Luthien, allereerst een vraag, waarom vindt je moeder literatuur slaapverwekkend?
Wat leest ze dan? want volgens mij is al het overige pas echt slaapverwekkend.
Sorry beetje kort door de bocht, het is ook niet waar, maar toch.
Literatuur placht, volgens mij zonder elitair te willen zijn, de dagelijkse dingen die we allemaal herkennen
op een metaforische wijze op een hoger plan te tillen. En daarom is het zo heerlijk om literatuur te lezen, we herkennen het, we zeggen zo is het en we voelen ons vervuld door de mooie zegswijzen. Hella Haasse, Jan Wolkers, Maarten 't Hart, Bernlef, Anna Enquist en vooruit La Palmen ook, hoewel dat neigt naar exhibitionisme. En natuurlijk de oude getrouwen die ik zag langsfietsen, Mulish, Reve, Hermans.
Marjet
Metaforisch is al elitair. Dat is een moeilijk woord, waar veel mensen geen zin in hebben. 99% van de lezers wil geen moeilijkheden en diepere lagen. Dat begrijpen ze niet.
Iemand als hoeheetieookalweerffgooglen...Ronald Giphart, dat vind ik iemand die schrijft over de dagelijkse dingen die we herkennen. Maar ik vind dat niks aan, alsof ik de viva lees. Dat vind ik slaapverwekkend i.t.t. literatuur (van deze tijd). Maar de meeste lezers zijn het daar niet mee eens.
Ik vind Gipharts verhalen ook niks, maar zijn stijl vond ik wel mooi. Wat hij schrijft zou ik niet echt literatuur willen noemen, maar het zijn ook geen stuiverromans...
Als we al besloten hebben dat 'literatuur' en 'lectuur' onder hetzelfde hoofdstuk vallen, nl: datgene wat geschreven is, hoeven we er verder geen nuancering in aan te brengen.
Als die behoefte er toch is, zouden we er toepasselijke benamingen bij kunnen bedenken.
Eliteratuur = tekst, geschreven voor een elite.
Maar wie is die elite?
Dat is een bepaalde groep die een bepaald jargon en een bepaald onderwerp hanteert met een bepaald doel.
In die zin is een handboek voor metselaars eliterair want veel mensen zullen er niet zo veel aan hebben maar een selecte groep (nl metselaars) gebruiken het als een bron van inspiratie.
Zo heeft elke groep zijn eigen doelen en zijn eigen jargon. Dat is geen selectief, elitair hokjesdenken; volgens mij is dat een gelukkige omstandigheid want ik zou me geen raad weten als ik zelf - in mijn eigen, enige persoon - bij alle hokjes zou moeten kunnen horen of erin passen.
Giphart schrijft, naar mijn mening, doelbewust voor een grote groep. Hij neemt elementen uit het dagelijks bestaan die iedereen lekker vindt. Ik vind hem niet een knappe man, en dan komt bij mij de gedachte al gauw naar boven dat hij beschrijft wat hij graag zou willen en dat lukt hem beter dan het te doen. 'De mensen' hebben datzelfde gevoel maar ze kunnen weer niet schrijven. Gelukkig kunnen ze wel lezen en zo wordt iedereen op een hoger plan bevredigd in zijn verlangens. Namelijk op geestelijk niveau, niet fysiek.
Dat daar geld mee gemoeid is, is van lagere orde maar geeft Giphart wel een hogere status. Omdat geld nu eenmaal status geeft.
Die status, samen met de waardering van 'de mensen', maakt dat het werk van Giphart geschoven wordt onder de noemer 'literatuur' (wat volgens kennelijk ongeschreven wetten een hogere waarde heeft dan 'lectuur') en zo komen zijn boeken in de schooltassen van onze scholieren die op deze manier als vanzelf aannemen dat Giphart 'literatuur' schrijft.
Later komen ze op een forum dat over schrijven gaat en breken hun hoofd over de vraag: Wat is nu eigenlijk literatuur? ;) :)
Als ik het goed heb, brengt Kiri Te Kanawa alleen (heel) oude nummers ten gehore. Dat zou inhouden dat alleen Homerus, Shakespeare en consorten literatuur te noemen is. Niet helemaal een goede vergelijking dus.
@ Trannel,
Kiri Te Kanawana brengt een heel frisse noot, een nieuwe stijl in (oude) nummers, het is dus verfrissend. Het blijft klassiek in een nieuwe vorm.
De vergelijking gaat dus mank.
Nieuw talent, nieuwe vorm, nieuwe lectuur, nieuwe literatuur. Niets mis mee.
Dus mijn beginstelling dat literatuur een groeiproces binnen het geschrevene is, lichtelijk anders geformuleerd, gaat nog steeds op.
Literatuur is dus niet dood, in tegendeel. Springlevend en vernieuwend.
