Zo kies je uit autobiografisch materiaal

‘Ik kan er wel een boek over schrijven’. Die kreet ken je ongetwijfeld en misschien gebruik je hem zelf ook. Omdat je veel hebt meegemaakt. Gebeurtenissen die ingrijpend zijn. Zaken die je hebben veranderd of ervaringen die je een andere kijk op het leven hebben gegeven. Voor veel mensen blijft het bij roepen en verschijnt er nooit een boek. Dat kan een aantal redenen hebben. Mensen zijn soms bang dat hun leven niet interessant is voor anderen. Of ze weten niet of ze wel goed genoeg kunnen schrijven.

Maar heel vaak is het niet kunnen kiezen een grote drempel. Als je terugkijkt naar je leven zijn er zoveel personen, momenten en fasen dat de moed je in de schoenen kan zakken. Met dit artikel wil ik je wat handvatten geven om eerste keuzes te maken.

1. Accepteer dat je keuzes moet maken

In plaats van moedeloos te worden van de veelheid aan materiaal helpt het als je beseft dat je pas kunt starten met schrijven over je leven nadat je keuzes maakt. Dit besef verandert meteen je manier van kijken: in plaats van te willen schrijven, wil je ordenen.

2. Begin met globale keuzes

Als je nog niet precies weet over welke gebeurtenis uit je leven je wilt schrijven, stop dan met denken aan specifieke voorvallen, maar schakel naar een brede blik. Het helpt om te starten vanuit een grove structuur en die steeds verder te verfijnen. Je leven opdelen in categorieën is een eerste stap in dit proces.

De categorieën die ik hier hanteer zijn: perioden, thema’s en concrete zaken, maar er zijn natuurlijk ook andere categorieën denkbaar.

3. Deel je leven op in perioden

Perioden zijn afgebakende stukken tijd. Het kan enorm inspirerend zijn om je leven eens op die manier te bekijken. Om hiermee aan de slag te gaan, gebruik ik graag een flink stuk papier en viltstiften in verschillende kleuren. Kijk wat bij jou past. Misschien heb je een whiteboard of houd je van een notitieboekje, schrijf je graag op post-its of werk je het liefst digitaal. Alles is goed, zolang het je verder helpt.

Noteer zoveel mogelijk verschillende periodes en gebruik een of twee steekwoorden per periode. Zo houd je overzicht.

Bijvoorbeeld:

• Jeugd in Almelo
•  Opa kippenhok
• Huwelijk Peter
• St. Michaelschool
• Ploegendienst

4. Kies uit thema’s

Een andere manier om een insteek te vinden voor je verhaal is om te starten vanuit een thema. Een thema is een onderwerp waar je warm voor loopt. Het maakt je boos, verdrietig of vastbesloten. Misschien kom jij altijd in beweging als de natuur wordt bedreigd. Of als er sprake is van dieren in nood. Of als je hoort over huiselijk geweld.

Maak een rijtje van zaken die je raken. Schrijf ze lukraak onder elkaar. Probeer niet te denken. Het helpt als je start met: Ik word boos/ blij/ verdrietig/ van …

Breng je thema’s in kaart!

5. Kies concreet

Natuurlijk is het ook handig om dat rijtje te maken van mensen of gebeurtenissen die belangrijk voor je waren.

Zet ze allemaal onder elkaar en voel waar je hart sneller van gaat kloppen. Bij welke persoon of gebeurtenis gaan ideeën bruisen? Waar krijg je energie van? Dat is een belangrijk criterium, want die energie heb je nodig om je schrijfproject tot een goed einde te brengen.

Kies uit het bovenstaande en start met schrijven
Gebruik bovenstaande suggesties als een theedoos: kies één smaakje en start daarmee. Kijk welke ideeën het opbrengt en zet vooral je pen op papier.

Door Marjon Sarneel

Schrijver en schrijfdocent Marjon Sarneel studeerde in 2006 af aan Schrijversvakschool Amsterdam, richting proza. Zij schreef jarenlang columns en toneelrecensies voor een regionaal dagblad en in 2009 kwam haar
semi-autobiografische roman 'Maidentrip' uit bij Compaan uitgevers (winnaar PZC-publieksprijs). Marjon is bedenker en oprichter van Online Schrijfschool Marjon Sarneel. OSMS richt zich op mensen die verhalen willen maken van herinneringen. Daarvoor heeft zij o.a. de cursus Schrijf Je Verhaal ontwikkeld waarin de cursist niet alleen verhaalstructuur en verteltechniek aanleert, maar waarin ook ruim aandacht is voor de specifieke vragen die autobiografisch schrijven oproept. Meer weten over Marjon? Bezoek haar website, volg haar op Facebook of op Twitter.