Schrijfwoordenboek: dynamisch en statisch personage

Als je goed wilt leren schrijven, is het handig om schrijftermen te kennen. Zo kun je beter leren begrijpen hoe een verhaal is opgebouwd. Ook wanneer je in gesprek gaat met een uitgeverij is het belangrijk om te weten wat de verschillende schrijftermen betekenen. Hoor of lees je een schrijfterm waarvan je de betekenis niet (meer) weet? Hier worden de termen ‘dynamisch personage’ en ‘statisch personage’ uitgelicht.

Dynamisch personage

Een dynamisch personage (vaak ook een ‘round character’ genoemd) is simpel gezegd een personage wiens karakter zich in een verhaalontwikkeld. Er is als het ware een dynamiek in de beweeglijkheid in de persoonlijkheid van het personage.

Een dynamisch personage moet de lezer op een verrassende wijze kunnen overtuigen, wat betreft zijn/haar karakter. Een voorbeeld van een dynamisch personage is bijvoorbeeld een verbitterde schurk die na verloop van het verhaal tot nieuwe inzichten komt, en langzaam veranderd in een held, of zich bij de ‘goede kant’ aansluit. Hetzelfde geldt ook voor een rechtvaardige held die zich inlaat met corruptie, macht of hebzucht. Maar een dynamisch personage kan ook een onzekere en antisociale puber zijn, die uitgroeit tot een extroverte feestganger.

Statisch personage

Een statisch personage (ook wel een ‘flat character’ genoemd) maakt in tegenstelling tot een dynamisch personage geen enkele verandering door. Zo’n personage is simpel en is vaak opgetrokken rond één karaktertrek of een typerende persoonlijkheid. Statische personages zijn dus voorspelbaar. In sprookjes komen bijvoorbeeld veel dergelijke personages voor. Denk hierbij aan ‘de grote boze wolf’ (de karaktertrek zit zelfs al in de naam) of de ‘droomprins’. Ook in stripverhalen komen veel statische personages voor, zoals bijvoorbeeld Asterix & Obelix. De lezer kan doorgaans voorspellen wat deze personages gaan doen of hoe ze ergens op zullen reageren, omdat dit hun karaktertrek is. De grote boze wolf zal oma niet helpen met de ramen lappen.

Voordeel van een statisch personage

Een voordeel van een statisch personage is dat je hem of haar niet de hele tijd bij het verhaal hoeft te betrekken. Zo kan je een statisch personage meerdere hoofdstukken eruit laten, en hem of haar daarna weer toe kunt voegen aan het verhaal, zonder dat je hoef te letten op de ontwikkeling van het personage (die is er immers niet). Ook kun je statische personages gebruiken als een komische uitlaatklep. Een statisch personage is namelijk vaak wat minder serieus en brengt grappige stereotypen en karaktertrekjes met zich mee.