De magie van voorspellingen: zo gebruik je een vloek of profetie in je fantasieverhaal

Legendarische werelden waar het onwerkelijke werkelijkheid wordt. Fantasieboeken staan er bekend om. Maar hoe schrijf je over iets wat niet bestaat? In deze serie leer je welke bovennatuurlijke elementen er zijn, hoe je ze kan gebruiken en waar je rekening mee moet houden. Deze week: voorspellingen.

---

Misschien denk je bij voorspellingen aan ‘een ziener’, die zweverig mompelt over het onheil van de toekomst. Echter is een voorspelling niet zomaar een vage belofte. Bedenk maar eens wat voor invloed het op de personages kan hebben als ze de boodschap te horen krijgen. Een voorspelling is een goede manier om mysterie en foreshadowing aan te brengen in je verhaal. Je kan de lezer in spanning houden, terwijl het raadsel zich langzaam ontrafelt.

Denk na over de invloed op het verhaal

Bij een thriller waarin een moordzaak wordt opgelost, wil je pas aan het einde verklappen wie de dader is. Dat geldt ook voor een voorspelling: je lezer mag gedurende het verhaal nog niet precies weten wat de voorspelling inhoudt en wat het voor het personage en de wereld zal betekenen. Pas aan het einde moet duidelijk worden waar de voorspelling op slaat en of die ook daadwerkelijk uitkomt. De lezer heeft lang gewacht op dat antwoord, dus zorg voor een logische uitkomst. Je moet wel oppassen om niet te voorspelbaar te zijn, ook al weet het personage iets over wat hem of haar te wachten staat.

Het gaat ook om wat er vooraf gebeurt. Zouden personages nog wel dezelfde keuzes maken, wetende wat ze nu weten? Misschien is ook nog niet duidelijk wie de voorspelling treft. Die zoektocht zou centraal kunnen staan in je verhaal. In bijvoorbeeld Harry Potter van J.K. Rowling wordt er een voorspelling gedaan die zowel op Harry als Marcel Lubbermans van toepassing kon zijn. Voldemort ging achter Harry aan, wat hem de jongen uit de profetie maakte. Als personages bepaalde tekenen zien in de voorspelling en ze komen later hetzelfde beeld tegen, hoe reageren ze dan op de situatie? Vechten ze tegen de voorspelling en doen ze er alles aan om die te veranderen of geven ze zich eraan over? Dit zijn vragen om over na te denken.

Stel een plan op

Het schrijven van een profetie of vloek kan dus net zo moeilijk zijn als het uitvinden van de betekenis. Wat hierbij kan helpen is het creëren van een gids voor jezelf. Het helpt je met notities maken, waarmee je dieper ingaat op de details. Je wilt weten wat er achter het mysterie schuilgaat, wanneer het is begonnen, de regels die eraan gebonden zijn en hoe het verbroken of vervuld kan worden. Dubbelzinnige vloeken of profetieën die verdrinken in plot holes, kunnen lezers namelijk uitermate irriteren. Je zou de voorspelling kunnen zien als een personage met zijn eigen tijdlijn, verlangens, behoeften, mislukkingen en ondergang. Schrijf dit ook echt uit, zodat je een duidelijk beeld krijgt van hoe de vloek of profetie werkt, zelfs als niet alle informatie in je boek terechtkomt.

Bedenk ook of er regels aan de voorspelling gebonden zijn. Is de vloek dodelijk en kan het zich verspreiden? En wie hebben er met de vloek te maken? Denk daarnaast aan belangrijke datums, zoals bijvoorbeeld de sterfdag van een personage. Misschien werkt de voorspelling alleen onder bepaalde omstandigheden, zoals bij volle maan of veroorzaakt het lichamelijke veranderingen. In bijvoorbeeld het boek A curse so dark and lonely van Brigid Kemmerer, een hervertelling van Beauty and the Beast, is kroonprins Rhen vervloekt om de herfst van zijn achttiende levensjaar te herhalen. Hij verandert in een beest en moet de vloek zien te verbreken. Echter blijkt dat er meer nodig is dan het verbreken van de vloek om de personages en het koninkrijk te redden.

Bepaal het doel

Vloeken en profetieën zouden het plot vooruit moeten helpen en nieuwsgierigheid moeten wekken. Vaak is een voorspelling een subplot om de inzet in het verhaal te verhogen als het conflict zelf niet groot genoeg is. De voorspelling draagt bij aan de hoofdplot en kunnen gebruikt worden om gebeurtenissen in gang te brengen.

Vloeken hebben ook een achtergrondverhaal nodig. Waarom zijn bepaalde personages vervloekt en andere niet? Ze hebben vaak te maken met wrok, mensen die ver gaan om iemands leven te verwoesten, omdat hij of zij hen leed heeft veroorzaakt. Beauty and the Beast is hier een bekend voorbeeld van. Hoewel een vloek vaak als slecht wordt gezien, hoeft dit niet per se zo te zijn. Je kan ook voor een unieke invalshoek kiezen, zoals bijvoorbeeld een personage die moeite heeft met het opgeven van de vloek.

Profetieën dienen een ander doel dan vloeken. Ze hebben vaak te maken met een groep gelovers die een uitverkorene aanbidt in de hoop dat een profetie uitkomt. Denk aan de legende van koning Arthur: degene die het zwaard uit de steen trekt, zal koning worden. Echter gaan profetieën vaak niet zoals mensen willen en bleek het valse hoop te zijn.

Maak het niet te makkelijk

Als je een voorspelling echt krachtig wil maken, moet het niet makkelijk op te lossen zijn. Om een vloek te breken, heeft het personage een lange weg te gaan, waarin hij of zij veel uitdagingen moet overwinnen. Je kan er ook voor kiezen om het over een hele andere boeg te gooien en het verhaal te beginnen als de vloek verbroken is of profetie volbracht. Voor sommige verhalen is het namelijk interessanter om te ontdekken wat er daarna gebeurt.