Ringel-s of dubbel-s

10 juni 2009 - 10:31
In een verhaal dat in het Nederlands wordt geschreven komen Duitse straatnamen voor. Welke schrijfwijze kun je dan het beste gebruiken: Friedrichstrasse of Friedrichstraβe. Die laatste naam staat officieel op Berlijnse straatnaambordjes, die eerste naam vind ik mooier staan in een Nederlands verhaal. Wat zouden jullie doen en is hier misschien een officiële regel voor?

Lid sinds

20 jaar

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
  • Moderator
  • Administratie
  • Beheerder
10 juni 2009 - 10:39
http://nl.wikipedia.org/wiki/%C3%9F Ik denk dat je gewoon de officiële spelling aan moet houden. Daarvan afwijken omdat het mooier staat lijkt me niet de manier. Overigens staat op bovenstaande pagina te lezen dat het gebruik van de β in dde nieuwe spellingregels van 1998 zwaar beperkt is. Maar niet in (plaats)namen, dus daar heb je niks aan.

Lid sinds

15 jaar 8 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
10 juni 2009 - 10:47
De dubbele-s is het meest gangbaar als vervanging, ook in Duitsland zelf wordt het door elkaar gebruikt. Bijvoorbeeld als iemand werkt met een toetsenbord waar de β ontbreekt. Dit zegt het Duitse Wikipedia-artikel: Heute kann das ß durch ss wiedergegeben werden. Diese Regelung darf nach der Rechtschreibung im deutschsprachigen Satz aber nur angewendet werden, wenn in einer Schrift oder Zeichensatz das ß nicht vorhanden ist. Manuskripte ohne ß müssen deshalb den Regeln entsprechend umgesetzt werden. In der Schweiz wird das ß durch ss wiedergegeben. Dit betekent dat je ss kunt gebruiken.

Lid sinds

15 jaar 8 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
10 juni 2009 - 10:59
Geen enkel Duits internetdomein heeft een ringel-S, las ik zojuist. Dat zegt dus ook niet zoveel. Je schrijft in het Nederlands... De β kun je gerust vervangen. De Duitsers doen dat dus zelf ook.

10 juni 2009 - 11:09
Een ringel s is een sz. Vanuit het oude, Duitse, gotische schrift is de eerste helft van de ringel s (het stokje) een s en de tweede helft (de bobbel) een z. Samen een sz, de ringel s.

Lid sinds

15 jaar 8 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
10 juni 2009 - 11:05
de ringel-s is niet meer ingebruik sinds een paar jaar geleden de spelling is vernieuwd. Je komt 'm wel nog vaak tegen doordat veel mensen de nieuwe spelling niet gebruiken. En niet alle naambordjes zullen zomaar worden vervangen denk ik.

10 juni 2009 - 11:24
Op straatnaambordjes in Berlijn staat het zo: Theodor-Heuss-Platz (soms ook nog met een rare z achter de t van Platz) Kurfürstenstraβe

Lid sinds

20 jaar

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
  • Moderator
  • Administratie
  • Beheerder
10 juni 2009 - 11:49
Klik eens op het wikipedia artikel uit mijn reactie. Daar staat wel degelijk dat een ß een ringel-s heet.

Lid sinds

17 jaar 11 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
10 juni 2009 - 11:52
Ik zou een ß doen, omdat het in het echt ook Friedrichstraße is en niet Friedrichstrasse. De ß krijg je door de rechter alt ingedrukt te houden en dan de S in te drukken, of werkt dat niet bij jou? Ja, een ß is een ringel-s.

Lid sinds

17 jaar 2 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
10 juni 2009 - 11:53
Op mijn toetsenbord zit geen sz. Hoe werkt het trucje om het ding toch op je scherm te krijgen? Niet dat ik vaak Duitse dingen schrijf, hooguit met oud/nieuwjaar naar vrienden/kennissen. Het is veel leuker om dat dan officieel te doen, ook al is er een nieuwe spelling. Ik ben ouderwets.

10 juni 2009 - 11:56
Ja, deze ß krijg ik met rechter Alt + s, maar deze β krijg ik in Word... (die laatste vind ik weer mooier staan)

10 juni 2009 - 12:10
Ik merk dus dat de Duitsers op internet alletwee ook gebruiken, zowel β als ss in straatnamen. Maar in een verhaal op papier? In mijn verhaal komen best wel veel Berlijnse straatnamen voor en zometeen wemelen de pagina's van β's, omdat die bij het openslaan gelijk opvallen. Bij ss's valt dat minder op. Dat is mijn redenatie achter 'mooier'.

10 juni 2009 - 12:25
Duitse s (ringel s) Een karakter dat alleen in Duitsland gebruikt wordt, de ß, en de ...ss... voorstelt. De ß wordt in Nederland onterecht de ringel s genoemd. De Duitsers kennen de ringel s niet. De ß heet in het Duits Eszett, Scharfes s of Dreierles s genoemd. De ß is van oorsprong een ligatuur van de s en de z en genereert een stemloze s-klank. http://www.grafischwoordenboek.nl/details.php?id=…

10 juni 2009 - 13:03
Duitse s (ringel s) Een karakter dat alleen in Duitsland gebruikt wordt, de ß, en de ...ss... voorstelt. De ß wordt in Nederland onterecht de ringel s genoemd. De Duitsers kennen de ringel s niet. De ß heet in het Duits Eszett, Scharfes s of Dreierles s genoemd. De ß is van oorsprong een ligatuur van de s en de z en genereert een stemloze s-klank. http://www.grafischwoordenboek.nl/details.php?id=…
Dat zei ik.

