunnen komen in een tekst.

Chiasme

Dames en heren, jongens en meisjes…

Met een chiasme combineer je elementen in een tekst, zodat ze een kruisstelling vormen. Vaak komt er een tegenstelling voor in een chiasme. Dit stijlfiguur kan je helpen om te zorgen dat een stuk in je tekst de lezer langer bijblijft. Vaak moeten ze er even over denken en dat is juist goed. Lees hier hoe je een chiasme gebruikt om de aandacht van jouw lezer te prikkelen. 

Polysyndeton

En lucht, en bos, en berg herkrijgt zijn tint.
-    J. Perk

Bij het stijlfiguur polysyndeton gebruik je meer voegwoorden dan normaal. Dit heeft als effect dat ieder woord wordt benadrukt en de tekst vertraagt. Bij ieder moment waar ze normaal overheen zouden lezen, staat je lezer stil.

Asyndeton

De wind was sterk, stormachtig, kil.

Bij een asyndeton laat je juist de voegwoorden weg. Dit heeft het tegengestelde effect van een polysyndeton. Je jaagt de lezer als het ware door de tekst heen, dit zorgt ervoor dat ze een versnelling meemaken. Meer verschillen en overeenkomsten tussen de asyndeton de polysyndeton lees je hier.

Metonymie

Een glaasje drinken.

Als je een metonymie gebruikt, vervang je een woord door iets wat ermee wordt geassocieerd. Je zegt dus niet letterlijk wat je bedoelt, maar toch weet iedereen waar je het over hebt. Denk aan vaste uitdrukking zoals ‘een plaatje beluisteren.’ Meer voorbeelden en soorten lees je hier.
 

Techniek