Vijf tips om spannendere scènes te schrijven

Conflict, zonder meer hét element om spanning in een verhaal of roman te brengen. Iedere scène moet dan ook draaien om een conflict. Met deze schrijftips leer je hoe jouw scènes van spanning voorziet.

Houd de actie gaande

Als schrijver wil je maar één resultaat bereiken: dat de lezer jouw boek niet weg kan leggen. Dit bereik je door iedere scène in jouw boek van actie (conflict) te voorzien. Vermijd lange fragmenten met achtergrondverhalen en zogeheten infodumps, want die worden al vlug saai. Het is niet ongewoon dat een lezer al verveeld raakt na een halve pagina achtergrondinformatie.

Maar pas ook op voor het tegenovergestelde. Als iedere scène hetzelfde opgebouwd is (opbouw, conflict, resultaat) dan wordt jouw verhaal voorspelbaar. Wat jij wil is dat iedere scène een verrassing is; de ene keer word start je middenin de actie, de andere keer verras je de lezer met een nieuwe wending. Houd de lezer op de puntjes van zijn tenen, dan blijft hij ook op het puntje van zijn stoel.

Houd het conflict realistisch

Zodra de actie in een scène op gang komt, moet je het momentum erin houden. Veel schrijvers onderbreken dit - al dan niet bewust - door bijvoorbeeld een dialoog of flashback. Dit leidt de lezer af en trekt hem onmiddelijk uit de sfeer. Bovendien is het onrealistisch.

Want wat gebeurt er met een lezer in een actiescène? In het meest ideale geval wordt hij erin getrokken en verplaatst hij zich in het hoofdpersonage. Hij wordt als het ware het personage, dus maakt hij alles mee zoals het staat geschreven. En als je bijvoorbeeld door een moordenaar achtervolgd wordt, ga je niet terugdenken aan wat je vanochtend hebt gedaan. Je raakt in paniek en neemt niet alles meer helder waar. Reflecteer dat in je schrijfstijl met korte zinnen en onafgebroken actie.

Verweef emotie met plot

Een goed verhaal draait om emotie, of beter: om de ontwikkeling van de emoties van het hoofdpersonage. Hierom bestaan er ook verhalen zonder een fysiek conflict of fysieke dreiging; zolang de personages een reis van A tot Z meemaken, is er plot. Als je toch kiest voor een fysieke dreiging - zoals een moordenaar - zorg er dan voor dat er iets op het spel staat voor jouw hoofdpersonage. Een klassiek voorbeeld is de geliefde die gered moet worden. Zo realiseert de lezer het belang van de dreiging en versterk je de spanning die hij voelt.

Herhaal een plotelement

Herkenning is een effectieve emotie om lezers in het verhaal te trekken. Daarmee bedoel ik niet alleen een personage waarmee je je kunt identificeren, maar ook details die later in de plot terugkeren als (cruciaal) plotelement. Denk bijvoorbeeld aan een bijpersonage dat voor de grap 'over mijn lijk' zegt. Als je die uitspraak lading geeft, lijkt het aanvankelijk niks meer dan een grap, totdat het hoofdpersonage daadwerkelijk 'over zijn lijk' moet gaan om iets te bereiken. Door deze herhaling geef je de uitspraak betekenis en kun je een scène later in het verhaal aanscherpen.

---

Schrijver worden? Lees Schrijven Magazine!

Nog geen abonnee? Profiteer van de introductiekorting: 1 jaar Schrijven Magazine voor slechts € 27,50  (i.p.v. € 38,50) + 2 cadeaus!

Profiteer nu

---

Verberg de gedachten van personages

Als schrijver loont het om de fantasie van de lezer aan te spreken. Onthul dan ook niet op voorhand alle informatie, dan heeft de lezer geen reden om verder te lezen. Denk aan een ruzie tussen twee personages die om verkeerde redenen is ontstaan. Menselijker dan miscommunicatie kan het bijna niet, dus maak niet direct duidelijk waardoor die miscommunicatie is ontstaan. Je zet de lezer dan aan het denken, omdat hij wil uitvogelen waar het mis is gegaan.

Maak de gedachten van jouw personages niet meteen duidelijk, behalve die van het hoofdpersonage (afhankelijk van perspectief). Zeg dus ook niet dat een ander personage verward is, twijfelt of verdriet ervaart, maar laat dat zien via de waarnemingen van het hoofdpersonage (show, don't tell).

Door: Reinoud Schaatsbergen