Wat willen redacteuren veranderen?

Denk dat dat heel erg afhangt van de werkwijze van een uitgever. Als ze iets heel erg goed vinden of ze hebben hard manuscripten nodig dan willen ze er zelf meer voor doen denk ik. Als ze al veel toptitels hebben of de redacteuren hebben het heel druk dan zullen ze veel aanwijzingen geven in de hoop dat de auteur zelf het manuscript beter maakt. Wanneer komt jouw eerste chicklit verhaal uit dan Waus? :)

Mijn chicklit? Dat is dat van Rianne, als voorbeeldje :)

Klopt ik heb er dus 15.000 woorden bijgeschreven en een extra verhaallijn toegevoegd. De uitgever gaf aan interesse te hebben maar dan moest het verhaal wel op de schop zodat het wat luchtiger zou worden, wat meer chicklit. De schrijfstijl was chicklit maar het verhaal moest nog wat chicklitachtiger worden. Ik heb toen met de redactrice gebeld en zij gaf mij wat tips en aan de hand daarvan ben ik aan de slag gegaan. Ik stuurde het weer op en toen werd het geaccepteerd. Ik ging op gesprek in Zwolle en daar kreeg ik nog een paar kleine aanpassingen mee. 6 opmerkingen in het totaal waarvan bijvoorbeeld de leeftijd. Ze wilde mijn personage Anne iets ouder maken. Daar had ik geen problemen mee. Nu is het naar de corrector en hij of zij zal het boek nu afmaken, dat wil zeggen fouten verbeteren etc. DAarna krijg ik een drukproef waar ik dan nog commentaar op kan geven.

Ik denk dat als je je in een kleine niche begeeft (zoals chicklit, dat heeft toch behoorlijk afgebakende eisen), dat er dan waarschijnlijk meer veranderd moet worden om het precies in dat stramien te laten vallen, dan als je een iets ruimere doelgroep hebt. En het zal ook per uitgever schelen, en ook per schrijver.

Waus: heel verschillend per verhaal/redacteur/schrijver. Je kan soms een verhaal opsturen waar heel weinig aan veranderd hoeft te worden, zoals bij MichaM - de puntjes op de 'i'. Een redacteur ziet soms dat er meer uit je verhaal gehaald kan worden, als je er zelf ook met zijn visie eens bent, dan kan je aan de hand van zijn adviezen kijken wat je wel en niet gaat aanpassen. Het kan ook zo zijn, dat redacteur een hele andere smaak heeft en wel wat in jouw verhaal ziet, maar het in zoverre wilt aanpassen dat het een soort produkt wordt dat keurig in hun assortiment past. Het is belangrijk dat je eerlijk bent naar jezelf over wat je geschreven hebt. Vind je het klaar voor publicatie of moet er nog het een en ander aan gebeuren. Hou in gedachte: als het uit is, is het uit - geen weg terug, tot een volgende druk (áls dat lukt) Veel succes met je schrijfproces!

Mijn uitgever heeft alles over genomen. Zelfs zover dat ik hem niet meer serieus nam. Ik kreeg de pdf terug en er was niets in veranderd. Ik heb nog een hoop gevonden waaruit bleek dat de redactie niet echt wakker was. Prettig? Misschien voor mij op dat moment wel, maar een kritische redacteur leer je veel van en dat is toch uiteindelijk beter. Nu had ik gelukkig al de zaak laten nakijken door een beroeps voor ik het ter beoordeling aanbood maar toch... Ik vraag me nu nog steeds af of hij het manuscript wel serieus gelezen heeft. Niet leuk voor mijn gevoel van eigenwaarde. Ik hoop dat dit met de pdf van mijn kinderboek beter zal gaan. Ik krijg dit volgende week van de uitgever ter goedkeuring. Als het dan weer zo is dan moet ik mijn mening over uitgevers sterk bijstellen.

