3 boeken met politieke satire ter inspiratie

Het gebruiken van satire in een boek is niet ongebruikelijk. Beroemde boeken, zoals 1984 van George Orwell, zijn politieke satire. Ze dagen de lezer uit om na te denken over politieke situaties, ideologieën en de bureaucratie, maar op een wat subtielere manier. En politieke satire is niet alleen te vinden in de literaire fictie .

Slow Horses – Mick Herron 

Afbeelding

Slow Horses vertelt het verhaal van River Cartwright, een mislukte spion bij MI5, zijn knorrige baas Jackson Lamb en andere mislukte spionnen van ‘Slough House’. River en zijn collega’s proberen aan hun saaie bureaubaan te ontsnappen. Maar wanneer een jonge student wordt ontvoerd, met zijn live executie gepland voor de volgende ochtend, doen de Slow Horses er alles aan om hem, en hun carrières, te redden.

Slow Horses zet het spionnen genre op zijn kop door donkere humor te gebruiken. Schrijver Mick Herron gebruikt de Slow Horses als satire voor de bureaucratie van inlichtingendiensten. Waar in het spionnen genre de vaak sensationele spionnen in gave gevechten komen, zijn de spionnen in Herron’s boek meer achter het bureau te vinden. Met onvolmaakte maar realistische personages, een wel cynische blik op inlichtingendiensten en met een focus op bureau werk, maakt Herron’s Slow Horses een goede inspiratie voor een spionnen satire.  

Animal Farm – George Orwell 

Afbeelding

Een boerderij wordt overgenomen door de verwaarloosde dieren. Met hun hoopvolle idealen zetten ze zich in voor paradijselijke toekomst waar alle dieren gelijk zijn. Maar sommige dieren vinden zichzelf iets meer gelijk.

Orwell reflecteert met Animal Farm op de Russische revolutie en de opmars van het Stalinisme, de destijdse versie van communisme. Door de dieren een revolutie te laten ondernemen die uiteindelijk explodeert met een bepaalde diersoort aan de top laat zien hoe het westen naar communisme kijkt. Door het verhaal te laten afspelen op een boerderij met dieren als de hoofdpersonen, bekritiseerd Orwell politieke bewegingen. De dieren en mensen zijn allegorieën voor Lenin-Marxisten, de oude Russische Tsaar en Stalinisme. Door Animal Farm op zo’n scherpe en directe manier te schrijven maakt hij de lessen over tirannie en manipulatie toegankelijk voor een breed publiek, zonder de boodschap te vereenvoudigen.

Notes from Underground - Fyodor Dostoevsky

Afbeelding

Een   gepensioneerde ambtenaar in Sint-Petersburg geeft in een stel memoir-achtige hoofdstukken zijn ideeën en gedachtes over onze samenleving. De naamloze verteller, naar verwezen als De ondergrondse man, geeft zijn ‘notes’ over determinisme, irrationeel genot van lijden en zijn morele en intellectuele schommelingen. 

Dostoevsky levert daarmee zijn kritiek op het utopisme en het populaire Verlichting rationalisme, de destijdse Russische filosofie. Het idee dat alles, inclusief de menselijke persoonlijkheid en wil, kan worden teruggebracht tot de wetten van de natuur, wetenschap en wiskunde. Notes from Underground daagt deze ideologie uit, door vooral te focussen op de kernbeginselen van deze ideologieën. De verteller stelt dat deze systemen ten onrechte geloven dat mensen van nature rationeel zijn en alleen in hun eigen belang handelen.