Drie-aktenstructuur: de crisis

In de serie ‘Drie-aktenstructuur’ leer je ieder verhaalelement van het drie-aktenstructuurschema beter te begrijpen. Waar in het schema staat een verhaalelement? Maar belangrijker nog: waarom is dit verhaalelement in het schema opgenomen en wat is de meerwaarde daarvan? Deze week het dieptepunt voor de held: de crisis.

Afbeelding

Waar staat dit verhaalelement?

Het vorige element was de ramp, nu gaat de held in de crisis daar de gevolgen van ondervinden, vlak voor de derde en laatste clue. Er is net iets heel ergs gebeurd en in het volgende element moet de held zich hebben herpakt om weer de heldenrol te vervullen. Maar eerst moet blijken dat je held net als iedereen menselijk is.

Wat weet de lezer al op dit punt in het verhaal?

De lezer was net getuige van de ramp en weet inmiddels ook wat de held op verschillende manieren aangaat: fysiek, emotioneel en op andere vlakken. Die wil hier dus zien wat je in de crisis moet beschrijven: hoe je held diens instorting beleeft. Als je held dit hoofdstuk zou overslaan, zou die zich niet zo mogen noemen. Een belangrijk kenmerk van de held is dat die zwaktes, beperkingen of angsten vertoont. Je gaf gedurende je verhaal al aan wat die zijn en nu ga je die onthullen of in de praktijk brengen. Als de ouder gedurende het verhaal bang is dat het kind doodziek wordt, heeft het kind in het vorige verhaalelement een ernstige diagnose gekregen en valt de held nu van schrik op de grond neer.

Wat moet er in dit verhaalelement gebeuren of duidelijk worden?

Gedurende het hele verhaal staat je held in de schijnwerpers. Die schijnwerpers staan in dit verhaalelement zowel extra op je hoofdpersonage gericht als dat ze wat meer uitzoomen naar de rest van het spreekwoordelijke podium. Het licht zoomt in op de foetushouding die je personage nu aanneemt in zijn wanhoop. Het laat zien hoe alle emoties en angsten door je personage heen gieren en hoe het helemaal vastzit. Tegelijkertijd zoomt de spotlight ook voor het eerst echt uit om ook medepersonages aandacht te geven. Nu komen zij in beeld om te laten zien wat zij bijdragen aan het verhaal en hoe ze je hoofdpersonage helpen: niemand kan een grote missie helemaal alleen uitvoeren. Maak duidelijk dat je medepersonages een belangrijke rol vervullen. Zeker nu de held versteent.

Wat moet je weten over je verhaal als je dit verhaalelement gaat schrijven?

Je held heeft een flinke ruggengraat, anders redt die het niet tot de crisis. Maar hier moet die sterke kracht even breken. Je moet dus weten wat je breken kan en ook hoe je personage weer op kan staan voor het volgende verhaalelement. Je hebt dus een goed beeld nodig van de angsten, kunde, wensen en drijfveren van je hoofdpersonage, omdat je daar in dit verhaalelement de nuances van beschrijft. Als je alles hier algemeen of neutraal houdt, dan is de crisis niet geloofwaardig. “Ik was daar even verdrietig over, maar toen ging ik weer door,” klinkt veel te luchtig. De crisis is bedoeld om je held te laten instorten, om die vervolgens weer op te laten staan. Dat opstaan heeft nu veel meer waarde dan het had bij de eerdere obstakels.

Wat moet je geheimhouden of niet doen in dit verhaalelement?

Zorg voor een goede balans van de eerder genoemde schijnwerpers. Je medepersonages mogen niet als een onverschrokken, plaatsvervangende held alles van je hoofdpersonage overnemen. Tegelijkertijd mag je niet te veel aandacht besteden aan de ‘foetushoudingperiode’ van de held. Besteed dus niet te veel aandacht aan een van die twee opties, want dat vertraagt de vaart van je verhaal te veel.

Over de auteur

Nadine van de Sande is freelance copywriter en schrijfster. Op verhaalentaal.blog post ze wekelijks een uitgebreide tip voor creatief schrijven. Daarnaast doceert ze een cursus autobiografisch schrijven bij de Ondernemersschool. Als manuscriptredactrice en schrijfcoach helpt ze schrijvers het beste uit hun werk te halen.