Lid sinds

6 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker

#196 Man met Kruis

In 1988 zag ik de film Willow in de bioscoop. De tovenaar van de dwergen vraagt aan de hoofdpersoon Willow in welke vinger de kracht schuilt die het universum kan bedwingen. Het antwoord: je eigen vinger. Zo is het ook een beetje met het beeld van Fabre. Het Christendom is een instituut, een wereld-omspannende organisatie en kent een meer dan tweeduizend jaar durende zeer bewogen geschiedenis. Toch heeft iedereen zijn eigen geloof in de hand. Wat is het kruis anders dan twee aan elkaar genagelde balkjes van de Gamma voor een niet-gelovige? Hij herkent het wellicht als een Christelijk dingetje, een symbool voor menselijk lijden, hoop en misschien zelfs wederopstanding. Maar niet meer dan dat: een symbool. Wat Fabre goed laat zien, is wat er gebeurt met het geloof in de handpalm van de gelovige mens. Het vertrouwen in God, Christus en de kerk maakt het mogelijk het gehele symbool en alles wat het impliceert en behelst te balanceren. Het geloof is tegelijkertijd persoonlijk en gemeenschappelijk. ‘Ik heb mijn eigen geloof’ zeggen sommigen. Zo’n individueel geloof, op eigen intuïtie gebaseerd, zonder esoterie of rituelen, is prima. Maar het is persoonlijk en klein, als twee aan elkaar gelijmde luciferhoutjes. Er valt niet mee te balanceren. De katholieke kerk is oud en mystiek, cryptisch en obscuur en heeft een op zijn zachtst gezegd twijfelachtige, duistere zijde. Het is de kerk, met al zijn facetten, zijn canon en zijn periferie die de kruisvorm beladen met een rijke symboliek. Maar het valt of staat allemaal nog steeds met een individueel geloof. Waar geen geloof is, wordt nagedacht. En waar wordt nagedacht, wordt getwijfeld. En als je een kruis op je handpalm balanceert, is dat wel zo ongeveer het laatste wat je moet doen. Want dan gaat het wiebelen. En als het eenmaal wiebelt, is er geen houden meer aan.

Lid sinds

9 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Tilma: prachtig uitgebalanceerde gedachtengang ik kan er geen splinter tussenkrijgen

Lid sinds

14 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
Weer mooi geschreven, Tilma. Tja, wat kun je nog geloven? De laatste alinea spreekt me het meest aan.

Lid sinds

10 jaar 11 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Tilma, ... met aandacht heb ik je antwoord gelezen. Je hebt het heel duidelijk geschreven en zet aan tot nadenken. Nadenken is toch niet altijd twijfelen. Voor mij betekent twijfelen, iets niet zeker weten en al of niet gaan zoeken naar een antwoord.

Lid sinds

6 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Dank voor jullie reacties. Riny, het gaat om Cartesiaanse twijfel. Ik zie dat mijn driftig geschrap om aan de 300 woorden norm te voldoen dit misschien veronduidelijkt heeft.

Lid sinds

13 jaar 1 maand

Rol

  • Gewone gebruiker
Hoi Tilma, je verhaal zet me aan tot nadenken. Ik probeer de vinger op je mening te leggen en toch ontglipt me die iedere keer. Hierdoor blijf ik lezen en zoeken. Heel treffend voor jou vind ik het begin. Ook hier weer een hint naar de filmwereld. Je laatste zin; heerlijk. Nu twijfel ik helemaal ;)

Lid sinds

10 jaar 11 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Hallo Tilma, ... even opgezocht. Om aan alles te twijfelen, lijkt me moeilijk leven. Zeker wanneer je al wat onzeker bent. Fijn dat je nog even reageerde, dank hiervoor.

Lid sinds

15 jaar 9 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Hallo Tilma, Het meest bevreemdende aan de reacties die ik krijg op deze opdracht is het feit dat er zoveel belang wordt gehecht aan het christelijke symbool en er maar weinig wordt geschreven en nagedacht dus, over het oeroude symbool van het kruis als symbool voor het leven in het algemeen. Het kruis dat de kunstenaar op de palm van zijn hand laat balanceren is naakt. Ik zie geen lijdende man hangen. De horizontale lat stelt de aarde voor waarop we leven en die in onze belevingswereld horizontaal is; ons lichamelijk voedt; de verticale as symboliseert de poging van de mens (de lat is kleiner) om in de hoogte te leven en naar de diepte , zoekend naar geestelijk voedsel. Dit naakte kruis is zo mooi en het is jammer dat het christendom er zijn negatieviteit aan heeft genageld. Het moeten heel gefrustreerde mensen geweest zijn toentertijd. Erg ongelukkig of erg terroriserend... :?

