Wat is een subplot?

Als je goed wilt leren schrijven, is het handig om schrijftermen te kennen. Zo leer je beter begrijpen hoe een verhaal is opgebouwd. Ook wanneer je in gesprek gaat met een uitgeverij is het belangrijk om te weten wat de verschillende schrijftermen betekenen. Hoor of lees je een schrijfterm waarvan je de betekenis niet (meer) weet? In het Schrijfwoordenboek van Schrijven Online verzamelen we alle schrijftermen én lichten we ze toe. Vandaag bespreken we de subplot.

Mis je een schrijfterm waar je meer over wilt weten? Mail dan naar redactie@schrijvenonline.org. Deze keer: subplot.

Wat is de subplot van een verhaal?

Ieder verhaal heeft een centrale plot: dit is de belangrijkste ontwikkeling van gebeurtenissen in het verhaal. Meestal draait deze hoofdplot om een personage dat een bepaald doel probeert te bereiken. Romy wil bijvoorbeeld een belangrijke voetbalwedstrijd winnen.

Een subplot is een andere plot in hetzelfde verhaal: hij is ondergeschikt aan de hoofdplot, maar speelt toch een belangrijke rol in het geheel. In hetzelfde verhaal wordt Romy bijvoorbeeld verliefd op iemand uit het andere team, of heeft ze ruzie met haar ouders, die haar schoolresultaten belangrijker vinden dan voetbal.

Relatie met de hoofdplot

De subplot heeft altijd een link met de hoofdplot. Deze relatie komt in verschillende soorten en maten.

• Thematisch: Het subplot gebruikt hetzelfde onderliggende thema als de hoofdplot, waardoor dit thema in de hoofdplot wordt versterkt. In Walk Two Moons van Sharon Creech gaan hoofdplot en subplot bijvoorbeeld allebei over een verdwenen moeder. In sommige gevallen maakt de subplot een verandering door die gelijk loopt aan de veranderende hoofdplot. Dit kan symbolisch werken: denk aan een boom wiens groei gelijk loopt aan de emotionele ontwikkeling van het hoofdpersonage.
• Verklaring: De subplot laat de lezer langzaamaan zien waarom de hoofdplot plaatsvindt. De gebeurtenissen hierin vinden bijvoorbeeld op een eerder tijdstip plaats en zijn de oorzaak van het conflict in de hoofdplot. Of de subplot speelt zich tegelijk met de hoofdplot af, maar draait om het ontrafelen van de drijfveren van het hoofdconflict.
• Karakterontwikkeling: De subplot focust zich op de personages en versterkt hun karakterontwikkeling. Mede dankzij de subplot wordt het hoofdpersonage een ander mens of leert hij de andere personages beter kennen. Romantische subplots zijn hier een voorbeeld van.
• Complicatie: De subplot is een extra obstakel in de weg van de hoofdpersoon. Zo’n extra complicatie verhoogt de spanning of maakt het moeilijker voor het personage om zijn doel te bereiken.
• Zwaluwstaart: De subplot begint als een apart verhaal dat parallel loopt aan de hoofdplot. In eerste instantie hebben de twee verhalen weinig tot niets met elkaar te maken, maar al snel heeft de lezer door dat de twee plotlijnen steeds sterker naar elkaar toe buigen. Op een gegeven moment komen beide verhalen samen in een belangrijk moment, waarin ze zich onmiskenbaar met elkaar verwikkelen. Hierna is er nog maar één verhaal: de twee plots zijn samengesmolten.

Een subplot hoeft niet per se tot één van deze categorieën te behoren. Er bestaan namelijk nog meer manieren waarop de subplot verwikkeld kan zijn met de hoofdplot. Bovendien is er overlap tussen deze categorieën.

Wel of geen subplot?

Subplots hebben veel voordelen: zo geven ze je verhaal meer diepgang en variatie. Het is dan ook geen verrassing dat subplots veelvuldig worden gebruikt in boeken, films en series.

Toch is een subplot niet altijd een goed idee. Is jouw subplot irrelevant voor het verhaal, verwarrend voor je lezers of leidt hij te veel af van het hoofdverhaal? Schrap hem dan of maak hem sterker. Een goede subplot draagt iets bij aan het hoofdverhaal.

Houd ook rekening met de lengte van je verhaal. Een boek van 1.000 pagina’s wordt eentonig als je geen subplots toevoegt. In een ultrakort verhaal van 99 woorden is een subplot daarentegen bijna altijd een onnodige last.