Afbeelding
Mieke Bouma.
Mieke Bouma.
Als je je leven als verhaal gaat onderzoeken, zoek je naar de rode draad, naar de symboliek van de gebeurtenissen. Zo kun je een beeld krijgen van jouw leven als uniek gegeven, waarbij ook jij op zoek bent naar de schat. En om die te vinden moet het hele pad afgelegd worden, ontmoet je tegenstanders, raak je op een dwaalspoor, val je door de mand. Al die fases in het proces zijn nodig om tot het fundamentele besef te komen dat je de schat niet buiten jezelf moet zoeken, maar in jezelf.
‘Als je het verhaal van je leven wilt schrijven, zorg dan dat niemand anders je pen vasthoudt.’
- Bron onbekend
Je bent niet alleen de hoofdpersoon in je levensverhaal maar ook de scenarioschrijver van de film waar je zelf in rondloopt. Alle verhalen die je jezelf voorhoudt en die je anderen vertelt over je leven bepalen hoe dit leven zich ontrolt.
‘Auteur’ komt van het Latijnse woord ‘Auctor’ en dat betekent ‘eigenaar van een creatieve schepping’. Op het moment dat je jezelf als auteur van je levensverhaal beschouwt, ben je automatisch ook de schepper ervan. Jouw levenswerk, jouw verhaal krijgt vorm door hoe je omgaat met de omstandigheden, hoe je reageert op lastige gebeurtenissen, hoe licht of hoe zwaar je de dingen opneemt, hoe moeilijk of hoe makkelijk je beslissingen neemt.
In de filosofie en de psychologie noemt men dat ‘narratieve identiteit’. Je bént je verhaal. Als je terugkijkt op periodes in je leven, kun je ontdekken dat er in het verleden wellicht een verhaal was waar jij je identiteit aan ontleende of dat een bepaalde gebeurtenis een bijzondere betekenis voor je had. De baan die je had, de groep waar je toe behoorde, de studie die je volgde, de partner met wie je op wereldreis ging. ‘Het leven wordt voorwaarts geleefd en achterwaarts begrepen’, schreef de filosoof Kierkegaard. Terugblikkend kan een bepaalde episode aan betekenis winnen, maar kun je ook patronen gaan zien die jou lang gevangenhielden.
‘Iedereen creëert zijn eigen autobiografie; die heeft de structuur van een verhaal. Je begint met waar je geboren bent. Je maakt het plastisch. Stel dat je altijd van je moeder te horen hebt gekregen - zoals ik - dat het een ijskoude dag was, de koudste dag van november 1955, en dat ze onmiddellijk een longontsteking opliep… Je kunt beslissen of je dat deel laat uitmaken van je verhaal. En waarom neem je die beslissing? Als je betekenis toekent aan het puur toevallige feit dat je geboren bent op een heel koude dag, is het geen toeval meer. Dan wordt het onderdeel van een verhaal.’
- Connie Palmen
Wanneer we ons eigen leven als onbelangrijk en nietszeggend beschouwen, als we geen puf of energie hebben onze innerlijke draken onder ogen te zien en ervan uitgaan dat er voor ons geen schat is weggelegd, kan ons leven leeg en doelloos aanvoelen.
Misschien is dat wel een van de meest ingrijpende ziekten van onze westerse beschaving: het fundamentele idee dat we er niet toe doen, dat we maar gewoon onze plicht moeten vervullen, dat het leven zinloos is, dat we er - als het erop aan komt - alleen voor staan en dat de dood een zwart gat is. Zo’n houding draagt de mogelijkheid van een tragedie in zich. Of van een komedie: de hoofdpersoon leert maar niet van zijn stomme fouten en loopt keer op keer weer met zijn kop tegen dezelfde balk. En dan is er soms een schok of een ramp nodig om ons wakker te schudden.
Meer weten over de rode draad, symboliek en wil je praktische tips over het schrijven van jouw levensverhaal? Je leest het in het komende nummer van Schrijven Magazine dat omstreeks 7 april verschijnt.
Wil je dit nummer niet missen, maar ben je nog geen abonnee? Doe daar vóór maandag 23 maart 16:00 u. wat aan, dan krijg je dit nummer thuis.
Dit nummer niet missen? Neem vóór 15 november 23:59 u. een abonnement dan ontvang je dit nummer!
Kathy Mathys hoopt dat je van herschrijven gaat houden met haar handige tips.
Dit nummer niet missen? Neem vóór 15 november 23:59 u. een abonnement dan ontvang je dit nummer!
Sommige schrijvers tikken moeiteloos heel wat woorden weg in korte tijd. Hoe doe je dat zelf?
Anya Niewierra schreef geschiedenis: met 5 boeken op de bestsellerlijst. Wat is het geheim van de auteur van De camino?