Hoe gebruik je de ‘red herring’?

Lees je graag detectives? Dan zal je regelmatig een ‘red herring’ tegen zijn gekomen in het verhaal. Maar wat is het? 

---

Wat is een red herring?

De red herring of rode haring is een schrijftechniek die veel wordt gebruikt in detectives en thrillers. Je bent halverwege het verhaal en alle aanwijzingen lijken te leiden naar Henk als dader. Het bewijs is overduidelijk, er is een motief en de politie zit hem op zijn hielen. De politie krijgt hem te pakken, maar: hij heeft een verklaring én bewijs dat hij niet de dader is. Hij wilde alleen iets anders verbergen. De politie kijkt opnieuw: is Bas dan de dader? De man die ze meteen als onschuldig hadden gelabeld? 

In dit voorbeeld is Henk de red herring. Het is een rookgordijn om de spanning te verhogen en de lezer op het verkeerde been te zetten. In een detective heeft de politie het vaak bij het verkeerde eind, maar in een thriller kan de hoofdpersoon over het bewijs heen kijken. Vaak leven ze in hun eigen bubbel, mogen ze de dader of was het bewijs tegen Henk zo overweldigend dat ze niet verder keken dan hun neus lang is. 

De term is waarschijnlijk afkomstig uit de jacht: om jachthonden op een dwaalspoor te brengen, zouden gerookte haringen gebruikt worden om ze met geur te misleiden.

Valkuilen van red herring

Het gebruik van een red herring als afleidingsmanoeuvre kent wel wat valkuilen. 

• Veel lezers kennen de techniek. Ze kunnen het misschien niet bij naam noemen, maar iemand die regelmatig detectives lees, weet hoe het werkt. Als je de bad guy Henk te overduidelijk slecht maakt en Bas een heiligboontje, is de kans groot dat de lezer er niet voor valt. Als ze dan het halve boek denken ik weet het toch al is de spanning verdwenen. 
• De uitleg is niet logisch. Henk heeft iets achtergehouden, waardoor hij verdacht werd. Misschien wilde hij niet dat zijn vrouw wist van zijn affaire of heeft hij geld van de vereniging achterovergedrukt. Wat het ook mag zijn, als het geen geloofwaardige uitleg is, haakt de lezer af. Het moet wel een belangrijke reden zijn om een gevangenisstraf te riskeren. 

Zo gebruik je red herring

Een red herring is handig, je wilt immers niet dat de detective of hoofdpersoon het mysterie in één keer oplost. Dat is een saai verhaal. Met het gebruik van een paar toevoegingen, kan je de red herring goed gebruiken. 

• Laat Henk (de persoon die de red herring is) het laatste stukje van de puzzel geven. Hij heeft een auto gezien, die van Bas blijkt te zijn. Bas heeft tegen Henk gelogen en de politie is de enige die dat inziet. Op deze manier vindt de lezer het logisch dat de politie Bas nu pas in beeld krijgt.
• Geef hints, maar niet te veel. Soms is het moeilijk in te schatten: jij zit diep in de materie. Het is aan te raden om het verhaal te laten lezen aan proeflezers. Raad iedereen wie het heeft gedaan halverwege het boek? Dan moet je gaan herschrijven. 
• En onthoud: het is niet altijd erg als de lezer het einde raadt! Doorgewinterde detective lezers vinden het vaak juist een sport om erachter te komen wie het gedaan heeft. 

---

Alles leren over spannend schrijven?

In het komende nummer van Schrijven Magazine duiken we in de wereld van spannend schrijven:

• Schrijven als Young Adult thrillerkoningin Mel Wallis de Vries
• Nagelbijtend spannend schrijven
• Thrillerschrijfster Bernice Berkleef over de ‘gouden combinatie’
• Vakantiegids – stap voor stap een misdaadverhaal schrijven

Dit nummer niet missen, maar nog geen abonnee? Meld je aan vóór vrijdag 27 mei 23:59 u.

Ja, graag!      Geef cadeau