Schrijfwandeling – Groningen

Het zonnetje schijnt eindelijk weer, de temperaturen worden aangenamer en alles en iedereen wordt een stukje mooier. Kortom: de zomer komt er weer aan. Tijd om naar buiten te gaan en je te laten inspireren. In deze schrijfwandeling ga je naar 'stad', zoals de Groningers het zelf noemen.

Station Groningen

Dit station heet niet Groningen Centraal, en heet ook niet Hoofdstation, maar dat is het in feite wel. Er is nog een ander station in Groningen, dat Groningen-Noord heet. In 1896 kwam het hoofdstation van Groningen, toen nog gelegen aan de rand van de stad, buiten de singelgracht.

De architect was de Amsterdamse Isaac Gosschalk, een neef van schilder Jozef Israëls. Hij ontwierp ook de Westergasfabriek in Amsterdam. Het oorspronkelijke station bestaat uit een hoog middengebouw, met twee vleugels en twee eindgebouwen.

Opdracht

Het is 1 januari 1900. De nieuwe tijd, meer dan een eeuw geleden. Station Groningen is nog maar vier jaar open. Bedenk een scène die toen had kunnen spelen. Misschien in het stationsgebouw, misschien ergens op de perrons. Ga daarbij uit van het gebouw, van de details, kijk goed naar de details, en beeld je in wat er in die tijd zou kunnen zijn gebeurd. Als je een goede scène hebt bedacht, kun je hem uitschrijven in de vorm die het best past: een kort verhaal, een gedicht of een dialoog.

Groninger museum

Tegenover het neoclassistische stationsgebouw ligt het postmoderne museumgebouw van Alessandro Mendini.

Met zijn pastelkleuren en kinderlijke basisvormen is het een uniek gebouw dat in alles uitdrukt dat het leven er is om gevierd te worden. Een van de belangrijkste Groninger kunstenaars die een plek hebben gekregen in het museum is Hendrik Nico Werkman – drukker, dichter, vormgever en verzetsheld. Van zijn hand kennen we onder andere het klankgedicht ‘Loemoem lammoem laroem lakoem’:

Loemoem lammoem laroem lakoem
bergamotse pergolas
boestroem bastroem bestroem bostroem
arboesti arboesas
oemoem ammoem aroem akoem
postolorum postolas
akroem baroem fakroem faroem
synagobi syncopas
oeloem aloem oesdroem nosdroem
akolasi rabotas
oeldroes knoeldroes boeldroes moeldroes
pastellorum crammacas
oemboem hoemboem zoemboem boemboem
castranorum castrafas

Opdracht

Kijk goed naar de vormen en de kleuren van het museum en maak een klankgedicht, bestaande uit onzin- of bijna-onzinteksten. Probeer het gebouw te vangen in de klanken.

Gedempte Zuiderdiep/Folkingestraat

We steken de museumbrug over naar de Ubbo Emmiusstraat en lopen deze uit tot we bij de kruising van het Zuiderdiep en de Folkingstraat komen.  

Op de hoek van het Zuiderdiep en de Folkingestraat we een bronzen deur, tegen de gevel van de erotische winkel die daar gevestigd is (je vindt de deur aan de linkerkant). Als je goed kijkt, zie je echter dat dit geen deur is, maar een kunstwerk. Deze werd gemaakt door de Grijpskerker kunstenaar Gert Sennema.

Opdracht

Dit is geen gewone deur, maar een hele bijzondere. Bedenk waar deze deur naartoe kan leiden. Waar kom je terecht als je de bronzen deur toch weet te openen? Een andere wereld, een andere tijd, een ander deel van jezelf?

Schrijf een kort verhaaltje waarin je de deur en zijn achterland verwerkt.

Vismarkt

Aan het eind van de Folkingestraat ligt de Vismarkt waar op verschillende dagen in de week een groenten- en vismarkt wordt gehouden. Nadat de marktkramen zijnafgebroken ruik je nog lange tijd de geuren van vis, patat, uien en prei. Als het herfst is ruik je hier nog iets, namelijk tabak en suikerbietenpulp. De geuren van suikerfabriek Vierverlaten en Theodorus Niemeijer dringen zich overal op in de nauwe geelbeklinkerde straatjes van de binnenstad. In Groningen weet je met je neus of de zomer voorbij is.

Opdracht

Snuif de geuren van de vismarkt op. Probeer ze zo goed mogelijk te omschrijven. Waar ruikt het naar? Waar doet dit je aan denken? Waar brengen de geuren je naar toe? Gebruik de geuren om je naar plekken en tijden te brengen waar je lange tijd niet geweest bent. Schrijf nu een gedicht of een korte schets hierover. Probeer daarbij ons lezers die geuren op te roepen.

Turftorenstraat

Als je vanaf de Vismarkt rechtdoor loopt, kom je via de Stoeldraaiersstraat op de kruising van de Zwanestraat (rechts) en de Grote Kromme Elleboog. Deze straat loopt op zijn beurt weer over in de Turftorenstraat.

Het is hier opvallend druk. Groningen is niet alleen bij uitstek een studentenstad, maar ook een streekstad: nog steeds komen de bewoners van de ommelanden op bezoek naar de stad voor vertier, werk en vertering. Kijk bijvoorbeeld naar café Wolthoorn, een bruin café waar veel journalisten, schrijvers, kunstenaars, maar ook politici na hun werk komen.

Opdracht

Ga naar binnen (of kijk door de ramen als het café dicht is) en praat met een bezoeker (of een voorbijganger). Kies iemand die je boeit en maak hem of haar tot een personage. Beschrijf je gesprek vervolgens met een dialoog, maar ook met een persoonsbeschrijving. Vergeet verder niet de lichaamstaal, en probeer het ‘geheim’ van deze persoon te doorgronden. Iedereen heeft immers een geheim, iets wat hem of haar drijft, of tegenhoudt.

Tip: Je kunt het gesprek ook weergeven vanuit het perspectief van je gesprekspartner; hoe zal die jou hebben gezien en beleefd?

Dit is het einde van deze schrijfwandeling. Je kunt een café uitzoeken om daar je opdrachten verder uit te werken of ervoor kiezen om de trein weer naar huis te nemen.

Deze schrijfwandeling werd oorspronkelijk geschreven door Louis Stiller.