Heb jij een roman in je? Zo begin je!

Hoe begin je nou aan een boek? Wilma van den Akker publiceerde kortgeleden de roman ‘Een veilige plek’. Lees hier haar adviezen voor het schrijven van een roman.

1. Onderzoek je motivatie

Onderzoek eerst je motivatie om een roman te schrijven. Droom je van literaire erkenning? Wil je graag beroemd worden, heb je een rekening te vereffenen of wil je een ingrijpende ervaring wereldkundig maken? Droom gerust, maar dit zijn geen goede redenen om een roman te schrijven en onvoldoende motivatie om het vol te houden. De beste reden is wat mij betreft: een goed verhaal willen brengen waarmee je een lezerspubliek kunt bereiken en raken. 

Een roman is een compositie. Tijdens het componeren moet je je steeds opnieuw afvragen of wat je wilt oproepen op je lezers overkomt. In alle fasen heb je doorzettingsvermogen nodig én een goed verhaal waar je je lezers in mee kunt trekken. Je wilt hen verleiden om het boek van begin tot einde uit te lezen. Het liefst schrijf je over een onderwerp dat nieuwsgierig maakt. Een nieuw onderwerp, of een nieuwe invalshoek voor een bekend onderwerp. 

2. Doe research of gebruik ervaring

Weet waarover je schrijft. Gebruik je obsessies. Lees, beluister en bekijk alles wat met je onderwerp te maken heeft, duik onder in de wereld die je beschrijft. Door je onderwerp van alle kanten te onderzoeken, kun je schrijven vanuit het perspectief van diverse personages. Het hoofdpersonage van Een Veilige Plek, Mara, is maatschappelijk werkster in een Blijf-van-mijn-lijfhuis. Ik kon haar, haar collega’s en cliënten beschrijven omdat ik lang in zo’n organisatie heb gewerkt, in verschillende functies. Achteraf heb ik dit mijn researchfase genoemd.

Die fase kan er voor jou heel anders uitzien. Misschien wil je schrijven over de gevolgen van klimaatverandering. Verdiep je in het onderwerp, lees erover en bevraag mensen met verschillende standpunten. Maak afspraken met betrokkenen, reis desnoods naar Groenland of Antarctica. Bedenk personages die betrokken zijn of de gevolgen van de verandering ondergaan. Heb je het begin van een verhaallijn in je hoofd? Dan kun je die alvast in schema zetten. Bij de meeste schrijvers ontstaan plot en verhaallijnen tijdens het schrijfproces. Andere werken met uitgebreide schema’s en werken de verhaallijnen later uit. Ontdek welk werkwijze bij jou past. 

3. Begin met bagger

Ik geloof in verhalen en gedichten die geschreven móeten worden. Er zit een therapeutische kant aan, al is het in de literaire wereld not done om dat toe te geven. Rauwe emoties en frustraties zijn niet interessant om te lezen, maar wel voeding voor je uiteindelijke verhaal. Door je ervaringen en observaties ongecensureerd op papier te zetten, maak je de weg vrij voor volgende, betere versies. Het is lastig schrappen in een leeg document. De vergelijking met beeldend kunstenaars gaf mij houvast: ook zij maken talloze schetsen en misbaksels voor zij aan het uiteindelijke kunstwerk toekomen. Schrijf dus eerst bagger.

De frustratie waar ik eerst doorheen moest baggeren was de weeffout in de organisatie waar ik werkte: veiligheid is de missie van Blijf-van-mijn-lijf, maar de veiligheid van de hulpverleners liet te wensen over. Samen met collega’s heb ik ervoor gestreden om daar verandering in te brengen, maar daar had het management geen boodschap aan. Mijn eerste versie van ‘Een veilige plek’ bestond uit kladjes, volgeplakt met brieven en e-mails uit die periode. Ik leerde het mezelf toe te staan zulke rommel te schrijven en besefte dat dit pas de eerste fase was. Het was nog een lange weg van deze rommel naar een goed verhaal. Hierover meer in de komende tipartikelen.

Over de auteur

Wilma van den Akker is de auteur van ‘Een veilige plek’. Meer over het boek?