Voltordu via Pixabay

Een intrigerende antagonist

Miriam Wesselink

1 februari 2022 - 9:00

De antagonist is het personage wiens doel lijnrecht tegenover dat van de protagonist staat: hij* is diens tegenstander.

Je antagonist is de stuwende kracht in je verhaal; zijn taak is ervoor te zorgen dat je lezer wordt meegesleept, meevoelt met je protagonist en geraakt wordt door de tegenslagen en andere problemen waarmee je protagonist geconfronteerd wordt. De antagonist roept daarmee nijd en andere emoties op; niet alleen bij je protagonist maar ook bij je lezer. Tegelijkertijd kan je antagonist een fascinerende persoonlijkheid hebben. Hij kan charismatisch zijn, ook als hij een egoïstische schavuit is, een nietsontziende maffioso of een ‘foute’ man of vrouw. Dat trekt je lezer nog meer het verhaal in: hij voelt de pijn van de protagonist maar is tegelijk ook geboeid door de persoon die die pijn veroorzaakt.

Nou hoeft de antagonist niet per se een slechterik te zijn; hij kan ook iemand zijn die een concurrent is van de protagonist. Hij kan bijvoorbeeld de rivaal van de protagonist zijn als ze beiden hun zinnen gezet hebben op dezelfde betrekking/woning/vrouw/man enzovoort. En iemand die meedoet aan een hardloopwedstrijd kan alle andere deelnemers als zijn antagonisten beschouwen.

Welke rol je antagonist ook speelt, een slechterik of iemand die toevallig in de weg van je protagonist staat: hij is een belangrijk personage in je boek. Soms zelfs belangrijker dan je protagonist. Het is dus zaak om hem een duidelijke persoonlijkheid te geven. Hier vertel ik over een paar booswichttypes.

Welke persoonlijkheid heeft jouw antagonist?

In veel verhalen is de antagonist zonder meer een slechterik, een immorele/amorele figuur, vaak het tegenovergestelde van je protagonist. Hij roept diepe afkeer bij je lezer op; die is helemaal team protagonist.

Je antagonist kan een hypocriet zijn. Hij doet zich met een vroom gezicht voor als aardig en behulpzaam, maar dat is nep; in werkelijkheid is hij een schoft en heeft hij geen probleem om mensen te verraden of zwart te maken. Je zíét hem haast besmuikt lachen als hij weer iemand in de ellende heeft gestort of mensen tegen elkaar heeft opgezet.

Hij kan ook een psychopaat zijn. Geestesziek en slecht, met een puur zwarte ziel. Ideaal als seriemoordenaar, genocide plegende dictator of sadist. Je lezer is doodsbenauwd voor hem.

Een heel ander type antagonist is een personage dat niet hypocriet is of een psychopaat, maar iemand die oprecht het juiste doet – zoals hij dat ziet. Wat niet overeenkomt met de werkelijkheid. Complotdenkers zijn daar een voorbeeld van. Dat maakt de situatie gecompliceerder, want hij heeft meer overeenkomsten met je protagonist dan de echte slechteriken. Hij lijkt slecht, maar kun je hem zo ook zien?

Als hij er heilig van overtuigd is dat hij voor het goede vecht en daar heel fanatiek in is, kan hij een ijselijk huiveringwekkende antagonist zijn, want er valt niet met hem te redeneren – toch een soort krankzinnigheid.

Veel plezier met je boosdoeners!

* Waar ik ‘hij’, 'hem' en 'zijn', of ‘zij’ en 'haar' zeg, kun je ook andere genders lezen.