AIB: interview met indie-auteur Annette Nobuntu Mul

Marije Catsburg

16 januari 2019 - 12:00

Annette Nobuntu Mul bracht dit jaar zelf het boek Opsoek naar UBUNTU - Zuid-Afrika onder mijn huid uit. Zij heeft haar boek aangemeld voor de Alice Indie Boekprijs (AIB). Schrijven Online interviewde haar over (het ontstaan van) haar boek.

Kun je wat vertellen over het ontstaan van het boek? Je schrijft in de inleiding dat het startte met een vakantie van twee weken. Hoe is daar het boek uit voortgekomen?

Mijn boek start met de twee weken vakantie in het jaar 2000. Juist daar, omdat het de eerste keer in mijn leven was, dat ik een voet neerzette op Zuid-Afrikaanse bodem. Een onverklaarbaar gevoel van ‘thuis komen’, dat mij overweldigend overviel.

Toch begint daar niet de inhoud en thema van mijn boek. Dat zou een westerse en te lineaire verklaring zijn. In mijn zoektocht naar Ubuntu, het diepgewortelde Afrikaanse mensbesef dat wij alleen maar mens kunnen zijn ín relatie met de ander, kwam ik onder ander transgenerationeel in contact met mijn voorouders, familiegeschiedenissen en de impact op mij in mijn leven. Ruim veertig jaar van mijn leven hield ik mij cruciaal bezig met de vragen: hoe zit het tussen mij en de ander, wanneer word ik bepaald of ben ik vrij om keuzes te maken, wat is de zin van ons bestaan en hoe onlosmakelijk westers ben ik in mij n denken, voelen en handelen. Niet voor niets ben ik psychotherapeute geworden, organisatiecoach, opleider en auteur. Ik wilde begrijpen, schrijven en de dialoog opzoeken. Al voordat ik naar Zuid-Afrika ging had ik een enorme fascinatie voor Nelson Mandela met de belangrijkste vraag: “Hoe kan het dat een man die zo lang gevangen is gezet en gefolterd is geworden zonder haat na 28 jaar uit de gevangenis kan komen?” Die vraag, gecombineerd met mijn eigen levensthema’s vormden de start van het boek. Dus enerzijds is mijn zoektocht al 58 jaar geleden gestart en kreeg het een concrete impuls toen ik ongeveer vier jaar geleden in the middle of nowhere door de Karoo in Zuid-Afrika reed. In mijn eentje. Enerzijds vond ik mezelf een stoere vrouw, maar meteen erna overviel me een melancholiek gevoel. “Wat zoek ik hier eigenlijk?” vroeg ik mij af en op dát moment openbaarde zich een bewegwijzeringsbord met erop het woord: OPSOEK, met een pijl naar rechts.....

Daar is ‘OPSOEK naar Ubuntu’ qua inspiratie gestart.

Wat voor tips heb je voor andere auteurs?
Vele auteurs dromen ervan om ooit een boek te schrijven. Toch komt het er vaak niet van. Belemmerende overtuigingen, een writersblock, andere prioriteiten? Wie zal het zeggen.

Mij heeft het enorm geholpen om een schrijverscoach in de arm te nemen (Marjolein Westerterp), natuurlijk moet er een click zijn. Zo startte ik een betaalde schrijversweek en dat was ook een krachtig besluit en stok achter de deur. Ik vertelde het ook mijn omgeving, dus de tijd van alleen dromen was voorbij. Verlangens en faalangsten wisselden elkaar af.

Het meest bevrijdend voor mij was het moment dat Rik Felderhof (hij kwam op mijn pad) mij als het ware een innerlijke toestemming gaf om eerst maar eens vrijuit de ‘bouwstenen’ te schrijven zonder me al druk te maken over opmaak en volgordes. “Het schuiven van de bouwstenen en het schrijven van cement” zou later wel komen.

Verder, maar dat is een persoonlijke voorkeur, heb ik ervoor gekozen om mijn thema zowel persoonlijk (micro-niveau) te maken als ook te verbinden met grotere samenlevingsvraagstukken en mondiale geschiedeniselementen (meso- en macro-niveau). Ik heb gekozen voor non-fictie, hetgeen ook bij tijd en wijle eng was: waar durf ik persoonlijk te zijn en wanneer ga ik over de privacy-grens van de ander? Het delen van de worstelingen waren nodig. Mijn advies is dus aan andere auteurs: ga door al die lagen heen, blijf geloven in wat je witl en spar met een enkeling die je in dit schrijversproces vertrouwt. En ja, discipline. Je kunt geen boek schrijven door af en toe een uurtje vrij te maken. Plan zeker 2 a 3 volle dagen in de week om aan je boek te werken, non stop.

Bestond Ubuntu Society al voor je boekproject of is het daaruit ontstaan?|
Mijn eigen Bureau Ubuntu Society (voorheen KernTact & Partners) bestond al veel langer, ruim 27 jaar. De naam Ubuntu Society is in 2010 ontstaan. Alle diensten die wij leveren: psychotherapie, coaching, training, methodiekontwikkeling, de Opleiding Ubuntu & Leiderschap inclusief de jaarlijkse studiereis ‘Ubuntu & intercultural dialogue’ naar Zuid-Afrika, het schrijven van artikelen, het spreken op congressen etc etc hebben één belangrijke onderstroom waarop ze gebaseerd zijn: UBUNTU, oftwel: ‘IK ben omdat WIJ zijn’. Het is mijn diepste overtuiging, dat onze samenleving, waarin zelfvervreemding en individualisme hoogtij vieren, heel veel kan leren van deze Afrikaanse levensfilosofie. Het pad van gedeelde menselijkheid.