Omdat mijn (v)-echtgenoot in het onderwijs heeft gezeten, krijgt hij iedere week het onderwijsweekblad toegestuurd. En kijk, hierin komt Lydia Rood aan het woord, die het kinderboekenweekgeschenk heeft mogen schrijven. Zij zegt hierin:
Literatuur zorgt voor een klimaat waar verbeeldingskracht welig tiert. Kinderen die opgevoed
worden met literatuur zijn altijd intelligenter. Zij hebben geleerd om hun verbeeldingskracht te
gebruiken.
Literatuuronderwijs valt of staat meestal met de leerkracht. Wie enthousiast is over literatuur zal
ook voor de klas die interesse willen overbrengen. Dat bepaalt de sfeer in een school. Dergelijke
scholen hebben meer aandacht voor cultuur en dat draagt ertoe bij dat de leerlingen elasticiteit
van de geest ervaren.
Misschien heb ik als nieuwkomer nog een aanvulling op de uitgebreide discussie hier.
Ik heb ooit geleerd dat in literatuur de personages ambigu moeten zijn, wat een chique woord is voor dat ze niet voorspelbaar, plat zijn, maar dat ze dingen doen die voor meerdere interpretaties vatbaar zijn.
Dus: Jantje zegt wel dat hij nooit meer iets met Marie te maken wil hebben, maar intussen zit hij 's avonds op zijn zolderkamertje ellenlange brieven aan haar te schrijven die hij nooit verstuurt.
Houdt hij nou van haar of niet?
Het mooie aan zo'n ambigu karakter is dat iedereen er weer iets anders in leest, en dat je jezelf kunt afvragen wat jij ervan vindt. Net als met beeldende kunst: een goed kunstwerk roept discussie op. In tegenstelling tot het beroemde (beruchte) zigeunerjongetje met die traan. Dat is alleen maar een zigeunerjongetje met een traan.
Oh wonderer, ik was dit trheadje kwijt, maar je mag het niet omdraaien natuurlijk, vlg de wetten van de logica. grote schrijvers genereren hoge verkoopcijfers. Dus als je hoge verkoopcijfers hebt, ben je nog niet een grote schrijvers. (Alle Cretenzers zijn dom etc). Maar ik vind ook niet dat ik gelijk heb hoor. Er zijn ook hele groten die pas later ontdekt zijn, eeuwen later. (Hier ligt vondel zonder rouw, hij is gestorven van de kou)
"Literair" is een schuivend begrip. Wat vandaag vernieuwend en origineel is in het Land der Letteren, is na verloop van tijd belegen en afgezaagd als een korstje kaas, en komt in de prullenbak.
Daarom is het niet te vangen. Je gooit altijd mis! :)
Interessante discussie om door te lezen.
Mijn eerste opmerkingen over het begrip 'literatuur'.
Kennen jullie het verschijnsel dat woorden meerdere betekenissen hebben?
Zo is een bank een ding waar je op kunt gaan zitten, maar ook je geld naartoe kunt brengen. (Bijvoorbeeld als je net een flinke smak royalties voor je eerste boek ontvangen hebt! :-D)
Die twee betekenissen moet je niet door elkaar halen. En dat zal ook niemand ooit doen.
Dat is met het woord 'lectuur' net zo. Ook dat heeft twee betekenissen die je niet met elkaar moet verwarren. Helaas gebeurt dat met dit woord dus wel om de haverklap, heel anders dan met het woord 'bank'. Waarom eigenlijk? :-(
Goed.
'Lectuur' dus:
Het kan betekenen 'alle geschreven teksten' (i.p.v. gesproken bijvoorbeeld).
Ook kan het betekenen 'alle fictie die niet volgens de bestaande literaire conventies geschreven is'.
En wat is dan 'fictie'?
En wat zijn dan 'de bestaande literaire conventies'?
'Fictie' is dat wat verzonnen is (in tegenstelling tot de feiten).
'De bestaande literaire conventies' zijn afspraken over wat wij in onze tijd en onze cultuur onder 'literatuur' verstaan en wat niet.
'Literatuur' is dus 'alle fictie die wel volgens de bestaande literaire conventies geschreven is'.
Dan heb je vervolgens natuurlijk ook nog het onderscheid tussen 'hoge literatuur' en 'lage literatuur'.... Of maak ik het nu te moeilijk en te elitair? ;-) :-P
Heerlijk trouwens om jouw hartstochtelijke pleidooi voor literatuur te lezen, marriejeanne! :-)
groetjes,
Ariadne
Oh, dank je wel Ariadne!
Ik herinnerde me dat we 'vroeger' Der Erlkönig van Goethe uit ons hoofd moesten leren. Een prachtig gedicht met een geestelijke strekking. Ondertussen is dit gedachtegoed gemeengoed geworden en kom je het misschien zelfs tegen in 'pop'muziek, en is dus gepopulariseerd.
