De anatomie van een bestseller

Misschien is het helemaal niet je wens en ambitie om een bestseller te schrijven. Misschien wil je juist een hooggekwalificeerde literaire roman schrijven en zal het je een zorg zijn of, en zo ja, hoeveel ervan verkocht wordt. Of misschien wil je puur en alleen voor jezelf schrijven en ben je niet eens van plan om je boek uit te geven. En het is ook goed mogelijk dat je het gewoon leuk vindt om over schrijven te lezen en meer niet.

Desondanks is het best leuk en interessant om de anatomie van bestsellers eens nader te bekijken.

The Washington Post deed onderzoek naar schrijvers die steevast op de bestsellerlijsten staan, schrijvers als Stephen King, Paul Coelho en J.K. Rowling. Paul Coelho en Stephen King hebben ieder zo’n 350 miljoen boeken verkocht, en J.K. Rowling zelfs meer dan 500 miljoen. Dus als ergens het geheim van de bestseller te vinden valt, is het bij zulke schrijvers.

Wat leverde het onderzoek op?

Fandom

Mega-bestsellerschrijvers hebben fans. Zoals rocksterren en andere celebrities fans hebben. Mensen die elk boek dat van hun idool uitkomt kopen. Mensen die boeken over hun idool kopen. Die weetjes over en spulletjes van hun idool verzamelen, en die naar evenementen gaan waar hun idool optreedt en waar ze vaak dik geld voor moeten betalen.

Hoe hebben die schrijvers zo’n fandom voor elkaar gekregen?

Het helpt dat dankzij technologie het – wereldwijd – drukken en verspreiden van boeken nauwelijks een issue meer is. E-books heb je met een druk op de knop binnen en bij de meeste (digitale) boekwinkels ligt een papieren boek de volgende dag bij je op de mat. Fans hoeven dus zelden te wachten – instant bevrediging.

Bestseller of prijzenwinnaar?

Dat is vaak een of-ofkwestie. Winnaars van literaire prijzen worden zelden bestsellers en door literatoren wordt nogal eens neergekeken op bestsellers. Alsof populariteit kwaliteit uitsluit.

Vaste prik

Bestsellerauteurs brengen met de regelmaat van de klok een nieuw boek uit. Hun fans hoeven zelden op zoek te gaan naar een nieuw idool, want van hun huidige idool is er altijd wel een nieuw boek op de markt of in de heel korte pijplijn. Ze geven hun fans dus wat ze willen. Series – Game of Thrones, anyone? – werken daarom bestselling in de hand. Boeken in series zijn als een cliffhanger aan het eind van een hoofdstuk: je wilt weten hoe het verder gaat.

Vang ze jong

Handige bestsellerschrijvers mikken vaak op een jong publiek. Jonge lezers worden volwassen boekkopers.

Onderhoud je stardom

Hebben is hebben en houden is de kunst. Grote schrijvers als Stephen King en Dan Brown leunen niet achterover maar onderhouden actief hun status als sterschrijver. Ze gaan op tournee, geven interviews, hebben goedbezochte websites en zijn actief op social media.

Een geweldig verhaal

En last but not least: het verhaal van hun boeken is geweldig. Betoverend. Een rijk plot is belangrijk. Het hoofdpersonage is altijd iemand met wie je je als lezer goed kunt identificeren; hij of zij is vaak onhandig, verlegen en matig succesvol. Een grijze muis. Een misfit. Maar het verhaal waarin hij/zij verzeild raakt is een over-the-top, krankjorume rollercoaster. Zware dilemma’s, conflicten op leven en dood, ontsnappingen op het nippertje aan slechteriken met een verdorven ziel die waanzinnige complotten smeden. Spannend en tegelijkertijd veilig. En niet zelden ontdekt het hoofdpersonage onvermoede talenten en nobele karaktertrekken in zichzelf, of ontwikkelt die ter plekke. Een welkome afwisseling van het alledaagse leven van de geboeide lezer zelf.

Bestsellers zijn entertainment

Natuurlijk is dit een vorm van escapisme. So what? Niets mis met het je zo nu en dan verliezen in een andere wereld dan je eigen. Laten we blij zijn dat er boeken (en films, en theater en…) bestaan die je meeslepen in andere levens, van andere mensen, andere wezens, in andere samenlevingen en structuren. Met een andere kijk op de werkelijkheid. Een andere kosmos. Ze kunnen je blik verfrissen en je ideeën op de schop nemen.

Ze bezorgen je in ieder geval een paar genoeglijke uurtjes.

Door Miriam Wesselink

1. Is informatieanalist van beroep.
2. Is schrijver omdat ze schrijven heerlijk vindt.
3. Schrijft momenteel aan een boek.
4. Schrijft ook artikelen op haar schrijftipswebsite Singularity.nl.
5. Schrijft zo nu en dan een kort verhaal en publiceert dat dan ook op haar site.
6. Twittert over van alles en nog wat.
7. Heeft als motto: ik bid niet maar vloek wel.