De Boekenkrant tipt: De nieuwe schrijfgeneratie

De Boekenkrant maakt u elke maand wegwijs door het overweldigende aanbod van nieuwe boeken. Dit keer lichten wij voor u vier recent verschenen debuten uit, die allemaal gaan over de zoektocht die millennials kunnen ervaren. Opmerkelijk, en ook weer niet, want de schrijvers vertegenwoordigen allemaal dezelfde generatie.

Gapen onder water

Revka Bijl (1986) studeerde journalistiek, maar toen ze zich aan een cursus korte verhalen schrijven waagde, ontdekte ze dat fictie haar beter ligt. Toch zou ze een boek schrijven zeker niet aanbevelen, zegt ze tijdens een interview bij het radioprogramma Nooit meer slapen: ‘Er zitten natuurlijk ook leuke kanten aan, maar als je niet zo zeker bent van dat je dit wil doen, zou ik gewoon lekker gaan tafeltennissen, ofzo. Is ook beter voor je conditie.’ De zoektocht naar wat bij je past, is ook aanwezig in het leven van de hoofdpersoon uit haar debuut Gapen onder water. Veda, afgestudeerd cultuurwetenschapper en single barvrouw, ontdekt dat er simpelweg te veel kopieën van haar rondlopen. Niet wetend wat ze met haar leven wil, belandt ze in een monotoon bestaan. Elke dag wordt ze ermee geconfronteerd dat ze een stuk minder goed is in het opbouwen van een succesvol en nuttig leven dan haar vrienden. Na een tijdje ontdekt ze een nieuwe bron van inspiratie in haar leven: een elfjarig meisje. Met Kyra kan ze beter opschieten dan met leeftijdsgenoten, maar deze bijzondere vriendschap leidt wel tot de vraag wat normaal is en of Veda dat ooit kan worden.

De wateraap

‘Naar de slapenden kijk je niet, naar de doden wel.’ Het is de eerste zin uit De wateraap van Mariken Heitman (1983), waarin personage Elke haar zomer doorbrengt in de groentetuin van haar oudtante. Deze tuin, waar alles onophoudelijk groeit en sterft, vormt het decor voor een zoektocht naar haar identiteit en de expressie ervan. Elke studeert biologie en komt in aanraking met een theorie over de wateraap, noch mens noch aap, maar een tussenvorm. Dit prikkelt haar verbeelding en vormt ideeën over waar zij zelf eigenlijk past. De wateraap wordt een fascinatie die raakt aan haar eigen zoektocht naar haar genderidentiteit. Ze onderzoekt dit bijzondere wezen voor haar afstuderen en reist hiervoor naar Wenen. Daar ontmoet ze een specialiste en duikt ze steeds dieper in de wereld van de wateraap. Tot ze ontdekt dat dit wezen in zijn tussenvorm niet echt kan bestaan en een beslissing noodzakelijk is: wel of niet aan land gaan. Maar wil ze die concessie zelf wel doen?

Niemand keek omhoog|
Haar korte verhalen werden positief ontvangen en met het verhaal ‘Staal’ stond Evelien Vos (1987) op de tweede plek bij de A.L. Snijdersprijs, de tweejaarlijkse prijs voor verhalen van maximaal 220 woorden. Nu is haar eerste roman Niemand keek omhoog verschenen, waarin dertiger Lucy succesvol probeert te zijn en op zoek is. Maar naar wat? De goed bedoelde levensadviezen van haar familie – ‘Doelen stellen liefje, blijven leren. Op jouw leeftijd is het belangrijk om niet stil te staan.’ – leveren niet veel meer op dan buikpijn. Bovendien besluiten haar ouders om naar Zweden te verhuizen, omdat niets hen meer verbindt aan Amsterdam. Nu Lucy’s wereld op losse schroeven staat is alles mogelijk, dus verhuist ze naar Madrid in de hoop daar een rustiger leven op te bouwen. Door deze keuze beseft ze dat geluk niet maakbaar is. Lucy beschouwt gelaten haar treurige leven, maar tegelijk hebben haar constateringen ook iets humoristisch. Zo merkt ze nuchter op: ‘Aan de achterkant van mijn huis woonden alleen depressieve mensen.’  

Vacuüm

Naar eigen zeggen verschijnt het debuut van Oscar Spaans (1988) zeventien dagen te laat, want zijn doel was om vóór zijn dertigste nog een boek te publiceren. Ervaring met schrijven had hij al, tot twee keer toe was hij bijvoorbeeld winnaar van de ‘Columnistenjacht’ van de Volkskrant. In zijn debuut Vacuüm portretteert hij in diverse korte verhalen over geïsoleerde en zoekende personages op het meest cruciale en stressvolle moment van hun leven: een verhuizing. Een mollenplaag teistert de toch al niet zo sterke relatie van een stel, een klusser raakt verstrengeld en een verhuizer kan zijn plek maar niet vinden. Alle personages worden geconfronteerd met vertrek en aankomst, leegte en gedwongen keuzes. Ze worden stilgezet, komen op een kruispunt in hun leven en allemaal hebben ze andere motieven om door te gaan of radicaal een nieuwe weg in te slaan. Vacuüm is een indrukwekkende bundel verhalen, waarin ons kort een blik wordt gegund in de werelden van uiteenlopende personages met elk hun eigen drijfveren en overwegingen.

Boekgegevens:
Mariken Heitman, De wateraap, Uitgeverij Atlas Contact, 192 pagina’s (€ 19,99)
Revka Bijl, Gapen onder water, Uitgeverij Nieuw Amsterdam, 256 pagina’s (€ 19,99)
Evelien Vos, Niemand keek omhoog, Uitgeverij Van Oorschot, 192 pagina’s (€ 19,99)
Oscar Spaans, Vacuüm, Uitgeverij Nijgh & van Ditmar, 208 pagina’s (€ 20,00)

Tekst: Ruth Janse

Foto Revka Bijl: Quintalle Nix
Foto Mariken Heitman: Jelmer de Haas
Foto Eveline Vos: Gonzalo Sainz Sotomayor
Foto Oscar Spaans: Ilja Keijzer

Kijk voor meer informatie over de Boekenkrant op: http://www.boekenkrant.com/boekenkrant/