Wat fictieschrijvers kunnen leren van scriptschrijvers

Scriptschrijvers zijn niet zo anders dan fictieschrijvers. Het format waarin ze schrijven is anders, maar in de basis is een film, net als een boek, een verhaal. En van de manier waarop scriptschrijvers het aanpakken, kan je veel leren!

1. Opbouw

In een film heb je gelimiteerde tijd waarin je een compleet verhaal met een kop en een staart wil vertellen. Daardoor is de gemiddelde scenarioschrijver een ster in het opbouwen van een plot. Om daar meer over te leren is het boek Save the Cat! The Last Book On Screenwriting You’ll Ever Need van Blake Snyder echt een aanrader. Of anders het boek van Jessica Brody waarbij Snyders ideeën worden toegepast op roman schrijven. In Save the Cat worden 15 essentiële plot points omschreven die je nodig hebt om een goed script te schrijven. Dit stramien is ook goed te gebruiken voor de outline van jouw eigen boek! 

Meer weten over de 15 plotelementen van Snyder?

2. Show, don’t tell

Behalve als je een verteller hebt die een voice over geeft tijdens het verhaal, kan je de kijker weinig duidelijk maken met woorden. Een scriptschrijver is daardoor gedwongen om gebruik te maken van het show, don’t tell-principe. Komt een personage net terug van vakantie? Dan laat een scriptschrijver hem net zijn paspoort opruimen of zijn Haïtiaanse shirt opbergen. Is een personage chaotisch? Dan zie je dat terug in huis, waar alle afwas nog staat terwijl hij naar buiten racet omdat hij een afspraak vergeten is. Bekijk eens een aantal films en schrijf op hoe scenarioschrijvers duidelijk maken wat voor persoonlijkheid een personage heeft en wat er voorafgaand aan de film gebeurd is. 

3. Val met de deur in huis

Als beginnende romanschrijver heb je vaak de neiging om het verhaal rustig op te bouwen. Je laat de lezer je personage kennen en schetst uit wat voor belevingswereld ze komen. Maar vaak blijkt dit saai te zijn. Je kan deze informatie prima overbrengen door show, don’t tell te gebruiken terwijl het verhaal al bezig is. In films valt de schrijver vaak met de deur in huis. Een bank wordt overvallen of een droom valt in duigen, hoe dan ook: een personage wordt weggerukt uit het bekende leven. En dat meteen in de eerste paar minuten van de film! 

4. Plot is belangrijk

De opbouw van Blake Snyder is er helemaal op gericht om het plot vooruit te stuwen. Het benadrukt dus het belang van een goed plot. Frank Noë, hoofdredacteur van Schrijven Magazine, schrijft over plot: “Lang is in de Nederlandse en Vlaamse literaire traditie neergekeken op de plot. Plot was voor Baantjer. Het gaat om stijl, de unieke stem van de auteur, niet om wat er gebeurt in het verhaal. Verhaalgebeurtenissen zijn plat. Plot was daardoor heel lang een ondergeschoven kindje. En auteurs die de plot wel belangrijk vonden, werden door de kritiek stiefmoederlijk behandeld.” Maar tijden veranderen! Plot wordt tegenwoordig steeds meer gewaardeerd en zelfs verwacht. En waar kan je beter leren dan door een paar goede films te kijken? 

5. Spanning

Je wil ook dat er spanning in je verhaal zit en dat betekent: maak het je personages niet te makkelijk. Ze moeten obstakels tegenkomen, vallen en opstaan en dan toch nog eens vallen. Daar creëer je spanning van. Tegenslagen zijn een veelgebruikt plotelement in films, dus nog meer redenen om weer eens een film van Netflix op te zetten!