@ De Ellis: De ene uitgever is de andere niet. In het geval van Yabanci kan ik me voorstellen dat de uitgever meer geïnteresseerd was in de inhoud dan in bv de zinsbouw. Hij heeft een doel, waarbinnen jouw werk past. Misschien ging het meer om de beleving dan om andere dingen. Ik neem toch wel aan dat ze gekeken hebben naar werkelijke spel- en stijlfouten? Wat het kinderboek betreft: als ThePhantom het uitbrengt, weet ik niet waar hij zijn expertise voor kinderboeken vandaan haalt. Hij was vooral vormgever en had iets met zaken, dacht ik. Dus daar ben ik ook benieuwd naar. @ Waus / in het algemeen: Echte doelgroepenuitgevers moeten hun boeken natuurlijk wel binnen hun eigen doelen houden. Bijvoorbeeld Zjors, die makkelijklezenboeken schrijft, moet zich aan de AVI houden, dat kan niet anders. In het algemeen meen ik te weten dat uitgevers het werk van een auteur zodanig vertrouwen dat ze er niets essentieels aan 'veranderen'. Wel hebben ze hun eigen stijl, om zo maar te zeggen, ook in de vormgeving. Toen ik mijn eerste manuscript terugkreeg, zat het werkelijk vól met aanwijzingen: hier inspringen, daar een komma, daar een witregel, en na een witregel juist weer niet inspringen. Als auteur neem je die stijl over. BIj het volgende manuscript pas je hem vanzelf al toe en heb je er weinig werk meer van. Soms zit je als auteur zelf met een vraag: Zal ik er nog een hoofdstuk aan vooraf breien? Kunnen hoofdstuk 6 en 7 eigenlijk niet beter weg? Ze houden het verhaal op. En hoe zit het met tante Ans, die door Piet Rietje genoemd wordt en door Klara Johanna. Is dat eigenlijk wel overzichtelijk? En als we dan hoofdstuk 5 een beetje aanpassen en op de plaats van hoofdstuk 8 zetten? Naar al die dingen in jouw werk wordt serieus gekeken en samen kom je tot het beste resultaat. Tenminste, dat is mijn ervaring. Ik hoop dat je er iets aan hebt, en wees maar nergens bang voor. Ze versnijden je hele verhaal niet, hoor. Dat heb ik nog nooit gehoord.

Veel ervaring heb daar natuurlijk nog niet mee, maar ik vind het contact en de wijze waarop "mijn" redacteur de aanwijzingen geeft, erg prettig. Ik heb net even gekeken, in het leesrapport staat tien opmerkingen. Geen van allen over de stijl en niets waardoor het verhaal minder míjn verhaal zou worden. Drie opmerkingen zijn een woordje vergeten (hoe is het mogelijk naar tig keer lezen door mezelf en veel proeflezers? :eek:) Vier zijn onderbouwde suggesties (Zie pagina x, daar staat zus en zo. Zou je het passend vinden om daar dit en dat toe te voegen/van te maken? Dat zijn bijvoorbeeld zaken als een beschrijving van een gebouw, een reactie van de ouders etc. En er wordt heel duidelijk gesteld dat het suggesties zijn, dat ik zelf moet kijken wat en of ik er iets mee doe.) Twee zijn 'móet anders': het woord "zakkenwasser" vindt ze te sterk en de reactie van een meisje op een gebeurtenis te overdreven. Maar dat is een kwestie van twee woorden eruit. Het zijn allemaal erg kleine veranderingen en ik vind ze stuk voor stuk redelijk. Eén opmerking heeft meer voeten in de aarde: de rol van de jongens-hoofdpersoon vindt ze te summier in een bepaalde situatie. Ze stelde voor om enkele alinea's toe te voegen, ik heb voorgesteld om daar een heel hoofdstuk van te maken. Dat vindt ze ook prima. Binnenkort begin ik met herren en dan kijk ik wel wat het uiteindelijk zal worden.

Aha, dus eigenlijk is zo'n redacteur gewoon een final proeflezer. Bedankt iedereen, ik ben weer gerust gesteld :)

Ja, een final proeflezer, maar met verantwoordelijkheid, Aart. Niet een vrijblijvende.

Ik heb eerst wel wat dingen van de uitgever zelf doorgekregen, die ze er echt in wilde hebben. Een afscheidscadeau, dat zou het hoofdpersonage moeten krijgen. Oké, dat heeft ze gekregen. Het moest een heel erg modern boek worden, dat is het ook geworden. De uitgever/redacteur of redactrice kent de markt. Ik kan wel moeilijk zitten doen maar wil je het boek ook verkopen dien je dit wel onder ogen te zien. En inderdaad, je allerbeste proeflezer! ;)

Rudolf bij jou kan ik het nog voorstellen. Daar wordt het verhaal alleen maar beter van :) Trouwens, moest ik vandaag opeens aan denken. Hoe zit het met Zjors? Ooit moest zij toch een lesbisch ouderpaar verwijderen uit het boek? Waarom was dat?