Ook hebben we Wereldoorlogen gehad die - hoe wrang - de literatuur nieuwe impulsen hebben gegeven. Zeer originele werken ontstonden die we 'moesten' lezen en doorgronden, Het Bittere Kruid van Marga Minco, bijvoorbeeld..
Maar alles went.
En zo kwamen we uit op een losweking van de trauma's en waren de werken van Wolkers en Cremer weer zeer origineel. Dus literatuur.
Wie dan vandaag de dag bijvoorbeeld eeuwenoude volksliedjes en sagen weet te integreren in zijn werk, heet dan weer origineel.
Ik denk dat het begrip 'literair' wel hand in hand gaat met originele toepassingen, op originele wijze verwoord.
Zo kun je blijven definiëren. Misschien komt er volgende maand een boek uit (bijvoorbeeld het jouwe, of het mijne) dat vanwege zijn bijzondere oorspronkelijkheid, thema en zingeving verheven wordt tot literatuur. ;) (Vast wel).
Zo maken we allemaal een kans om literair bezig te zijn. Misschien raakt het begrip 'literair' ook wel gedemocratiseerd, net als lezen en schrijven, wat vroeger de meeste mensen niet konden, maar nu wel.
Ik vond gebten door de vraag over de definitie van literatuur een cursus op het internet, opgesteld door een open universiteit van Nederland. In de introductie kun je de onderdelen eens doornemen die in de cursus behandeld worden.
http://www.opener.ou.nl/cultuurwetenschappen/lite…
en dan links in het groene vak dooklikken op 'start cursus'.
Nee, Cheops, dat is www.leestafel.info.
Dan scrollen naar helemaal rechtsonder en op de link naar het Forum klikken.
Je moet je wel registreren, net als hier.
:) Ariadne
Ik heb een verzameling gemaakt in Office van alle artikels die ik op Wikipedia kon vinden over literatuur. Het is een word-bestand geworden van 92 pagina's.
En ook een Word-bestand van alle stijlfiguren. Een document van 67 pagina's.
Ik wou ze op Rapidshare plaatsen waar weet niet hoe.
Dus bied ik ze aan op deze manier. Iedereen die de twee bestanden wil, gelieve een e-mail te sturen
Ja Ariadne, ik denk ook je hele leven.
Welke schrijver is ooit echt helemaal tevreden over zijn werk?
Je ziet altijd wel weer een foutje.
Zelfs de grote Harry als je diep in zijn hart kijkt, denk ik zo.
dat klinkt alsof het door
Lid sinds
17 jaar 11 maandenRol
Niet door weinig, door een
Lid sinds
17 jaar 9 maandenRol
Luthien, allereerst een
Lid sinds
18 jaar 1 maandRol
Metaforisch is al elitair.
Lid sinds
17 jaar 6 maandenRol
Ik vind Gipharts verhalen
Lid sinds
17 jaar 9 maandenRol
Als we al besloten hebben
Als ik jullie mag geloven is
Lid sinds
18 jaar 1 maandRol
Nee, meer ongrijpbaar.
Lid sinds
17 jaar 7 maandenRol
Wat vinden jullie van de
Lid sinds
17 jaar 8 maandenRol
Als ik het goed heb, brengt
Lid sinds
18 jaar 9 maandenRol
@ Trannel, Kiri Te Kanawana
Lid sinds
17 jaar 2 maandenRol
Omdat mijn (v)-echtgenoot in
Lid sinds
17 jaar 8 maandenRol
Mooi gezegd. Ik vind vooral
Lid sinds
17 jaar 7 maandenRol
Misschien heb ik als
Lid sinds
17 jaar 5 maandenRol
Johanna, je kunt best
Lid sinds
17 jaar 7 maandenRol
Oh wonderer, ik was dit
Lid sinds
18 jaar 5 maandenRol
"Literair" is een schuivend
Interessante discussie om
Lid sinds
18 jaar 11 maandenRol
Oh, dank je wel Ariadne! Ik
En dan is het stripboek
Lid sinds
17 jaar 7 maandenRol
Ik vond gebten door de vraag
Lid sinds
18 jaar 3 maandenRol
En die cursus kun je volgen
Lid sinds
18 jaar 11 maandenRol
is dat www.deleestafel.nl ?
Lid sinds
18 jaar 3 maandenRol
Nee, Cheops, dat is
Lid sinds
18 jaar 11 maandenRol
ziezo. Is gebeurd ! Nog
Lid sinds
18 jaar 3 maandenRol
Mooi zo. Veel plezier met
Lid sinds
18 jaar 11 maandenRol
Poe, hoelang zou je bezig
Lid sinds
17 jaar 7 maandenRol
Ik heb een verzameling
Lid sinds
18 jaar 3 maandenRol
@ Mara, ik denk je hele
Lid sinds
18 jaar 11 maandenRol
Ja Ariadne, ik denk ook je
Lid sinds
17 jaar 8 maandenRol