Start to write: hoe kies je het perspectief?

Voor het schrijven van fictie gelden een aantal grondbeginselen. Als je net begint met schrijven, is het een must om je hierin te verdiepen. Voor wie al langer bezig is, is het een handig lijstje om zo nu en dan naar terug te grijpen om te checken of je geen dingen vergeet. In het tweede deel behandelt Kathy Mathys: de keuze van het perspectief.

Door Kathy Mathys

Het perspectief: uitproberen

Door wiens ogen kijken we naar de gebeurtenissen in een verhaal? Wie is de verteller? Dat zijn de vragen die je beantwoordt wanneer je kiest voor een bepaald perspectief. Het gaat niet enkel om de vraag of je vanuit Rita vertelt of vanuit Mark, maar ook over de vraag of je vanuit de eerste (ik), de derde (hij/zij) of zelfs de tweede (jij) persoon vertelt.

Toen ik als kind en later als jongvolwassene verhalen schreef, deed ik maar wat. Ik dacht niet na over de vraag of ik vanuit een 'ik' of vanuit 'hij' of 'zij' zou schrijven. Geen wonder dus dat ook mijn studenten vaak te kennen geven dat ze bijvoorbeeld het liefst in de ik-persoon schrijven, zonder andere opties te overwegen. Het is best mogelijk dat die ik-persoon ideaal is voor je verhaal. Toch is het belangrijk, zo weet ik inmiddels, om op zijn minst andere mogelijkheden uit te proberen.

Oefening 3
- Voor deze oefening neem je een fragment uit een van je teksten/verhalen (heb je geen tekst, schrijf dan een stukje over een recent voorval in de ik-persoon). Het maakt niet uit welk perspectief je hebt gebruikt. Herschrijf je fragment en kies nu voor een ander perspectief. Heb je bijvoorbeeld in je oorspronkelijke versie in de ik-persoon geschreven, gebruik dan nu 'hij' of 'zij' (of omgekeerd). Kijk wat er gebeurt. Je zal meer aanpassingen moeten doen dan je verwacht. Als je de persoonlijke voornaamwoorden (ik, jij, hij, zij etc.) verandert, moet je vanzelf ook andere dingen aanpassen. 

- Herlees nu beide fragmenten. Welk van de twee vind je het meest aansprekend en waarom? Welk van de twee is het meest direct? Je kan je fragmenten ook voorlezen aan iemand en hem of haar deze vragen stellen.

Het hele artikel lezen? Je vindt het in het komende nummer van Schrijven Magazine. Abonnees krijgen dit nummer omstreeks 4 oktober in de brievenbus.

Ben je nog geen abonnee? Neem vóór maandag 23 september 16:00 u. een abonnement, dan mis je dit nummer niet!

Korting + cadeaus            Korting + het boek Je levensverhaal schrijven: zo doe je dat

BESTEL NU                BESTEL NU