Ik werk als redacteur voor een grote uitgeverij, ik redigeer kinderboeken. Ik ben een beetje verbaasd over de reacties in dit topic. Redigeer ik dan zo streng of zijn anderen zo laks? Natuurlijk krijg ik wel eens manuscripten onder ogen die op wat leestekenwijzigingen na helemaal af zijn. Maar die zijn eigenlijk zeldzaam. Meestal heb ik best wat technische en inhoudelijke opmerkingen. Ik ga ook echt woord voor woord door de tekst. Het is hierbij nooit mijn bedoeling om de stijl van een auteur te veranderen. Maar er zijn altijd wel verbeterpunten. Vergeet niet, auteur en redacteur hebben hetzelfde doel. Een zo goed mogelijk boek op de markt brengen. Dus we komen er altijd wel uit (tot nu toe ;-))

Hm, maar een uitgever vindt soms iets anders "een goed boek" dan de auteur. Hoe los je dat dan op? En we mogen zeker niet vragen bij welke uitgeverij je werkt, he? ;)

Zou je uit kunnen leggen/voorbeelden kunnen geven wat je met technische en inhoudelijke opmerkingen bedoelt, Wammes?

Nav Wammes: ik denk dat het veel met 'onervarenheid' te doen heeft. (bedoel ik niet negatief) Vroeger had ik erg angst voor het ingrijpen, omdat ik dacht dat mijn eigen stijl en boek niet van mezelf zou blijven. Dat is onzin. Een redacteur gaat niet herschrijven, die geeft alleen tips. De schrijver moet zelf de nieuwe woorden vinden. vroeger verkeerde ik ook in de ilussie dat het zo goed was wat ik schreef. Nu weet ik dat er altijd dingen over zullen blijven die beter kunnen, hoe vaak je ook herschrijft. Als je bij een uitgever zit waar je heel graag wilt uitgeven, dan zal je best naar de aanwijzingen van de uitgever willen luisteren denk ik. Als je het niet met hem eens bent, dan zal je een andere uitgever moeten zoeken.

@wammes: waar ben je dan zo verbaasd over? Dat uitgeverijen zo verschillend zijn of dat schrijvers verschillende opvattingen hebben over het redigeren/uitgeven? Want, ik denk dat het merendeel wel doorheeft dat er een zo goed mogelijk boek op de markt moet komen. Is het dan niet aan de uitgever zelf om zijn grenzen vast te stellen? Bv. een schrijver moet een zo goed als perfecte ms aanbieden of een schrijver moet een unieke stem hebben (en wij als uitgever gaan hem/haar begeleiden als zijn/haar ms glans-potentie heeft) Het is maar hoeveel tijd en betrokkenheid je als uitgever/redacteur er voorover hebt. Voor de schrijver is het niet anders, hij/zij kan immers kiezen tussen wat wel of niet een betere versie van zijn/haar boek is.

@MichaM Als een uitgever het verhaal in de eerste plaats al niet ziet zitten dan zal het boek er natuurlijk nooit komen. En voor meningsverschillen moet gewoon een oplossing gevonden worden door overleg. Dat werkt net zo als binnen elk 'bedrijf'. Het is dan ook prettig als iedereen zich begripvol en professioneel opstelt. Voor welke uitgever ik werk vertel ik inderdaad liever niet. @Ing Ik heb het onderscheid even voor het gemak zelf zo gemaakt. Grofweg verdeel ik mijn redigeren in twee aandachtsgebieden. 1) Alles wat te maken heeft met de verhaallijn. Dus personages, spanningsopbouw enz. 2) Alles wat te maken heeft met het schrijven. Woordkeus, zinsbouw, leesmoeilijkheden enz. De reden dat ik deze indeling maak is omdat ik de teksten (minstens) twee keer lees (en dus redigeer) en daarbij mijn aandacht anders richt. Ik lees dus 1x op inhoud en 1x op schrijfwerk. Zoals ik al zei is dit persoonlijk, alle redacteuren hebben hun eigen manier van werken. @redhed Inderdaad.. Een redacteur zal nooit het verhaal zo overhoop willen gooien dat de eigen stijl verloren gaat. Als een verhaal echt zo verbouwd moet worden om er iets van te maken dan denk ik dat het al eerder wordt afgewezen. Maar... ik doe wel degelijk concrete voorstellen tot wijziging op woord- en zinsniveau. (bijv. vervang 'woning' door 'huis') Het blijft dus niet bij algemene aanwijzingen. Maar ik probeer dit altijd zo goed mogelijk in de stijl van het verhaal te doen. En alles in overleg, ik doe enkel 'wijzigingsvoorstellen'. Wat je zegt over die onervarenheid klopt wel. Een ervaren schrijver weet dat ie 'de rode pen' kan verwachten, dat is gewoon een deel van het proces en geen oordeel over zijn werk. @LIL Waar ik verbaasd over was... Ik hoorde van verschillende mensen hier dat hun redacteur slechts wat algemene opmerkingen had over de tekst. Dus toen dacht ik... maak ik er dan niet teveel werk van? ;-) Natuurlijk hebben alle uitgeverijen een eigen werkwijze. Maar persoonlijk zou ik er als auteur juist heel blij mee zijn als ik zie dat mijn redacteur heel gedetailleerd met mijn tekst in de weer is geweest. Ik krijg er zelf in ieder geval altijd heel positieve reacties op. Ik dring dan ook heus niets op. En ja... sommige auteurs moeten wel even slikken als ze de tekst geredigeerd terugkrijgen. Maar als ze beter kijken zien ze dat het eigenlijk ook wel weer allemaal meevalt! Al met al... een leuk en inspirerend beroep :)

