@Anaïd, die keuze inderdaad. Ik heb hier ook lang over gedacht. Voorlopige conclusies: zodra de schrijver geforceerd over de grens gaat, is het te merken aan het verhaal. Het is dus geen kwestie van jezelf een grens opleggen en een verhaal, dat expliciet in detail had moeten zijn, 'verbraven', maar aanvoelen hoe ver je per verhaalgeval kunt gaan. Dat heeft dus niets met een door de buitenwereld opgelegd moreel kompas te maken, maar met de kunst van de schrijver, die dan blijkbaar juist heeft aangevoeld welke details toevoegden en welke de kracht uit het verhaal zouden halen. --- Wat dat betreft kan een slecht geschreven verhaal zo nietszeggend overkomen - ondanks expliciete details, dat ik me als lezer kwaad maak omdat: het alle clichés aanroert die er zijn en dat er ondertussen naar mijn gevoel iets vreselijks (heel random in voorbeeld: een hp met kanker, een verkrachting, de jodenvervolging als setting) wordt misbruikt om een dun verhaal te dragen. Dan klapt het verhaal in elkaar onder het gewicht van het misbruikte onderwerp. Soms moet de blik van de moordenaar spreken, soms het blikkerende mes. Soms de blik van het slachtoffer, gericht op de punt van het mes - vlakbij zijn oog. En dan is het misschien wél belangrijk in de scene om de pijn en angst van het slachtoffer haast analytisch te beschrijven: hoe het mes in het oog drong, etc. Maar soms, is het genoeg om de rechercheur te laten zeggen dat de moordenaar het slachtoffer met een mes in het oog had gestoken; de moordenaar is dan simpel neergezet als het monster. Ik ben er nog niet helemaal uit, maar ik merk dat ik makkelijker op het randje schrijf nu ik me er bewust van ben, en daar was het allemaal om begonnen: ik wil niet in een veilige marge schrijven. Hilde zegt: wat is je referentiekader? Je als schrijver verplaatsen in de personages maakt dat je referentiekader meedraait, denk ik. Daarom moet het heel duidelijk zijn wat functioneel is voor het verhaal, en elke keer dat je over de grens gaat van je eigen kader, toets je dat automatisch. Je moet als schrijver dan wel goed weten wat het onderliggende thema is van je verhaal, anders wisselt het perspectief van het kompas van het personage naar dat van de schrijver. Het moreel kompas van de schrijver ligt bij het zo goed mogelijk verwoorden, verhalen van het thema. Voorbeeld verkrachting: Een verkrachting in fictie mag wat mijn moreel kompas betreft niet alleen gaan om het beschrijven van lust of seks, qua onderliggend thema. Iemand die macht over een ander wil hebben, de machteloosheid van een persoon die iets wordt aangedaan, is dan het thema, denk ik. Of de aanzet van een hoofdpersoon in herstel die de ervaring overkomt, of de aanzet naar een verhaal waarin de verkrachter zijn straf krijgt. Dan ligt het referentiekader van de schrijver daarin, juist de afschuwelijkheid van de verkrachting te benoemen en als dat goed genoeg gebeurt, is er geen moraliserend wijzend vingertje nodig. Een verhaal waar een verkrachting in voorkomt, zonder dat voldoende uit te werken geeft een clichébeeld van een verkrachting en dat vind ik dan juist bijzonder kwalijk. Dan moeten die verschrikkelijke details er in, anders heeft die verkrachting geen waardige plaats in het verhaal. Kan de schrijver dat beeld voor zijn kompasgevoel geen recht doen, dan kan dat het beeld er maar beter uit. @Myssica: de verkrachting van een gemaakte wond die Karin Slaughter beschreef, is het excerpt dat ik eigenlijk wilde plaatsen. Ik heb het niet gevonden en ook niet zelf gelezen, maar wel over gelezen. Conclusie: bij zo’n beeld moet duidelijk zijn dat het in het verhaal staat om aan te geven wat een monster de antagonist is, en is het beeld ondergeschikt. Het moet walging bij de lezer oproepen, een wens om te lezen dat de moordenaar zijn gerechtigde straf krijgt. Want als het dat niet doet, is de functie van het beeld weg. Als de schrijfster het beeld alleen gebruikte om te laten zien dat ze het kon bedenken, of omdat ze daarmee voldeed aan de verwachting dat haar boeken nu eenmaal zulke stukken horen te bevatten: is de grens van haar kompas overschreden? @Ostinato: Funny games is een geweldig voorbeeld. De meest onthutsende scène die ik mij herinner komt trouwens niet van het vele geweld, maar van het moment dat er wordt 'valsgespeeld'. Er zijn hier misschien mensen die Funny games niet kennen, dus even cryptisch: die scène met de afstandsbediening. Het gevoel dat gerechtigheid eindelijk zou zegevieren en toen, boem. Ik zat echt te stuiteren in mijn bioscoopstoel. Vol van onbevredigde wraakgevoelens, werd ik van mijn eigen referentiekader naar het - bedoeld valse - kader van de schrijver geschopt. Fantastisch bedacht.