Tja

Lid sinds

15 jaar 6 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
10 juni 2009 - 15:57
Toen ik nog op school zat (een eeuw geleden) hoefden we de ringel s niet te gebruiken. Wel was het eerst sz en daarna ss. Ik zou voor ss gaan. Veel Duitsers doen dat ook. In oude boeken en op oude straatnaambordjes zul je de ringel s nog wel tegenkomen. Daarnaast zie ik hem praktisch nooit meer. We wonen vlak bij Duitsland en gaan daar regelmatig heen. De straatnamen worden als Strasse geschreven. De ringel s is volgens mij wat achterhaald.

10 juni 2009 - 16:09
Wikipedia: De ß, die in het Duits Eszett [es-tset], scharfes s (scherpe s), Dreierles-s of Ringel-S wordt genoemd, is volgens de simpelste theorie oorspronkelijk een ligatuur van de s en de z uit het Sütterlin. In de Duitse spelling heeft deze ligatuur tegenwoordig de functie van een zelfstandige letter en dient voor de eenduidige weergave van de stemloze s-klank. In het Nederlands wordt de ß vaak Ringel-s genoemd en op school als zodanig aangeleerd. Deze term is afkomstig uit het Duits, maar de meeste Duitsers hebben nooit van Ringel-s gehoord. Het Duitse woord ringeln kan 'een ring/lus vormen' betekenen. In ons geval duidt dit op de vorm van de letters in geschreven Sütterlin. In tegenstelling tot de umlauten ä, ö en ü heeft de ß officieel geen hoofdlettervariant. Er is ook geen woord dat met ß begint. In plaats daarvan wordt een dubbele s geschreven wanneer een woord volledig in hoofdletters komt te staan, bijvoorbeeld gemäß wordt GEMÄSS (uitzondering: in persoonsnamen gebruikt men meestal wel ß als ze in hoofdletters staan). Ook wanneer de mogelijkheid om een ß te schrijven niet voorhanden is, bijvoorbeeld op oudere schrijfmachines en in domeinnamen van het internet, schrijft men een dubbele ss. Vroeger gebruikte men daarvoor sz (= es-tset). Op Windows-computers kan een ß op drie manieren gemaakt worden: door de alt-toets in te drukken en 0223 of 225 te typen of door Alt Gr in te drukken en de letter s te typen. Op de Mac kan dit met de option-toets en de letter s. De discussie over de precieze vorm van dit Duitse ligatuurteken is nog altijd niet afgesloten, zoals nieuwe ontwikkelingen van ontwerpers van het Duitse schrift tonen.

Lid sinds

17 jaar 9 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
10 juni 2009 - 17:19
Ja, deze ß krijg ik met rechter Alt + s, maar deze β krijg ik in Word... (die laatste vind ik weer mooier staan)
Die laatste is de Griekse letter beta, volgens mij, dus die zou ik niet gebruiken ;)

Lid sinds

17 jaar 9 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
10 juni 2009 - 18:15
En met een zoek-vervangopdracht makkelijker te vervangen dan ss als je je bedenkt ;)

Lid sinds

16 jaar 1 maand

Rol

  • Gewone gebruiker
10 juni 2009 - 20:53
Dubbel s is het nieuwe Duits, dus waarom de ß (alt+ 225) gebruiken? Is het soms voor een historisch verhaal en vind je het beter bij de sfeerbepaling passen? Anders zou ik niet weten waarom je ß zou gebruiken. Over een paar jaar zal het nog gedateerder overkomen in een verhaal.

10 juni 2009 - 21:30
Zo staan de meeste Berlijnse straatnamen vermeld:
Het wordt een modern verhaal met veel geschiedkundige elementen en namen. Jullie zijn ook erg verdeeld ;)

Lid sinds

15 jaar 8 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
10 juni 2009 - 21:46
Over een week of vijf, zes ben ik een klein weekje in Duitsland... Ik zal er eens op letten daar ;) In elk geval is de 'ss' niet fout, en het meest helder voor de (Nederlandse) lezer.

Lid sinds

16 jaar 1 maand

Rol

  • Gewone gebruiker
10 juni 2009 - 22:19
Tja, dan is de vraag wat het zwaarst weegt; de geschiedkundige elementen of het moderne verhaal. Voor een modern verhaal: Kill your 'Schätszchen' Groetjeßßß

Lid sinds

17 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
12 juni 2009 - 9:48
@ Daantje: ss is niet het nieuwe Duits, dat is echt onzin. In de nieuwe spelling is in een aantal woorden ß ervangen door ss. In het woord 'straat' is dit niet het geval. Er is inderdaad nog geen hoofdletter ß. Er is een officiele commissie in het leven geroepen, die nu aan een ontwerp voor een hoofdletter ß werken. Voornamelijk omdat het aanklagen zo populair is in Duitsland en het bij sommige officiele poststukken waar namen in hoofdletters werden geschreven tot klachten kwam.