Pas op voor deze 8 veelvoorkomende contaminaties! [deel 2]

Een contaminatie is een foute taaluitdrukking die ontstaat als twee bestaande uitdrukkingen door elkaar gehaald worden. Eerder lieten we je al 7 veelgebruikte contaminaties zien, maar er bestaan er (helaas) nog veel meer. Ook voor deze 8 contaminaties moet je oppassen bij het schrijven.

1. Triologie

‘Ik wil het verhaal uitwerken tot een triologie.’

Trilogieën zijn helemaal hot, veel auteurs en filmmakers kiezen ervoor hun verhaal te vertellen in drie delen in plaats van één. Door veel mensen worden deze reeksen onterecht triologieën genoemd. Geen gekke fout, want trio betekent ook gewoon drie. Toch is triologie fout en moet een reeks van drie delen altijd trilogie genoemd worden.

2. Kost duur

'Zelf een boek uitgeven kost aardig duur.’

Steeds meer mensen worden zich gelukkig bewust van deze fout. Duur kosten is een contaminatie van duur zijn en veel kosten. Soms hoor je deze fout nog weleens op de markt (‘kost niet duur!’) of bij wat oudere mensen. Zorg echter dat je hem nooit gebruikt in je schrijfwerk, tenzij je personage toevallig een niet zo goed in taal is.

3. Tot inzicht komen in

‘De uitgever is tot inzicht gekomen in de positionering van het boek.’

Dit is een contaminatie van tot inzicht komen en inzicht krijgen in. Het verschil lijkt klein, maar toch betekenen beide constructies iets heel anders. Tot inzicht komen gaat over meer morele zeken, zoals tot inzicht komen dat je fout zat. Inzicht krijgen betekent dat je, aan de hand van bepaalde informatie, iets kunt concluderen of doorgronden.

4. Vertellen tegen iemand

‘Ik wil nog tegen niemand vertellen waar mijn verhaal over gaat.’

Iets vertellen tegen iemand is een contaminatie van iets zeggen tegen en iets vertellen aan.
Ook zeggen aan is dus fout. Vooral wanneer deze zin terloops wordt gebruikt, is de fout snel gemaakt: ‘Oh ja, ik moest nog tegen je vertellen dat…’

5. Snel lopen

‘Als je je manuscript nog wilt versturen voor de postbode komt, moet je snel lopen.’

Snel lopen is een contaminatie van snel zijn en hard lopen. Hetzelfde kan gezegd worden voor snel rijden: je rijdt hard of je gaat snel. Gevoelsmatig weet iedereen niettemin wat je bedoelt met deze contaminatie en de fout zal niet snel opvallen. Toch is het onjuist. Als ezelsbruggetje zou je kunnen gebruiken: de sport heet hardlopen, dus je kunt ook alleen hard lopen.

---

Afbeelding

Iedere week taal- en schrijftips in je inbox?

Schrijf je nu vrijblijvend in en krijg iedere dinsdag:

✅ Schrijfoefeningen en inspiratie
✅ Tips voor beginnende & gevorderde schrijvers
✅ Taaltips om beter te leren schrijven
✅ Het laatste nieuws over uitgeverijen
✅ De nieuwste schrijfwedstrijden

Ja, ik ontvang graag de nieuwsbrief!

---

6. Mond-op-mondreclame

‘Ik hoop al veel boeken te verkopen dankzij mond-op-mondreclame.’

Er zit maar een heel klein verschil in deze uitdrukkingen: op en tot. Dit is namelijk een contaminatie van mond-tot-mondreclame en mond-op-mondbeademing. Slechts één woordje is anders, maar het verschil van de betekenis is enorm. Er zijn tot dusver weinig vormen van reclame bekend waarbij jouw lippen die van iemand anders moeten raken, dus gebruik altijd het woord tot.

7. Rondcirculeren

‘Er circuleren geruchten rond dat er een nieuw Harry Potter-boek gaat komen.’

Rondcirculeren is niet alleen een contaminatie, maar ook een tautologie. Deze uitdrukking komt van rondgaan en circuleren, twee woorden die vrijwel hetzelfde betekenen. Dubbel fout dus!

8. Weegt zwaar

‘Het boek telt 900 pagina’s en weegt dan ook vrij zwaar.’

Deze contaminatie kun je vergelijken met kost duur. Bij weegt zwaar worden de uitdrukkingen is zwaar en weegt veel door elkaar gehaald. In principe zeg je met deze uitdrukkingen hetzelfde, maar taalkundig is het fout wanneer je ze samensmelt tot één. En taalfouten wegen dan weer zwaar bij sommige lezers. In deze laatstgenoemde zin kan zwaar wegen wel juist gebruikt worden, hier gaat het namelijk om het ‘gewicht’ in belangrijkheid.
Je kan ook een zwaarwegend argument aandragen. Hier is de betekenis ook weer figuurlijk.
Samengevat: bij letterlijk gewicht weegt iets veel, bij figuurlijk gewicht weegt het zwaar.

Over de auteur

Marije Catsburg is webredacteur en contentmanager bij Schrijven Online en freelance tekstschrijver. In 2017 studeerde zij af aan de Hogeschool van Amsterdam waar zij zich specialiseerde in creatief schrijven, communicatie en marketing. Ze leest en schrijft het liefst korte verhalen. Haar favoriete boek is dan ook Alle verhalen van Roald Dahl.