Schrijfprobleem #20: verkeerd gebruik van flashbacks

Flashbacks en herinneringen moeten een gebeurtenis in het verleden verduidelijken. Veel schrijvers gaan de fout in bij het gebruik van deze techniek.

Als we een verhaal lezen, verwachten we dat dit verhaal chronologisch verloopt. Als de auteur dit verandert, bijvoorbeeld door een flashback, dan kun je als lezer in de war raken. Een auteur kan hier slim op inspelen, mits hij weet hoe en waarom de flashback zich voordoet.

Bedenk dat er twee soorten terugblikken zijn: de flashback en de herinnering. De eerste is een schets van de feitelijke gebeurtenissen in het verleden van het verhaal. Alles wat in een flashback wordt getoond, is daadwerkelijk gebeurd. Een herinnering is wat een persoon zich herinnert van een gebeurtenis, en hoeft dus niet overeen te komen met de waarheid.

Een herinnering leent zich dus voor passages met emotie, een diepere kijk in de gedachten van een personage, terwijl een flashback gebruikt wordt om de lezer te informeren over gebeurtenissen die bijvoorbeeld de motieven van een dader verklaren. Als auteur is het noodzakelijk dat je weet welke van de twee technieken je wil of moet gebruiken.

Beslis eerst of je überhaupt een flashback of herinnering nodig hebt. Zijn ze essentieel om het verhaal duidelijk te maken, of is dat ook op een andere, minder verwarrende manier te doen? Bepaal vervolgens of je een flashback of herinnering nodig hebt, gezien het feit dat beide technieken een andere aanpak nodig hebben.

Gebruik je een flashback, zorg dan dat er een sterke scène aan voorafgaat, bij voorkeur met een cliffhanger. Een herinnering moet subtieler aangekondigd worden, zodat de lezer zeker weet van welk personage de herinnering is. Als je deze overgangen duidelijk weet te formuleren, dan zal de lezer weten of ze een flashback of herinnering voorgeschoteld krijgt, wat veel verwarring voorkomt.