Wat is een proloog en epiloog?

Je begint met het schrijven van je boek. Schrijf je een proloog? Of juist niet? Of je bent aan het einde van je verhaal en twijfelt of je gebruik moet maken van een epiloog. Hoe zit het?

---

Proloog

Een proloog is een extra hoofdstuk dat soms wordt geschreven aan het begin van een boek. Toch is het iets anders dan het eerste hoofdstuk of het voorwoord. Anders dan het voorwoord, is een proloog een volwaardig onderdeel van het verhaal. Vaak schrijf je over een gebeurtenis uit het verleden of de toekomst waar de lezer bekend mee moet zijn voor het daadwerkelijke verhaal begint, soms vanuit een ander perspectief. Daardoor is het anders dan een eerste hoofdstuk. In de proloog kan je schrijven over de dood van het broertje van de hoofdpersoon 15 jaar geleden, terwijl het eerste hoofdstuk opent in het heden wanneer de hoofdpersoon een brief krijgt waardoor het verhaal in gang gezet wordt. 

Hoe gebruik je een proloog?

Niet elk boek heeft een proloog nodig. Het is goed om je proloog aan een test te onderwerpen. Test één: laat de proloog weg en kijk of er belangrijke informatie mist. Test twee: zet boven je proloog ‘hoofdstuk 1’ en kijk of dit het plot schaadt. Is dit allebei het geval? De proloog doet zijn werk en mag blijven.

Het doel van de proloog is om de lezer te prikkelen en nieuwsgierig te maken. Belangrijk is om vragen op te werpen, maar maak het niet te ingewikkeld. Wanneer je te veel of te weinig informatie geeft, zal de lezer afhaken. Twijfel je nog of je proloog goed genoeg is? Bekijk dan deze checklist!

Epiloog

Zoals je een proloog gebruikt, kan je ook een epiloog schrijven. Hierbij geldt ook: een epiloog is iets anders dan het nawoord of het laatste hoofdstuk van je verhaal. Schrijvers gebruiken een epiloog bijvoorbeeld om te vertellen wat er nadien met de personages gebeurd is. Het kan een sterke toevoeging zijn aan je verhaal. Je laat zien of de personages iets hebben geleerd van de gebeurtenissen in je boek. Toch is een epiloog niet altijd nodig, vooral wanneer je een open einde schrijft.

Hoe gebruik je een epiloog?

Ook bij het schrijven van een epiloog moet je de vraag stellen: is het nodig? Voor sommige verhalen is het belangrijk voor de lezer om te weten wat er met de personages is gebeurd, maar een suggestie in het laatste hoofdstuk is vaak voldoende. Wanneer je epiloog neerkomt op ‘en ze leefden nog lang en gelukkig’, dan kan je hem beter schrappen. Wat moet je nog meer voorkomen bij het schrijven van een epiloog? Lees hier 4 don’ts!