De gereedschapskist van de schrijver: de functie van de proloog

Een proloog kan heel handig zijn als je jouw verhaal twee keer wilt beginnen op twee verschillende punten. Maar met een proloog moet je erg voorzichtig zijn, want het kan ook tegen je werken. Hoe weet je of een proloog op zijn plek is en hoe schrijf je dan een goede proloog?

Heeft jouw boek wel een proloog nodig?

De gevaren van een onnodige proloog zijn dat hij wordt overgeslagen of er zelfs voor zorgt dat de lezer jouw boek opzij legt. Een proloog moet een belangrijk steentje bijdragen aan het plot. Het moet relevante informatie weergeven waar de lezer niet zonder kan om het verhaal te begrijpen.

Wat is het verschil met een gewoon hoofdstuk?

De informatie in de proloog volgt een ander perspectief, bevindt zich in een andere tijd of plaats, of zit vol met achtergronddetails die de lezer zouden vervelen als het middenin het boek zou staan. De proloog staat los van het verhaal en wordt pas later in het boek belangrijk en uitgelegd.

Checklist voor een goede proloog

Besluit je toch een proloog toe te voegen in jouw manuscript? Let dan op deze checklist:

- Het moet een volwaardig onderdeel van het boek zijn. Het is geschreven in dezelfde stijl en op dezelfde manier als de rest van het verhaal. Als dit niet het geval is, is het geen proloog, maar een voorwoord.

- De proloog moet te lezen zijn als een kort verhaal. Een kort verhaal met een open einde vol spanning dat lezers intrigeert en smaakt naar meer.

- De proloog moet sterk beginnen. Zo sterk dat het in zijn eentje het begin van het verhaal kan dragen. Natuurlijk moet het eerste hoofdstuk net zo goed sterk beginnen, anders is een van de twee misplaatst.

- De lezer moet een duidelijke omschakeling voelen wanneer de proloog overgaat in het eerste hoofdstuk. Vaak gaat het om een gebeurtenis uit het verleden of de toekomst waar de lezer bekend mee moet zijn voor het daadwerkelijke verhaal begint.

Doorstaat jouw proloog de test?

Test één: laat de proloog weg en kijk of er belangrijke informatie mist. Test twee: zet boven je proloog ‘hoofdstuk 1’ en kijk of dit het plot schaadt. Is dit allebei het geval? De proloog doet zijn werk en mag blijven.

 Bronnen: www.writing-world.com;  www.writersdigest.com/

Door Shirley de Koster