tegenwoordige of verleden tijd

Ik gebruik verleden tijd om iets te vertellen dat duidelijk in het verleden is gebeurd (mijn ene roman is een grote terugblik, eigenlijk), en tegenwoordige tijd voor mijn fantasyverhaal (dat kan net zo goed op dit moment gebeuren) en kinderboek (het is te prefereren voor kinderen, geloof ik. Leest makkelijker).

Voor kinderen is het idd beter om in de tegenwoordige tijd te schrijven. (tenminste, ik heb op de pabo geleerd dat het ook beter is om in de tt te schrijven. En persoonlijk vind ik tt fijner lezen dan vt.

Ik heb alles altijd in de TT staan (behalve flashbacks in VT). Vind ik zelf fijner lezen (komt eigelijk mooi uit aangezien ik voor kinderen schrijf). Ooit gebruikte ik wel voor alles VT maar waarom en wanneer ik ben geswitcht (als ik het goed schrijf) weet ik ook niet meer.

Bij een tegenwoordige tijd beleef je als lezer veel beter wat de hoofdpersoon meemaakt. Het is directer.

Tegenwoordige tijd werd vroeger door mijn lerares Nederlands aanbevolen. Je staat directer bij de lezer, zoals M al gezegd heeft.

Ja maar het hangt er toch vanaf wie aan het woord is, in een verhaal. Ik realiseer me dat ik meestal geschreven heb in ovt. Je kunt de tijden ook door elkaar gebruiken: 'Mijn moeder zei dat ik naar de winkel moest, maar ik ben daar gek. Dat kan ze ook wel zelf. Maar toen ze zei dat ze hoofdpijn had en echt niet kon, ben ik toch maar aardappelen gaan halen voor haar.'

'Mijn moeder zei dat ik naar de winkel moest, maar ik ben daar gek. Dat kan ze ook wel zelf. Maar toen ze zei dat ze hoofdpijn had en echt niet kon, ben ik toch maar aardappelen gaan halen voor haar.'

Ja, het kan. Maar vindt je dat nou fijn lezen?

Ik schrijf alles in de verleden tijd. Dan heb ik meer het gevoel dat ik een verhaal vertel. Maar dialogen kunnen dan weer wel in de tegenwoordige tijd geschreven worden.

Het hangt van de context af, Aart. Het zijn natuurlijk maar drie zinnen maar als hier een kind c.q. puber aan het woord is die zijn relatie met zijn moeder beziet, vind ik het wel fijn lezen. Jij vindt het niet fijn lezen? Wat scheelt eraan?

Marriejeanne: Ik vind het zo onhandig lezen, eerst VT, dan TT, dan VT en dan weer TT. Alsof 'ik ben daar gek. dat kan ze zelf ook wel' in het nu speelt, en de gedeeltes erna(!) weer in het verleden (ik zou toch verwachten dat dat ook in het nu speelt). Het haalt me echt uit het stukje, het klopt niet voor mijn gevoel.

Het is een mix van gebeurtenissen en gedachtes. De gedachtes staan in ott (men denkt toch meestal in de ott?), de gebeurtenissen in ovt. Omdat ze al gepasseerd zijn.

Maar al denkt de ikpersoon in ott en zijn de gebeurtenissen al geweest, dan nog staat het raar :? het zal wel aan mijn gevoel liggen :P

Vaak wijst het zich vanzelf welke tijd het beste past. Als de hoofdpersoon als het ware zijn of haar levensverhaal 'vertelt, dan is de verleden tijd vaak de beste optie.

Na lang aarzelen ben ik eindelijk met een roman (wat een groot woord) begonnen. Ik schrijf inderdaad ook in de tt omdat ik vind dat de lezer direct in het gebeuren zit. De vt gebruik ik dan weer om herinneringen die het (hoofd)personage heeft te beschrijven. Alvast bedankt voor de fijne reactie!

Ik heb een hekel aan boeken en verhalen die in TT geschreven zijn. Op de een of andere manier irriteert me dat. Ik schrijf zelf dan ook altijd in VT.

Ah! Eindelijk nog eentje die VT prefereert. Ik schrijf voor jeugd (10+) en meestal in VT. De laatste tijd schrijf ik ook wat kortere, column-achtige verhalen, en om deze lekker actief te houden schrijf ik ze in TT. Ook een spannend, dramatisch verhaal heb ik in TT geschreven. Voor hele kleine kinderen kun je in TT schrijven, maar het hoeft niet vind ik. Zo had ik een voorleesverhaal geschreven voor 6 à 7-jarigen in VT. Een leraar van de basisschool had 'm gelezen en gezegd dat ik 'm in TT moest zetten. Wat een flauwekul, zeg. Alsof een kind niet weet wat VT en TT is. Alle sprookjes van Grimm zijn in VT geschreven, en die van Anderssen ook. Alle Astrid Lingren verhalen zijn in VT. En dan krijg je zulke flauwekul mee op de Pabo? Ik denk dat de keuze voor de tijd waarin je schrijft gewoon afhankelijk is van je verhaal. Niet eens van het genre. Ik heb onlangs een dramatische helden-epos/oorlogs/fantasy verhaal geschreven (waar ik overigens nog aan moet gaan sleutelen) en ik heb voor VT gekozen. Gewoon, omdat dat bij het verhaal paste. Maar een paar maanden terug schreef ik een verhaal (waar ik ook nog aan moet sleutelen - ik heb te weinig tijd!) over twee jongetjes in de brugklas, die WORDEN gepest. Je raadt het al: in TT dus... Maar wanneer TT of VT zich nou het best lenen, dat is afhankelijk van het gevoel dat je erbij hebt.

