Schrijfwandeling – het oude centrum van Utrecht

Schrijven Online nam je eerder al mee naar het centrum van Utrecht en nu wordt deze wandeling nog een stukje uitgebreid. Dit omdat de stad zo ontzettend veel te bieden heeft. Utrecht is een van de actiefste schrijfsteden van de lage landen. Nergens zijn zoveel schrijfcafés, workshops, open podia en debutanten als in de Domstad.

Mariaplaats

We verlaten het station aan de centrumzijde en steken via het Moreelsepark de Catharijnesingel over. Dit brengt ons op de Mariaplaats.

Hier stond vroeger de Mariakerk, een prachtige elfde-eeuwse Romaanse kerk die ook wel Maria Marior genoemd. Van de kerk is nu alleen nog een kloostergang over. Kijk naar de contouren van de oude kerk, en de ingenieuze manier waarop de stadsbewoners deze plek hebben overgenomen.

De kerk heeft een wereldse pendant gekregen op Mariaplaats nummer 11 en 12, waar een van de bekendste cafés van Utrecht gevestigd is, ‘Stairway to Heaven’, opgericht door Henk Westbroek van Nederpopband Het Goede Doel. De Hemelse Trap verwijst niet alleen naar de kerk, maar uiteraard vooral naar het wereldberoemde nummer van de Engelse popgroep Led Zeppelin, met de bekende openingstekst: ‘There's a lady who's sure / all that glitters is gold / And she's buying a stairway to heaven.’

Opdracht

Ga het café binnen om en laat de omgeving op je inwerken, terwijl je een kopje koffie of thee tot je neemt. De liedtitels van Het Goede Doel en Henk Westbroek zijn prachtig. Wat te denken van ‘Waar ze loopt te wandelen’ of ‘Zelfs je naam is mooi’.

Laat je door de omgeving inspireren en verzin enkele poëtische liedtitels à la Henk Westbroek. Komt er ook een refrein in je op? Schrijf die uit. Ben je enorm tevreden over je werk? Lever het dan in bij de barman, wie weet komt het bij Henk Westbroek zelf terecht.

Oudegracht

We lopen via de Mariaplaats naar de Zadelstraat. Deze lopen we af tot we rechtsaf de Lijnmarkt op kunnen, welke we volgen tot de Oudegracht. Op de Oudegracht lopen we voorbij de Haverstraat en de Zwaansteeg tot nummer 231.

De unieke werfkelders aan de Oudegracht zijn ontstaan toen men de sluizen in 1275 eindelijk in orde kreeg en het waterpeil onder controle kwam. Daardoor konden de bewoners van de panden aan deze gracht hun kelders doortrekken en een werfje aanleggen. Een groot deel van het jaar zijn nu hier de terrassen van cafés en restaurants geopend.

Op nummer 231 woonden niet alleen de schilder Pyke Koch en enkele andere kunstenaars, maar ook de dichters Martinus Nijhoff en Jan Engelman. Opvallend is dat alledrie in de jaren dertig en veertig ijverden voor een lossere seksuele moraal. Nijhoff en zijn vrouw hadden meerdere relaties, en Engelman had ‘bijzondere avonden’ met Vestdijk, Bloem, ‘Klaartje’ en ‘Zwaantje’ (o la la). Het motto aan de Oude Gracht was ‘laissez faire’. Over promiscuïteit en allerhande bijzondere seksuele varianten hoefde men in eigen kring geen geheim te maken.

Opdracht

Schrijf een verhaal dat speelt in dit gebouw, in de jaren dertig, waarin een paar van deze jonge dichters en kunstenaars een rol spelen. Laat het verhaal gaan over seksuele moraal, zonder in details te treden. Suggereer een broeierige sfeer, gefluister, boudoirgordijnen, et cetera. Maak er een echt verhaal van: iemand overkomt iets heel bijzonders, voor de eerste keer.

Café Orloff

We steken de Oudegracht over bij de Hamburgerbrug (even terug vanaf het huis van Engelman en Nijhoff) en lopen aan de andere kant van de Oudegracht terug naar het Wed.

Daar op de hoek vinden we café Orloff, een literair café waar Utrechtse dichters als Ingmar Heytze van Vrouwkje Tuinman regelmatig bijeenkomen of gewoon een kopje koffie drinken.

Opdracht

Neem even plaats aan een van de tafeltjes en kijk goed om je heen. Schrijf nu een literair nonfictie-verhaal over dit café: een reisreportage à la Paul Theroux of Cees Nooteboom. Maak er iets spannends van, alsof je op ontdekkingsreis bent. Probeer de essentie van deze plek te vinden. Gebruik literaire middelen om ons ín dit café te brengen, zonder dat we er geweest zijn. Welke van je zintuigen (horen, ruiken, zien, voelen, proeven) wordt het meest geprikkeld? Gebruik dat zintuig om het verslag te schrijven.

Servaasbolwerk

Vanaf Orloff lopen we het Wed af, slaan rechtsaf de Korte Nieuwstraat op en dan weer meteen linkaf de Trans in. Deze straat lopen we af en aan het einde slaan we rechts de Nieuwegracht op. Ook deze lopen we helemaal af tot we bij het Servaasbolwerk komen.

Hier zien we de overblijfselen van het oude Agnietenklooster en het Centraal Museum. Wat opvalt is vooral de groenheid van deze omgeving. Waar in zo’n oud deel van de stad vind je zoveel prachtige, oude bomen?

Opdracht

Schrijf een dialoog vanuit het perspectief van twee van deze bomen. Wat denken, voelen, weten de bomen op deze plek? Wat zien ze? Hoe zien ze ons, mensen? Of zien ze ons helemaal niet, hebben ze alleen oog voor elkaar, voor de lucht en de oude grond onder hem? Probeer ook in de taal, de woorden en het ritme de boom te laten weerklinken.

Dit is het einde van deze schrijfwandeling. Je kunt teruglopen naar het Wed of het Domplein om daar in een café je opdrachten nog verder uit te werken.

Deze schrijfwandeling werd oorspronkelijk geschreven door Louis Stiller.