7 misvattingen over creatief schrijven waar je rekening mee moet houden

Van mensen die verhalen schrijven, kun je soms het idee hebben dat ze creatieve bommen zijn die enkel maar de woorden uit de lucht hoeven te grijpen om gebeurtenissen en ervaringen op de juiste manier op het papier of het scherm te zetten en er goud mee te verdienen. Niets is minder waar. Lees hieronder de zeven misvattingen over creatief schrijven.

Je hebt het van jezelf

Mensen komen voort uit mensen en het is onwaarschijnlijk dat jij de eerste in je familielijn bent die ‘iets heeft’ met het vertellen van verhalen. Vermoedelijk zijn anderen je voorgegaan. Het is erg leerzaam en ook leuk om uit te zoeken wie dat geweest zijn. Tante Kletsmajoor? Wie was zij? Wat had zij te vertellen? Hoe deed zij dat? Wees je voorgangers dankbaar en kom op grond van oude talenten tot je eigen nieuwe creaties en inspiraties.

Je doet het alleen

Niemand verzint een verhaal geheel in zijn eentje. Iedereen heeft avonturen van anderen nodig om deze door te kunnen geven. Ook als je een egodocument schrijft, zijn er altijd mensen om het personage heen - jou- die het verhaal maken.

Het gaat vanzelf

Uiteraard heb je eerst leren praten en luisteren, lezen en schrijven voordat je aan je verhalen kon beginnen . Om echter de techniek van het creatief schrijven goed onder de knie te krijgen, is ook studie nodig, en ervaring. Sommige mensen doen er jaren over om een verhaalidee goed in de vorm te krijgen. Staar je niet blind op tijd en het effectief omgaan daarmee; een verhaal verdient een gave totstandkoming boven een perfect uitgewerkt werkschema en uiteraard boven een onzorgvuldige weergave.

Het is de inhoud alléén

Bij creatief schrijven gaat het om de kunst van het vertellen, de stijl, het gevoel dat een verhaal of gedicht oproept. De inhoud is hieraan ondergeschikt. Het belangrijkste is dat je de beloftes in je verhaal waarmaakt. Lezers willen in een verhaal vooral ontspanning ervaren, herkenning of vernieuwing van hun eigen denken. Dit realiseer je door je verhaal op menselijk niveau te vertellen, dus niet verheven of instructief en zeker niet vol inhoudelijke informatie.

Het is pas echt literair als het zware kost is

Echt literair wil zeggen dat een verhaal opgebouwd is uit alledaagse gegevens, maar zodanig dat het de tand des tijds doorstaat. Hans Fallada schreef met De drinker over een zeer veel voorkomend onderwerp: alcoholisme. Maar meteen bij de eerste zin zet hij het glas aan je lippen en hij laat het je in één klok tot de laatste druppel leegdrinken - in uiterst eenvoudige bewoordingen: ‘Ik heb natuurlijk niet altijd gedronken.’

Je verhaal is niet meer dan een verhaal

Je verhaal of gedicht kan als basis dienen voor allerlei literaire vormen: voordracht, lied, theater, film, clip, app, spel, poppenkast - en dit in allerlei genres. In wezen is het zelfs zo dat verhalen en gedichten hiervoor altijd het fundament geweest zijn en dat producenten er voortdurend naar op zoek zijn. Je kunt in dezen natuurlijk ook je eigen producent zijn, zeker met de multimediale middelen die je tegenwoordig ter beschikking staan.

Succes heb je pas als je boek een bestseller is

Dit is een drogreden die je wordt aangepraat door Hare Majesteit Marketing. In werkelijkheid heb je succes als je verhaal zijn weg vindt naar het publiek. Nog nooit in de geschiedenis zijn er zo veel boeken verkocht als de afgelopen jaren en nog nooit hebben schrijvers, uitgevers en boekhandelaren het beroerder gehad dan nu. Laat je succes daarom niet afhangen van de verkoop van je boek, maar zoek samenwerking met geestverwanten, creëer een literaire ambiance, treed op - gezamenlijk -, verbind je met je publiek zoals in vroeger dagen de troubadours en vaganten deden. Heb daar veel mazzel mee en die bestseller zal zich op allerlei andere, onverwachte manieren manifesteren!

Door Thérèse Major 

Thérèse Major is auteur en schrijfcoach. Haar werk verscheen bij o.a. de uitgeverijen Querido en Nieuw Amsterdam. Bij Schrijven Online verzorgt zij de cursus Literair proza schrijven, kun je dat leren? en Ieder kind kan verhalen schrijven. In de Taalwerkplaats Drenthe organiseert zij o.a. elke eerste zondag van de maand een Schrijverscafé.