Lid sinds

9 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Marijcke: je geeft mij een heel tevreden gevoel door de oudere betekenis van het kruis te noemen toen (in 313 meen ik) door de romeinse keizer het roomse christendom tot staatsreligie werd uitgeroepen hebben de geestelijken steeds meer oude gebruiken geadopteerd en verchristelijkt, pasen, kerst enz. jij weet dat toch denk ik dat het gebruik als kruis om iemand aan te nagelen gewoon praktische waarde had een kerk is behalve een godshuis ook een toevluchtsoord bij rampen een monnik is naast geestelijk ook praktisch bezig (Benedictijnen bijv.) als dijkenbouwers (in de Lage Landen)

Lid sinds

6 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
Het meest bevreemdende aan de reacties die ik krijg op deze opdracht is het feit dat er zoveel belang wordt gehecht aan het christelijke symbool en er maar weinig wordt geschreven en nagedacht dus, over het oeroude symbool van het kruis als symbool voor het leven in het algemeen.
Dat lijkt me nogal voor de hand liggend. Net zoals een Swastika direct de Nazi's oproept. Het kruis in kwestie is ook niet naakt. Er zit wel degelijk een man aan vast. Het beeld staat ook nog eens in een kathedraal. Fabre noemt het een Elckerlyc en daarmee is het Christelijk toneel wel een beetje onvermijdelijk geworden.

Lid sinds

7 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker

Ketters

Ik maak mezelf graag wijs dat geloven juist begint bij de twijfel en eindigt bij het dogma. Geloven is het tegenovergestelde van zeker weten. Moge dat aforisme inderdaad opgaan voor het persoonlijk geloof, of zelfs haar bestaansvoorwaarde zijn – toch wordt er door de kerk al millennia van alles beleden en vastgelegd, en beschouwt zij juist dat product (minstens deels) als haar kern: de teksten, de spullen, de hiërarchie. Er moet tenslotte iets bestaan dat samenbindt. Iets om in te geloven, op het snijvlak van de notariële akte en de mystieke inspiratiebron. Een sjibbolet, dat ook: pas toen ik me liet dopen, was ik echt baptist.

Mooi dus hoe je column de paradox raakt dat het geloof een eeuwenoud instituut is, maar tegelijk een vluchtig, ongrijpbaar mengsel van menselijk voelen, vertrouwen, vrezen, en iets ongrijpbaars, misschien wel even onbaatzuchtigs als pragmatisch.

Noem het cognitief dissonant. Noem het schizofreen of ronduit blasfemisch. Geloof is zo fragmentarisch als het leven nu eenmaal is. Het geloof is een balanceeract, het is dat blinkende kruis in de palm van de hand van het zelfbeeld van Faber. Aan de buitenkant een toonbaar geheel maar in feite onstabiel en dus om de haverklap leeg, hypocriet en gedateerd.

De assen van het kruis kúnnen niet zonder elkaar, zoals je terecht stelt. Wie zomaar wat gelooft, kan niet meer beweren dat hij of zij gelooft. En tegelijk gaat iedere poging van de organisatie om het organisme te beknotten meer over macht dan over mededogen. Tegelijk is mijn geloof dan ook bij uitstek het proces van mijn meest integere vragen, naast al mijn going through the motions. Geloof kan en mag niet losgezongen zijn van de tastbare wereld, van mijn binnenste, van mijn verdriet, van het leed. Misschien gaat geloof daarom zo over de dood. Misschien is mijn geloof wel ordinair ketters ongeloof. Het is dan ook een paradox.

Vandaag is het Witte Donderdag. Ik dacht: vooruit, laat ik Gi eens een plezier doen.

Lid sinds

7 jaar 6 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker

 

Dank je Kruidnagel om mij op deze W.D. helemaal terug naar mei 2018 te katapulteren. Tijdens deze reis in de tijd vielen mij een aantal zaken op:

  • Coaches waren gretiger om inhoudsvolle FB te geven;
  • Vele namen van toen komen nog wekelijks voor in het lijstje van actieve schrijvers;
  • Vele andere hebben afgehaakt.

Inmiddels is Jan Fabre door het #Metoo fenomeen van zijn sokkel gevallen, is het wankelend kruis, net als zijn vliegende levende katten spreekwoordelijk naar beneden gedonderd.  Mijn reactie op de tekst van Tilma en jouw commentaar komt mogelijk later als vijgen na Pasen (vlaams voor ‘mosterd na de maaltijd’).