Poëzie in het nieuws: ‘Journalistiek schiet iets te kort over hoe het nieuws aanvoelt.’

De 24-jarige Ruben Hofma won onlangs de Afstudeerprijs Villamedia voor zijn scriptie met als titel Poëtische journalistiek. Hoe gedichten de journalistiek verrijken. Hiervoor deed hij onderzoek naar de (mogelijke) rol van gedichten in kranten, op internet, op televisie en op de radio. Schrijven Online sprak Hofma over dit interessante onderwerp.

Hofma, zelf dichter sinds zijn vijftiende, liet zich onder andere inspireren door de rubriek ‘Dichter op het nieuws’ in het Nederlands Dagblad, waarin een groep dichters schrijft over actualiteiten. Dit blijkt voor de lezers één van de meest onmisbare onderdelen te zijn van het ND.  

De functies van poëzie

Poëzie in de journalistiek betekent niet dat het nieuws voortaan in rijmvorm gebracht zal worden, maar dat gedichten een waardevolle toevoeging kunnen zijn voor de beleving van de lezer. We kennen al verhalende journalistiek, dus waarom geen poëtische? Gedichten kunnen een gevoel teweegbrengen dat feitelijk nieuws niet raken kan. Humor, verbazing, afschuw – emoties die bij uitstek gevangen kunnen worden in gedichten.
‘Een gedicht kan ook nieuwe perspectieven op het nieuws bieden. Maar poëzie heeft nog veel meer functies: het kan bijvoorbeeld opiniëren, betrekken, empathie oproepen en amuseren,’ aldus Hofma.

Mogelijkheden in journalistiek

Hoe ziet dat er dan uit, poëzie bij het nieuws? ‘Uit mijn onderzoek concludeerde ik dat er vier mogelijkheden zijn: gedichten als aanvulling, bijvoorbeeld bij reportages, poëzie als commentaar bij bijvoorbeeld foto’s, gedichten als autonoom artikel of poëzie gebruiken om nieuws te verbinden aan bestaande gedichten. Bij laatstgenoemde geeft Hofma het voorbeeld dat NRC Handelsblad bij de opening van de nieuwe brug in Zaltbommel, gedichten plaatste die geïnspireerd waren door ‘De moeder de vrouw’ van Martinus Nijhoff, dat opent met: ‘Ik ging naar bommel om de brug te zien’.

Het internet is volgens Hofma een zeer geschikte plek om journalistiek en poëzie met elkaar te gaan mengen. ‘Je kunt daar verschillende vormen van content makkelijk door elkaar gebruiken; beeld, tekst, audio. Een optie is bijvoorbeeld een kort audiofragment met poëzie tussen de lopende journalistieke tekst door.’

Tijdens zijn onderzoek sprak Hofma diverse journalisten, dichters en redacteuren. Voor een groot deel waren zij positief over het idee. De netafgestudeerde journalist hoopt dat poëzie in de toekomst meer aandacht zal krijgen en wil zich hier zelf ook voor gaan inzetten, want, in de woorden van Rien van den Berg, een van de geïnterviewden uit het onderzoek: ‘Het journalistieke genre schiet nu iets te kort over hoe het nieuws aanvoelt.’

Benieuwd naar de scriptie? Je kunt hem hier lezen.

Over de auteur

Marije Catsburg is webredacteur en contentmanager bij Schrijven Online en freelance tekstschrijver. In 2017 studeerde zij af aan de Hogeschool van Amsterdam waar zij zich specialiseerde in creatief schrijven, communicatie en marketing. Ze leest en schrijft het liefst korte verhalen. Haar favoriete boek is Alle verhalen van Roald Dahl.