Schrijfgroepen: goed voor aanmoediging en commentaar

Een boek publiceren ziet er vandaag de dag heel anders uit dan een jaar of 20 geleden. Maaike Molhuysen schreef een boek voor schrijvers om ze zo goed mogelijk wegwijs te maken in de nieuwe schrijf- en uitgeefwereld. Dat dit Handboek voor schrijvers je zal helpen je eigen stem te doen klinken in de veranderende boekenwereld, dat is wat ik hoop.’ Deze week een stuk uit het hoofdstuk 'Schrijfgroepen: goed voor aanmoediging en commentaar'.

Zoek je goed inhoudelijk commentaar op je werk en heb je behoefte aan contact met andere schrijvers, dan zou je je kunnen aansluiten bij een schrijfgroep. ‘We gaan tot op het bot, soms gaat de discussie over één woordje.’

Met elkaar praten over literatuur, naar elkaars werk luisteren en suggesties doen is al eeuwenlang een beproefd recept om verder te komen met je schrijfwerk. Het gaat er daarbij lang niet altijd alleen om kritiek geven en ontvangen. Alleen al de discussies over literaire voorkeuren en technieken, over wat wel en niet werkt, zijn van groot belang voor je ontwikkeling als schrijver. Bovendien is zo’n bijeenkomst een steuntje in de rug: omdat je weet dat er elke maandag of elke andere donderdag een bijeenkomst is, blijf je aan het schrijven.

Vandaar dat het aantal schrijfgroepen in de Lage Landen onverminderd groot blijft. Vaak komen ze voort uit een schrijfcursus, soms zijn ze onderdeel van een studentenvereniging of ontstaan ze vanuit de behoefte in een stad of regio literaire gelijkgestemden te vinden, maar vrijwel altijd zijn ze geanimeerd en van belang voor je schrijfloopbaan. 

Voor- en nadelen van schrijfgroepen

- Een schrijfgroep werkt als een stok achter de deur: elke donderdag of eerste dinsdag van de maand moet je immers werk inleveren.

- Aan de hand van het gefundeerde commentaar van de andere schrijfgroepsleden kun je je tekst beter herschrijven.

- Als je specifieke vragen hebt (‘Hoe kan ik dat personage levendiger maken?’), kun je die aan je collega’s stellen.

- Dankzij de schrijfgroep wen je aan het krijgen van feedback en leer je door de ogen van lezers naar je teksten te kijken.

- Een schrijfgroep heeft ook een sociale functie en biedt de mogelijkheid om contact te leggen met mensen die een passie delen: schrijven, literatuur, verhalen.

- Anders dan een schrijfdocent of een manuscriptbeoordelaar zijn de schrijfgroepsleden echter geen onafhankelijke, professionele lezers. Wie geen ruzie wil, of een beetje verliefd is op de meneer die die vreselijke haiku’s schreef, zal niet gauw het achterste van zijn tong laten zien.

- Het kan moeilijk zijn een schrijfgroep draaiende te houden: de tweede maand zegt een groepslid op het laatste moment af, de derde maand ben je nog maar met drie dichters over. En wat als steeds maar de helft van de aanwezigen de bespreken verhalen heeft gelezen? Maak van tevoren afspraken over de regels en stel desnoods een secretaris aan die een week van tevoren nog even een mailtje stuurt.

- Een soortgelijk probleem doet zich voor als de schrijfgroep té gezellig is en je nauwelijks aan het schrijfwerk zelf toekomt. Spreek daarom bij aanvang goed door wat het idee van de schrijfgroep is.

- Als niet iedereen van hetzelfde niveau is, heb je kans dat de gesprekken verwateren. Hetzelfde geldt als er te veel verschillende genres worden beoefend binnen een groep. Probeer zo veel mogelijk mensen met vergelijkbare literaire interesses, kennis en ambities bij elkaar te krijgen – hoe moeilijk dat ook is.