Ik kán eigenlijk niet eens in de VT schrijven. Na een tijdje begin ik vanzelf over te schakelen naar TT. Hetzelfde heb ik met perspectief: ik zou eigenlijk niet kunnen schrijven in derde persoon. Het begint met een 'ik' ergens tussen gepropt, en langzaam maar zeker wordt het geschreven in ik-vorm.

Dat 'ik' er tussenin gepropt herken ik... ben op het moment bezig met twee verhalen, één in ik-vorm en andere in hij/zij-vorm. En soms, ja dan verwar ik het :P

Herkenbaar! Dat vind ik ook altijd lastig. Mijn jeugdboeken schrijf ik in de TT. Maar de roman waar ik nu mee bezig ben, daar ben ik inderdaad vreselijk mee aan het twijfelen. Het is een boek waar meer dan de helft over vroeger gaat, herinneringen en hoe het allemaal zo gekomen is. Dat schrijf ik in de VT. Maar het hedendaagse gedeelte, daar ben ik nog niet uit. Wellicht vanwege de duidelijkheid in TT, maar ik heb heel vaak gezien dat dat niet hoeft.

Ik schrijf altijd in VT, dat vind ik gewoon prettiger schrijven :P

Trouwens, ik ben pas 13 jaar. Vinden jullie dat je dan ook al een kans maakt bij een uitgeverij?

Als je verhaal goed is, natuurlijk. Maar je kunt je afvragen hoe goed een verhaal van een dertienjarige is. Je zou echter de eerste niet zijn, dus gewoon ervoor gaan.

Als je je daar zorgen over maakt, kun je natuurlijk ook gewoon je manuscript insturen zonder je leeftijd te vermelden. Weten zij veel of Simone dertien of dertig is. Dan kom je in ieder geval niet vanwege je leeftijd ongelezen op een afwijzingsstapel terecht. Mocht je verhaal goed genoeg zijn om uit te geven, dan kan ik me niet voorstellen dat een uitgeverij zich terugtrekt vanwege je leeftijd. Back on topic: Ik heb niet echt een voorkeur voor TT of VT. Over het algemeen gebruik ik VT als ik een verhaal wil vertellen en TT als ik de lezer mee wil slepen in de handeling. Ik zie het als volgt: je wilt de lezer altijd in het verhaal zuigen, maar welke positie heeft de lezer daar? Zit hij als het ware comfortabel in een leunstoel bij de open haard terwijl hij beleefd oh en ah roepend luistert naar de anekdote van zijn gesprekspartner over hoe die laatste ooit is achtervolgd door een roedel wilde honden? Of is hij zélf in het bos, rent hij naast de hoofdpersoon mee terwijl zijn keel brandt door zijn gierende adem, er pijn als messteken door zijn verzuurde kuiten trekt, maar hij die pijn amper registreert omdat er in zijn hoofd geen plaats is voor meer dan pure doodsangst?

Ik vind zelf de tt lekkerder schrijven en fijner lezen, omdat dan de tekst actiever lijkt... als je je er echt bij staat als iets gebeurt. de vt vind ik soms zo afstandelijk en duf lezen/klinken

Is die tijd niet alleen maar afhankelijk van het verhaal dat je schrijft? Ik schrijf per verhaal door elkaar heen. Mijn columns moeten tt, maar mijn korte verhalen voor volwassenen hoeven dat niet te zijn.

is het ook niet meer een kwestie van persoonlijke smaak? en wat jij persoonlijk bij het verhaal vindt passen?

Dat komt er waarschijnlijk ook bij.

Het is meer wat de schrijver zelf mooi vindt. Probeer het uit, en kijk wat je zelf het mooiste vind passen bij een verhaal. In korte verhalen herschrijf ik nog wel eens in andere tijden / vormen, omdat soms een verhaal op de een of andere manier toch beter uitkomt. Persoonlijk vind ik ik-vorm in TT, en hij/zij vorm in VT het mooiste. Lange manuscriptverhalen heb ik tot nu toe alleen nog maar in hij/zij vorm geschreven in VT, maar met een manuscript waar ik mee bezig ben wil ik het omzetten naar ik en TT, omdat ik het gevoel heb dat het beter bij het verhaal past (en er is maar een hoofdpersoon,wil het ook omzetten naar ik-vorm).

Ik heb pas een heel lang stuk omgezet naar de tegenwoordige tijd. Ik was niet tevreden over de verleden tijd. Nu kan ik het meer beschrijven alsof de lezer alles meebeleeft. Ik worstel er wel mee. Flashbacks doe ik dan weer wel in de verleden tijd. Ik blijf het lastig vinden.

Rudolf, de tegenwoordige tijd kan je toch niet alleen gebruiken bij een verteller die aanwezig is op het moment zelf? Net zoals jij iets dat je hebt meegemaakt in te tegenwoordige tijd kunt vertellen ("Nou, ik loop dus op die hond af met een grote stok in mijn poten, maar hij laat zijn tanden zien en stoot me een gegrom uit dat ze in Keulen gedacht moeten hebben dat het donderde!"), kan ook de verteller iets dat voor hem in het verleden ligt in de tegenwoordige tijd vertellen. Afgezien daarvan kan de hoofdpersoon ook in 'real time' best inzicht in zichzelf vergaren, lijkt me. Stream-of-consciousness (veel tegenwoordiger en presenter kan je niet worden) is bijvoorbeeld een techniek die heel veel zelfbeschouwing toelaat. Niet na-beschouwing, maar je kunt beschouwing op het moment zelf hebben, toch?