Natuurlijk, als de uitgever het in het begin niet goed vindt, dan komt het er niet. Maar stel nou dat de uitgever denkt "dit zal het goed doen, als er nog een verhaallijn tussendoor geweven wordt" en de auteur denkt daar anders over, want die vindt dat het zijn personages onrecht aandoet (ik noem maar wat hoor). Ik neem aan dat de uitgever het laatste woord heeft (graag of niet), maar hoe ver gaan die onderhandelingen? Of heb je daar geen ervaring mee?

@ MichaM Ik denk als het echt hoog gespeeld gaat worden, dat het misschien beter is om de samenwerking te verbreken. Kennelijk passen uitgever en auteur dan niet bij elkaar. Ik heb hier zelf niet veel ervaring mee. Ik heb 1 keer meegemaakt dat een auteur wieigerde om ook maar iets met mijn opmerkingen te doen. Dit heb ik doorgespeeld naar de uitgeverij en zij hebben dit opgepakt. Ik ga als redacteur over de inhoud en als een auteur wijgert samen te werken dan houdt het voor mij dus op. Gelukkig stond de uitgever helemaal achter mijn mening. De auteur moest in dit geval water bij de wijn doen. Meerdere lezers hebben dezelfde kritiek gegeven over de tekst als ik. Naar mijn mening is een auteur dan een beetje blind voor zijn eigen tekst. Maar alles is goed gekomen :-)

Yeah, je zal wel gelijk hebben. Vraag me af hoe vaak zoiets voorkomt. Weet ook niet waarom ik er zelf zo mee blijf zitten. Ik heb het zelf niet meegemaakt en van de verhalen hier zit er ook maar een flink rigoureuze verandering tussen, voor zover ik weet ;)

Bedankt voor je uitgebreide antwoord, Wammes, dat maakt het weer wat transparanter. En er teveel werk van maken, tja. Ik heb heel wat boeken gelezen waarvan ik het zonde vind dat er niet nog een extra redigeerronde is uitgevoerd. 'Mijn" redacteur bekijkt het verhaal trouwens ook meerdere malen. Ik dacht dat ik een geweldig staaltje vakmanschap had afgeleverd :D maar de taalcontrole komt dus nog. De kanttekeningen die ik nu had gekregen waren de algemene. En een klein zeikdingetje: het is weigeren, niet wijgeren.

Allemaal, zo af en toe denk ik heel even om mijn ms. toch maar op te sturen naar een uitgever, maar ik heb daar nogal wat bezwaren tegen, en ik zie ook voordelen tegelijkertijd. bezwaar omdat ik mijn zelfvertrouwen naar beneden zie kelderen als het zover komt en ik heb ook geen zin om het helemaal opnieuw te gaan doen. De actualiteit is er dan vanaf. Nu is het actueel en ik kan het over een maand met een POD wel zover hebben dat ik zelf persberichten kan gaan schrijven. De voordelen zijn me ook wel duidelijk, je bent dan zelf van een hle hoop 'gedoe' af (denk ik). Ik weet het nog steeds niet. Bij een POD kan/zal het niet zo perfect zijn als bij een uitgever, maar vind ik dat dan zo belangrijk? Het gaat nu, in dit boek, meer over de inhoud dan over iets anders. brrrr, ik ben eigenlijk zenuwachtig.

