Schrijfmethodes: een militaire missie of sprong in het diepe?

Iedereen heeft zijn eigen methode om aan een boek of verhaal te werken. Over het algemeen zijn er duidelijk twee verschillende groepen te onderscheiden: schrijvers die plotten en schrijvers die proberen. Wat zijn de voor- en nadelen van deze methoden?

Als je een plotter bent, zie je het schrijven als een soort strakke, militaire missie. Vooraf zet je je strategie uit en teken of schrijf je een compleet plan van aanpak. Welk plotelement komt waar, welke verbanden moeten er uitgewerkt worden, welke gebeurtenissen komen in welk hoofdstuk?
Als je een schrijver bent die probeert, begin je gewoon met een half idee, ga je aan de schrijftafel zitten en zie je wel waar je typende vingers je verhaal naartoe sturen. Je springt in het diepe en ziet wel wat er gebeurt.

Plotten: voor- en nadelen

Het grote voordeel van plotten is dat je van tevoren al (bijna) de hele loop van je verhaal weet. Je zult niet snel tegen een muur oplopen en niet meer weten hoe je verder moet. Ook schrijven ze zichzelf niet in veel te complexen plotten waardoor er flink gepuzzeld moet worden om alles weer logisch te krijgen. Aan de andere kant is het gestructureerd schrijven soms ook wel een creativiteitskiller. Als je vooraf je hele verhaal gepland hebt, zul je niet snel van koers veranderen wanneer je een nieuw, briljant idee te binnen schiet. Het schrijven kan bovendien ook wat mechanisch voelen, waardoor je scènes minder levendig worden.

Proberen: voor- en nadelen

Gewoon beginnen en je verhaal natuurlijk laten ontwikkelen, geeft veel vrijheid. Op ieder moment kun je besluiten ineens een grote plotwending te schrijven, aangedreven door een creatieve opwelling. Zo weet je als schrijver ook nooit wat je personages te wachten staat, waardoor het schrijven zelf bijna net zo opwindend kan zijn als het lezen van een spannend boek.

Aan de andere kant loop je ook het risico dat impulsieve koersveranderingen niet zo briljant blijken te zijn als je op het moment zelf dacht. Als je na een paar hoofdstukken voelt dat het niet werkt, kun je alles weer verwijderen en moet je opnieuw beginnen. Bovendien loop je een groot risico om vroeg of laat tegen een writer’s block aan te lopen en tijdelijk géén idee te hebben hoe je verder wilt.

Geen bewuste keuze

Over het algemeen kiezen schrijvers niet bewust voor een bepaalde aanpak: ze doen gewoon wat natuurlijk voelt voor hen. Sommige bekende auteurs zeggen bijvoorbeeld dat schrijven bij hen vanzelf gaat. De woorden en verhaallijnen verschijnen zó op papier, zonder dat ze er over hoeven na te denken. Anderen zijn eerst wekenlang aan het puzzelen en schema’s aan het tekenen voordat ze een woord op papier kunnen zitten.

Welke schrijfmethode werkt voor jou het beste?