Bron Pexels

Schrijfwoordenboek: flashback

Vivian Deegens

29 augustus 2019 - 11:00

Als je goed wilt leren schrijven, is het handig om schrijftermen te kennen. Zo kun je beter leren begrijpen hoe een verhaal is opgebouwd. Ook wanneer je in gesprek gaat met een uitgeverij is het belangrijk om te weten wat de verschillende schrijftermen betekenen. Hoor of lees je een schrijfterm waarvan je de betekenis niet (meer) weet? In het Schrijfwoordenboek van Schrijven Online verzamelen we alle schrijftermen én lichten we ze kort toe.

Mis je een schrijfterm waar je meer over wil weten? Mail dan naar redactie@schrijvenonline.org. Deze keer: de flashback. Van Dale geeft de volgende uitleg bij dit woord: ‘herinneringsbeeld van een vroegere gebeurtenis’.

Verhaal en geschiedenis

Om goed te begrijpen wat een flashback is en hoe je een flashback kunt gebruiken, dien je bewust onderscheid te maken tussen het verhaal en de geschiedenis. De geschiedenis is de opeenvolging van de gebeurtenissen waar het verhaal over gaat. Dit wordt ook wel de chronologie van de gebeurtenissen genoemd. Het verhaal kan met die opeenvolging spelen, en over de gebeurtenissen vertellen in een andere tijdsvolgorde dan waarin ze plaatsvonden.

Flashbacks voor spanning en informatie

De flashback is een schrijftechniek waarbij de verteller van gebeurtenissen verhaalt die eerder plaatsvonden dan het verhaal om de flashback heen. Een schrijver gebruikt de flashback meestal om drama en spanning te creëren, en om de lezer van belangrijke informatie te voorzien. De lezer wordt bijvoorbeeld op de hoogte gebracht van gebeurtenissen die het hoofdpersonage gevormd hebben, of de voorgeschiedenis van een situatie die een personage verderop in het boek zal aantreffen. Een flashback kan de lezer ook informatie geven over de mentale toestand van een personage. Zo kan deze verduidelijk dat een personage bijvoorbeeld oververmoeid is, aan geheugenverlies lijdt, of erg bang is.

Interne en externe flashbacks

Een flashback kan zowel middenin een verhaal als aan het begin of het eind voorkomen. Wanneer het verhaal begint met een flashback gaat deze altijd over gebeurtenissen voorafgaand aan de rest van de geschiedenis waarvan de verteller verslag doet. Een flashback die buiten de tijdspanne in de rest van het verhaal staat noemen we een externe flashback. Wanneer een flashback bijvoorbeeld onthult wat er in een periode gebeurde die het verhaal eerst oversloeg, een ‘sprong’ in de tijd die we ellips noemen, spreken we van een interne flashback. De flashback valt dan binnen de tijdspanne van het verhaal.