Schrijfprobleem #9: teveel uitleg geven

Sommige schrijvers hebben de neiging om alles aan hun lezers uit te leggen, uit angst dat die de plot niet begrijpen. Dit is niet alleen het geval als schrijvers uitgebreid de voorgeschiedenis van hun personages uitleggen, maar ook als ze te lang doen over de introductie van hun scènes.

Soms is het beschrijven van de voorgeschiedenis of historie van jouw verhaal (of de wereld in jouw verhaal) noodzakelijk. Dat is niet te ontkennen. Maar als je dit standaard aan het begin van je hoofdstukken doet, loop je het risico de lezer te vervelen. De lezer wil namelijk actie en conflict om in het verhaal gezogen te worden, niet ellenlange pagina’s met uitleg.

Bekijk het ook op kleinere schaal: als je een scène introduceert met het hoofdpersonage dat wakker wordt, of naar de bushalte loopt, of überhaupt iets doet dat geen conflict teweeg brengt, vraag jezelf dan af of dat fragment wel noodzakelijk is voor de plot. Zo niet, dan kun je het stuk negen van de tien keer schrappen. Het wordt schrijvers niet voor niks aangeraden elke scène middenin de actie te laten beginnen. Achtergrondinformatie kun je vervolgens subtiel in de scène verweven, bijvoorbeeld door middel van dialoog, of toevoegen op een later moment.

Een goed voorbeeld hiervan is het boek Duin van Frank Herbert. In dit sciencefiction verhaal is er sprake van een totaal ander universum dan dat wij kennen. De auteur start het verhaal echter met conflict, waardoor de uitleg van dat universum voorlopig niet van belang is. Pas zodra de lezer absoluut nadere informatie van de wereld nodig heeft om de plot te begrijpen, legt Herbert het uit. Zo houd je de lezer geïnteresseerd omdat je de juiste informatie geeft op het moment dat het nodig is.