4 tips voor het schrijven van een dystopisch verhaal

Een dystopisch verhaal wordt vaak gekenmerkt door de futuristische wereld waar de samenleving wordt onderdrukt door een kleine groep mensen. Maar hoe schrijf je nou zo’n verhaal, waar moet je op letten? Hier zijn 4 tips.

Tip 1: Wat voor onderdrukking vindt er plaats?

Dystopische verhalen gaan vaak over onderdrukking, maar er zijn veel soorten onderdrukkingen. Kies een politiek of sociaal aspect in het hedendaagse leven dat je een interessant probleem vindt en ga daarop doordenken. 

Voorbeelden:

• Een sociale en politieke onderdrukking waar de bevolking in een klassensysteem zit.
• Een post-apocalyptische wereld waar atoombommen zijn ontploft, waardoor mensen in bunkers moeten wonen en er schaarste is aan voedselbronnen. 
• Een technologische onderdrukking waar iedereen altijd en overal in de gaten worden gehouden. Er is geen privacy en de individuele identiteit is verloren. 

Wat goed kan helpen is om na te denken over hoe een probleem nog erger kan worden. Blijf het beetje bij beetje extrapoleren totdat je uitkomt op een toekomst met het slechtste scenario. Hierdoor creëer je een toekomst dat geloofwaardig genoeg is waarop je lezers kunnen reflecteren. Gebruik je eigen interesses, dat zal het schrijven makkelijker maken.

Tip 2: Creëer een duidelijke wereld

Als je duidelijk hebt wat voor onderdrukking plaats gaat vinden in je verhaal, moet je de wereld gaan bouwen. Zonder een meeslepende wereld is je verhaal namelijk niet interessant. Zorg voor duidelijke regels in je wereld en creëer een geschiedenis over hoe de wereld zo is geworden. Let wel op dat je geen gebruik maakt info-dumping. Show, don’t tell is erg belangrijk bij het bouwen van je wereld.

Focus bijvoorbeeld op de regering van je wereld. Wat voor soort politieke sfeer hangt er in jouw verhaal? Door dit uit te werken krijg je een duidelijk motief voor conflicten.

Voorbeelden:

• Een dictatuur: Alle macht is in de handen van een persoon of een kleine groep. Er is vaak geen oppositie, maar wel controle over de samenleving en veel gebruik van propaganda. Animal Farm van George Orwell is een goed voorbeeld, waar de macht uiteindelijk door de varkens wordt gegrepen.
• Een theocratie: Een godheid of religieuze autoriteit heeft alle macht. Dit betekent dat religie de wetgeving en politiek bepaalt. De rol van geestelijken is erg groot en de macht die wordt uitgeoefend is gebaseerd op een heilig boek. In The Handmaid’s Tale van Margaret Atwood, hebben de Zonen van Jacob Gilead als een theocratie opgezet. Vrouwen hebben weinig tot geen rechten en religie is een grote drijfveer achter politieke wetgeving.
• Een anarchie: Het woord betekent, zonder heerser. Er is geen regering en het wordt vaak geassocieerd met chaos. In Lord of the Flies splitsen de jongens af in twee groepen, waarvan een in een anarchie. De groep promoot geweld en kent geen regels.

Tip 3: Geef je hoofdpersoon herkenbare doelen

De hoofdpersonen in dystopische verhalen zijn vaak doodnormaal. Denk aan Katniss in The Hunger Games. Ze wil alleen maar overleven, haar geliefden beschermen en vechten tegen het onderdrukkende regime van het Capitool. Dit doel is grotendeels herkenbaar voor ons. Denk dus na bij het creëren van een hoofdpersoon wat voor doelen ze hebben. De gewone mens weet niet hoe het voelt om de wereld te moeten redden, zorg er dus voor dat dit niet het enige doel van de hoofdpersoon is. 

Je hoofdpersoon is waarschijnlijk de held van het verhaal, maar maak ze geen feilloze personages. Een held met gebreken is het interessants om te lezen. Katniss vertrouwt niet makkelijk en komt erg kil over. Hierdoor is ze geen onaantastbare held, maar een herkenbaar persoon waar we onszelf in kunnen zien. 

Voorbeelden:

• Thomas van The Maze Runner: Thomas wil de ‘Glade’ ontsnappen en zijn verleden en echte identiteit herinneren. Hij wordt gedreven door zijn wens naar antwoorden en zelfbestuur.
• Winston Smith van 1984: Winston wil vrijheid krijgen en de controle van De Partij over zijn geest en maatschappij bevechten. Hij verlangt naar een relatie met Julia, wat zijn doel voor persoonlijke connectie en authenticiteit vertegenwoordigd.

 
Tip 4: Houd je einde geloofwaardig

Het lot van je hoofdpersoon in een dystopisch verhaal kan erg tragisch zijn, of juist heel hoopvol. Het ligt aan jou welke kant je opgaat met je verhaal. Wat belangrijk is dat het einde geloofwaardig is. Omdat een dystopisch verhaal op elementen uit de echte wereld zijn gebaseerd, is het cruciaal om je einde geloofwaardig te houden.

Het is namelijk niet te bedenken dat een tiener in hun eentje de hele regering en wereldorde omver kan gooien. Zelfs Katniss uit The Hunger Games was niet alleen en had veel hulp. Je einde kan dus niet te vrolijk zijn, want dat is bij dit soort verhalen niet realistisch. 

Voorbeelden:

• The Handmaid’s Tale: Offred wordt meegenomen door de ‘Eyes’. In de epiloog wordt onthuld dat Offreds verhaal een transcriptie was van cassettebandjes die eeuwen later, in 2195, door wetenschappers werden ontdekt. Hoewel ze bevestigen dat de Eyes deel uitmaakten van het verzet, is er geen definitief besluit over Offreds lot, waardoor haar verhaal een open einde heeft.
• The Hunger Games: Na het doden van President Coin, vertrekken Katniss en Peeta naar District 12 waar ze uiteindelijk twee kinderen krijgen. Ze leven in vrede, maar hebben wel nog trauma van de ‘Games’ en de oorlog.