Misschien vind je het uiteindelijk wel belangrijk Jacqueline, en heb je er later - zoals zoveel podders- een beetje spijt van dat je het niet wat harder probeerde bij een reguliere uitgever. Want dat je van een hoop gedoe afbent is niet perse waar. Het is nogal eenzaam, pod uitgeven, er is niemand om je zo nu en dan even een professionele opkikker te geven. Ook kunnen reacties uit de omgeving tegenvallen, misschien omdat pod niet voor vol wordt aangezien (jammer ja, maar er zit ook veel rommel tussen) maar misschien ook omdat je zelf denkt, ach, ´t is maar een pod ´je. En de promotie, distributie, et cetera, dat is ook gedoe. Wat betreft redactie, ik ben er meestal erg blij mee. Een keer kwam een stukje van me zoner overleg maar vol verkleinwoordjes en herhalingen op een website (extra herhalingen he, in een tekst van mij :D ! ) en dat was even slikken, maar dat bleek ook geen echte redactrice, die daar had zitten knoeien. In alle andere gevallen kan ik volmondig zeggen, ze hadden gelijk. Echt, die blinde vlek voor je eigen werk, onderschat dat niet!

Ik wist wel het een en ander af van uitgeverijen, maar had niet verwacht dat ze met een rode pen bij alles tips geven in de tekst. Dit geeft mij wat meer zelfvertrouwen over het schrijven. Omdat ik best wel veel moeite heb met de punten en komma's in de zin.

Een redacteur maakt in zijn vrije tijd ook wel eens spelfouten. (wijgeren is overigens wel heel suf! :-) En by the way... ik zit hier eigenlijk als beginnend schrijver en niet als redacteur. Dat ik spelfouten ging maken vannacht was overigens volstrekt logisch, ik was bekaf van een heeeeel bijzondere dag. (ik heb een uitgever gevonden!) Maar dat is verder nogal offtopic ;-)

nou dan vergeven we het hoor! Maar als je zoveel af weet van Derigeren enz, dan behoor je toch geen fouten te maken ? of ben ik nou verkeerd ? Ik bedoel de Nederlandse spelling is er bij jou toch in gestampt als het ware.. Gefeliciteerd.

Ik had je op ZZ al gefeliciteerd maar doe het hier graag nog een keer, Wammes! Proficiat! En zelfs zonder zo'n stuiterdag is het geen wonder dat mensen wel eens spelfouten maken ;)

Jacqueline Bij mij was het heel lang zelfs zo erg dat ik niets durfde te schrijven. Ik was zo bang voor kritiek. Stel dat ik te horen zou krijgen dat mijn schrijfsels gewoon echt slecht waren en het nooit iets zou kunnen worden met mij. (totaal irreeel he) Zo bang dat mijn droom in rook op zou gaan. En wat had ik dan nog te dromen? Zo lang ik dus maar niets schreef, kon ik nog altijd schrijfster worden. Maar er gloorde hoop. Toen ik als redacteur ging werken kreeg ik al die eerste versies van auteurs onder ogen. Het klinkt raar, maar dat heeft mij veel inzicht en vertrouwen gegeven. Na jaaaren ben ik eindelijk gaan schrijven. (En je raadt het nooit, met mijn 1e ms is het al bingo!) Nu kan ik prima tegen kritiek. Maar het besef dat mijn eigen werk goed genoeg is, is er nog steeds niet helemaal hoor. Misschien dat je iets herkent in mijn verhaal.

Ja Wammes, ik kan ook gemakkelijk kritiek geven op anderen, maar bij mezelf zie ik de blinde vlekken niet zo snel. Ik ben dan wel slechtziend maar niet blind, dus dat is geen excuus. Hoe is het mogelijk, de eerste keer al succes en raak geschoten. Welk genre schrijf je? Ik heb je al gefeliciteerd, maar doe het nog maar een keer, dubbelgenaaid, houdt beter, zeggen ze dan dus ook bij dit. Vanochtend heb ik een stoute schoen aangetrokken en bij een uitgever aan de bel getrokken. meteen daarna ben ik begonnen met aan de vragen te voldoen. daar ben ik wel een paar uur mee bezig geweest, maar goed. Ik heb iets opgestuurd. En nu maar wachten, knopen tellen en duimen draaien. we zullen zien wat het brengt.