Schrijfprobleem #10: de les lezen

Iedereen heeft wel eens de behoefte om zijn of haar mening te uiten over een maatschappelijk onderwerp, of bepaald gedrag waar diegene zich aan stoort. Gebruik dit niet als doel voor een verhaal, want dan loop je het risico dat de lezer het gevoel heeft dat je hem de les leest.

Niemand houdt ervan om de les gelezen te krijgen, zelfs niet als het door je ouders of door je leraren op school werd gedaan (in het laatste geval betaal je er zelfs voor). Je gevoel zegt dat je iets verkeerd hebt gedaan en je lichaam schiet in de verdedigende houding. Logischerwijs is dat niet de reactie die je bij de lezer wil oproepen.

Het overgrote deel van het lezerspubliek leest boeken om zich te vermaken. Ze willen avontuur, willen ontroerd worden of willen spanning voelen die ze normaal gesproken niet kunnen ervaren. Als mensen geïnformeerd willen worden lezen ze een biografie. Maar ook in die vorm moet je als auteur zorgen dat de tekst hapklaar is en in zekere mate de lezer vermaakt.

Veel auteurs denken fictie te kunnen gebruiken als een manier om hun mening over te brengen. Het hoofdpersonage heeft een sterke mening en grijpt elke kans aan om die te laten klinken. Vaak is dit niks anders dan de mening van de auteur zelf, en lezers doorzien dat gelijk. Omzeil dit door het verhaal vermakelijk te maken. Verweef het thema dat je wil aansnijden in een aangrijpend verhaal, zodat lezers jouw mening in de eerste plaats zullen verbinden aan de gebeurtenissen in het verhaal. Zodra dat gebeurt, heb je ze aan het denken gezet en dat is precies wat je wilt bereiken.

Als je verhaal goed genoeg is, zullen lezers er na het lezen over na blijven denken of erover discussiëren met kennissen. Hoewel het standpunt dat je naar voren wilde brengen dan vooral in verband wordt gebracht met het verhaal, is de kans groot dat de lezers het ook op de echte wereld gaan betrekken. In dat geval voelen ze zich niet direct aangesproken, maar zijn ze wel vermaakt en geïnformeerd. Wat wil je nog meer?