Schrijfwoordenboek: 'in medias res'

Als je goed wilt leren schrijven, is het handig om schrijftermen te kennen. Zo kun je beter leren begrijpen hoe een verhaal is opgebouwd. Ook wanneer je in gesprek gaat met een uitgeverij is het belangrijk om te weten wat de verschillende schrijftermen betekenen. Hoor of lees je een schrijfterm waarvan je de betekenis niet (meer) weet? In het Schrijfwoordenboek van Schrijven Online verzamelen we alle schrijftermen én lichten we ze kort toe.

Mis je een schrijfterm waar je meer over wilt weten? Mail dan naar redactie@schrijvenonline.org. Deze keer: in medias res. Wikipedia geeft de volgende uitleg bij dit woord:

In medias res (Latijn: in (het) midden (van de) zaken) is een relatieve tijdsaanduiding, die vooral veel gebruikt wordt in verhaalanalyses. Hierbij dient de term om aan te geven dat een verhaal niet bij het begin begint, maar ergens in het midden of mogelijk zelfs al rond het einde. 

Beroemde werken

In de literatuur bestaat in medias res al sinds de oudheid. De methode van het midden in een verhaal beginnen, werd bijvoorbeeld al gebruikt in beroemde Oudgriekse heldendichten zoals de Odyssee en de Ilias van Homerus. Maar ook in latere werken komt de techniek geregeld voor. Een beroemd literair werk uit de 19^e eeuw dat ook geschreven is in medias res is The Tell-Tale Heart van Edgar Allan Poe. In het laatstgenoemde verhaal begint het verhaal bij de hoofdpersoon (eveneens de verteller) die bezig is met een plan om zijn huisgenoot, een oude man, te vermoorden omdat hij zich ergert aan diens glazen oog. Er wordt geen introductie gegeven van de personages of de setting, maar als lezer wordt je direct het verhaal ingezogen.

Flashbacks

Wanneer een verhaal volgens In medias res wordt geschreven, dan wordt achtergrondinformatie meestal in de loop van het verhaal verschaft in de vorm van flashbacks. Vaak gebruiken schrijvers in medias res om informatie voor de lezer achter te houden, om zo spanning te behouden of een belangrijke plottwist te verhullen. Door af en toe flashbacks aan het verhaal toe te voegen, wordt er steeds meer informatie verschaft. Uiteindelijk wordt het plot onthuld. Een detective is bijvoorbeeld verwikkeld in een moordzaak, waarbij de dader maar niet gevonden kan worden. Steeds komen er flashbacks naar en voor de moord terug in het verhaal. Uiteindelijk wordt onthuld dat de detective de moordenaar was, en zijn rol als detective een dekmantel was. Het feit dat het verhaal begint bij de detective die midden in de zaak verwikkeld zit, maakt het verhaal dan In medias res.

Expositie

Het tegenovergestelde van In medias res is een expositie. Een expositie is eigenlijk gewoon een achtergrondverhaal, waarin de schrijver uitgebreid uiteenzet wat de lezer moet weten om het verhaal beter te snappen. Personages worden geïntroduceerd, relaties worden vastgesteld en situaties worden uitgelegd. Bij in medias res laten schrijvers de lezer juist in het ongewisse.

Nadelen 

Hoewel in medias res als positief kan worden gezien (het geeft immers een spannend verhaal met veel mysterie) kan het ook nadelig zijn voor een schrijver. Wanneer je middenin een verhaal begint, dan kun je het overzicht kwijtraken en heb je het risico verhaallijnen door elkaar te halen of zogenaamde ‘plot holes’ te veroorzaken (gaten in de logica van het verhaal). Deze valkuilen moet je als schrijver vermijden, want ze maken een verhaal minder geloofwaardig en moeilijker te volgen.

Foto: Pixabay