Schrijfdag 2014: Acht tips voor debutanten

In een tijd waarin debutanten schaars zijn, weten de auteurs Carmien Michels en Kris van Steenberge hun eerste roman toch uit te geven. Hoe spelen zij dat klaar in deze moordende markt? Ze delen acht geheimen om te debuteren.

Op 29 maart organiseerde de Vlaamse stichting Creatief Schrijven voor de 7e keer de Schrijfdag in Gent. 300 aspirerende schrijvers kwamen eropaf voor feedback en om lezingen en workshops te volgen van gerenommeerde schrijvers.

1. Wees je eigen slavendrijver

Michels, wiens debuutroman We zijn water in september 2013 verscheen, benadrukt het belang van zelfdwang. Forceer jezelf om te schrijven, ook als je geen zin hebt, ook als het slecht gaat. Zet deadlines. Houd je eraan. Zonder deadlines, verlies je snel de motivatie om te schrijven.

2. Laat niks van je tekst over

Van Steenberge liet weten dat zijn redacteur een grote rol heeft gespeeld in de totstandkoming van zijn boek Woesten, dat in augustus 2013 verscheen. Zijn redacteur schrapte veel uit zijn boek. Dat kwam het verhaal ten goede.

‘Toch moet je niet klakkeloos overnemen wat de redacteur zegt,’ waarschuwt hij. In recensies wordt hij geprezen om delen van zijn boek die hij, ondanks de feedback van de redactie, niet heeft veranderd of geschrapt.

3. Luister niet naar tips voor beginners

Beide auteurs hebben een roman geschreven waarin je door de ogen van meerdere hoofdpersonages kijkt. Beginnende schrijvers worden vaak aangeraden het aantal perspectieven beperkt te houden omdat het verwarrend kan zijn.

Michels vindt dat onzin: het hoort bij de tijdsgeest. ‘De lezer wil van alles een beetje meepikken,’ zegt ze. Ook Van Steenberge koos bewust voor deze stijl. ‘Je verrast jezelf met meerdere personages omdat ze allemaal anders zijn,’ zegt hij. ‘Het is heerlijk om daarmee te puzzelen.’

4. Gebruik de stemmen in je hoofd

Geef elk personage een eigen stem. ‘Zelfs een eigen jargon,’ zegt Michels. Het gevaar van meerdere perspectieven is dat je de lezer in verwarring kan brengen. Daarom moet elke wisseling van perspectief duidelijk zijn. ‘Ik heb veel geschaafd, heen en weer geschoven en elke zin omgedraaid totdat alles klopte,’ zegt ze.

5. Veroorzaak schade aan nachtrust

Schrijf korte hoofdstukken. Het maakt je boek leesbaar en versterkt de neiging om ‘nog even een hoofdstuk te lezen’.

6. Prostitueer jezelf

Als schrijver moet je jezelf profileren, meer informatie hierover staat ook in het artikel van het panelgesprek over crowdfunding. 'Uitgevers verkopen tegenwoordig boeken samen met de auteur,' zegt Van Steenberge. Dus laat jezelf zien. Treed op waar je kan. Houd signeersessies. Geef lezingen. ‘Dat zijn effectieve middelen om je werk onder de aandacht te brengen.’

7. Steel alles

‘Lezen en schrijven gaat hand in hand. Ik geloof niet in alleen maar schrijven en niet lezen,’ zegt Michels. Een schrijver leert net zo goed van schrijven als van lezen. Lezen is namelijk voeding in de zesde categorie van de schijf van vijf.

Van Steenberge vult haar aan:‘Het is nuttig als onderzoek, maar ook om andere stijlen en ritmes te ervaren en te imiteren.’ Zo leer je nieuwe technieken en waar de imitatie afwijkt van het originele werk, vind je je eigen stem.

8. Wees niet creatief

Creativiteit is niet de belangrijkste eigenschap van een schrijver. ‘Dat is empathie,’ zegt Michels ‘Zodat je je in elk personage kan inleven.’ Bedenk hoe je personage loopt, verzin maniertjes en vreemde angsten.
Door meer te weten te komen over je personages, leer je ze kennen en komen ze tot leven. ‘Mijn hoofd zit vol met dingen die ik niet weet. Dat is mooi, dat is verlangen,’ zegt Van Steenberge. ‘Als je goede verhalen en personages maakt, blijven stukjes van je leven na de dood. Als schrijver ben je onsterfelijk.’

Houd de homepage van Schrijven Online deze week in de gaten voor nog meer verslagen van de Schrijfdag.