Hoe vind je lezers?

Wilma van den Akker publiceerde kortgeleden haar roman ‘Een veilige plek’. Lees hier haar adviezen voor het schrijven van een roman. Deze keer bespreekt ze haar ervaringen met publiceren.

Je roman is klaar om gelezen te worden, maar hoe vind je lezers? Het ligt voor de hand dat je een uitgever gaat zoeken. Je kent de verhalen over succesvolle schrijvers die eerst vele afwijzingen hebben moeten incasseren. Een recent voorbeeld:

“Douglas Stuart (Glasgow, 1976) is pas de tweede Schot die ooit de prestigieuze Booker Prize won. Zijn debuutroman Shuggie Bain werd aanvankelijk door 32 uitgevers afgewezen.” (NRC, 4 februari 2021)
Zulke berichten zijn ontmoedigend en hoopgevend tegelijk. Blijf vooral in je verhaal geloven en het aanbieden bij uitgevers. Misschien ben je die uitzondering. 
Een veelgehoord advies is: ‘Zoek een uitgever bij wie je in het fonds past.’ Maar hoe werkt dat precies? Sommige uitgeverijen hebben een specialisme, zoals misdaadromans of non-fictie. In dat geval is het duidelijk. Voor ‘Een Veilige Plek’ dacht ik aan literaire uitgevers met maatschappelijke betrokkenheid, maar dat is een rekbaar begrip. Het bleef een gok. Ik stuurde mijn manuscript naar een aantal literaire uitgeverijen. 

Gefundeerde afwijzing 

Kort en goed: mijn boek werd ook afgewezen. Ik hoorde niks, of kreeg een autoreply en hoorde daarna niks. Dat is jammer, maar begrijpelijk. Uitgevers worden overspoeld met manuscripten en daar zit vast veel rommel bij. Er bestaan ook redacteuren die de moeite nemen om een gefundeerde afwijzing te schrijven. Ik hoorde een paar keer: goed verhaal, helder geschreven, maar we hebben beperkte ruimte in ons fonds en geen klik qua stijl. Zulke genuanceerde afwijzingen kon ik incasseren. Ik was er nu in ieder geval zeker van dat ik verzorgd schreef en dat het verhaal de moeite waard is. Als je stijl niet binnen literaire trends past kun je daar weinig aan doen. Evenals aan de smaak van een redacteur. 
Kijk eens eerlijk naar jouw manuscript. Hoe belangwekkend is het verhaal dat jij hebt geschreven? Overstijgt het het niveau van de persoonlijke ontboezemingen? Heb je wel een verzorgd manuscript aangeleverd? Want al is het verhaal nog zo briljant, als het vol spelfouten en andere slordigheden staat, is dat geen aanbeveling. 

Bouw zelf lezerspubliek op

Een uitgever is slechts een schakel tussen jou en mogelijke lezers. Je kunt ook zelf werken aan het vinden van een lezerspubliek. Laat zien dat je kunt schrijven en wek interesse voor je onderwerp door middel van een blog of andere stukken in de media. Op mijn website staat een aantal blogartikelen over de achtergrond van Een Veilige Plek.

Zonder opdringerig te zijn kun je best bevriende schrijvers of schrijvers met verwante thematiek vragen een handje te helpen. Via-via kwam ik terecht bij Thomas Verbogt. ‘Stuur op!’ mailde hij toen ik iets over mijn manuscript vertelde. Hij gaf me een paar aanwijzingen om het verhaal nóg beter te maken. Hij vond het verbeterde manuscript erg goed en legde het bij uitgeverij Nieuw Amsterdam neer. De redactrice daar reageerde met: ‘Goed verhaal, heldere stijl, maar er is geen klik en geen ruimte in het fonds.’ 
Dit was de meest teleurstellende afwijzing. Ik was er bijna… Daarna heb ik nog een paar pogingen gedaan bij uitgeverijen, maar op een gegeven moment had ik er genoeg van en besloot het ‘dan maar’ zelf te doen. Ik kwam terecht bij Pumbo. De begeleiding daar is uitstekend. Uitgeven in eigen beheer wordt minder hoog aangeslagen, maar heeft zeker voordelen. De opbrengst per verkocht boek is groter dan bij reguliere uitgeverijen. Je hebt wel meer werk aan de publicatie en aan promotie. In mijn vijfde en laatste tipartikel schrijf ik over boekpromotie.

Over de auteur

Wilma van den Akker publiceerde kortgeleden haar roman ‘Een veilige plek’. www.schrijftaal.org