Taalpolitie: 4 veelvoorkomende fouten in taalgebruik die je moet vermijden

Wil je serieus genomen worden als schrijver? Dan is het heel belangrijk dat je geen taalfouten maakt. Elke week gaat de taalpolitie van Schrijven Online op pad om jou hier een handje bij te helpen. Deze week 4 veelvoorkomende fouten in taalgebruik die je echt moet vermijden.

1. ‘Hebben’ of ‘zijn’ als hulpwerkwoord

Vaak is het wel duidelijk wanneer je de een of de ander gebruikt. Maar in sommige zinnen is het verschil tussen de twee werkwoorden niet heel duidelijk. Dus hoe zorg je dat je de juiste gebruikt? Hier zijn twee regels voor:

1. Werkwoorden die een lijdend voorwerp (kunnen) hebben, vervoeg je met ‘hebben’. Dus: ‘De leraar heeft de string gevonden.’ Je kunt iets vinden, net als iets sturen, iets krijgen, iets zingen etc.
2. Werkwoorden die geen lijdend voorwerp kunnen hebben, vervoeg je met ‘zijn’. Dus: ‘De 1 aprilgrap is mislukt.’

2. Het gebruik van ‘omdat’, ‘doordat’, ‘daardoor’ en ‘daarom’

Is er überhaupt wel een verschil tussen deze woorden en zo ja, wanneer gebruik je dan welke?

‘Omdat’ en ‘daarom’ kun je gebruiken voor een redengeving. Je zegt ermee dat iets wat je noemt de reden is voor iets anders. Zoals: ‘Ik heb stiekem een beetje in mijn broek geplast. Daarom kijk ik zo ondeugend. Ik kijk zo ondeugend, omdat ik stiekem een beetje in mijn broek heb geplast.

‘Doordat’ en ‘daardoor’ kun je gebruiken om een oorzakelijk verband aan te geven. ‘Doordat zij me aan het lachen maakte, heb ik in mijn broek geplast. Zij maakte me aan het lachen, daardoor plaste ik in mijn broek.’

3. Een aantal ‘ging’ of ‘gingen’?

Schrijf je: ‘Een aantal mensen ging naar het werk’, of ‘Een aantal mensen gingen naar het werk’?

Beide vormen zijn juist. Meervoud is wat informeler, maar niet fout. Na ‘een paar mensen’, ‘een hoop mensen’, ‘een heleboel mensen’ of ‘een aantal mensen’ is de meervoudsvorm van het werkwoord gebruikelijk.

Maar als er een bijvoeglijk naamwoord voor ‘aantal’ staat, dan is het juist weer de bedoeling dat je enkelvoud gebruikt. Ook als het lidwoordje ‘het’ voor ‘aantal’ staat, is enkelvoud gebruikelijk. Bij ‘een groep mensen’ is ook de enkelvoudige persoonsvorm de juiste.  Dit geldt ook als je schrijft over een ‘hoeveelheid’, ‘menigte’, ‘kudde’, ‘verzameling’ etc.

4. Er + voorzetsel + werkwoord

Moet het nou aan elkaar? En hoort het werkwoord bij het voorzetsel?

‘Er’, ‘hier’, ‘daar’ en ‘waar’ zitten aan het voorzetsel vast (als het voorzetsel erachter staat). Deze samenstellingen zijn voornaamwoordelijk bijwoorden en dat betekent dat het werkwoord er niets mee te maken heeft. Dat staat er dus gewoon los van.

Disclaimer

De taalpolitie heeft ervoor gekozen de eventuele uitzonderingen op bovenstaande regels buiten beschouwing te laten. Anders zou dit artikel namelijk 2000 woorden lang worden.

Door Shirley de Koster