Hoi dwe, de personages in dialoog over de details te laten praten is inderdaad een manier om afstand te scheppen. Voor mij is dat meer hoe je de spijker inslaat. Is die spijker eenmaal geslagen, maakt het niet uit hoe je dat hebt gedaan, met een hamer, met een schoen, met je voorhoofd, met een dialoog. Het kompas bepaalt hoe diep je de spijker (dat onderwerp in dat thema) hamert, waar je hem spijkert (gedoseerd of in een lange scene) en of je hem wel in dat thema moet spijkeren. @Woodpecker: Ik begrijp wat je wil zeggen en het zijn goede richtlijnen. Toch, dit zijn niet per se punten die op het moreel kompas slaan. Met punt 4 ben ik het - in de context van dit topic - dan ook niet eens: hoe confronterend en geloofwaardiger de fictie, hoe beter het thema is uitgewerkt, zou ik zeggen. Daarmee is de schrijver dan ook des te trotser, het doel is bereikt. Iedereen mag het lezen. Mits het eigen kompas is gevolgd.

Hahaha ja. En, met het eigen kunnen onderkennen niet verwarren met overschatten. Op het moment dat de schrijver merkt dat de spijker te groot is voor het plankje moet hij of zij niet proberen om het plankje dan maar met grof geweld op de spijker te hameren. Benodigd is een ander plankje, de spijker is al hard genoeg. Ik verdiep me momenteel in zwaluwverbindingen.

http://www.schrijvenonline.org/nieuws/boekhandela… Ik heb het boek niet gelezen, heeft iemand dat wel?

Ik niet, nee. Die verhaalinsteek voegt niets toe aan het onderwerp, maar dat is slechts mijn mening, anderen kunnen daar anders over denken. Het boek past inderdaad goed bij het topic. Ik heb ook de titel van het topic aangepast, naar moreel kompas - schrijverskompas ( let wel, niet als tegenstelling).

De zuiverheid van de motieven van de schrijfster zou gelijk kunnen staan aan de motieven van degenen die het boek kopen/lezen. Wat betreft het schrijven voor een doelgroep dan een schot in de roos.

Ja, ik ook. Het fronsen, het voornemen het niet te willen lezen en het onderbuikgevoel. Misschien ook omdat er een perspectief in dit verhaal is dat niet verteld kán worden. Omdat die kinderen het niet meer na kunnen vertellen. Hou jij dan ook maar voor eeuwig je mond, denk ik dan. Kruip onder een steen.

Hou jij dan ook maar voor eeuwig je mond, denk ik dan. Kruip onder een steen.

:?

jij = Martin (mijn eerste gedachte, toen ik las over het boek. Ik nuanceer mijn eerste gedachte nu eenmaal zelden) Excuses Wood, miste inderdaad de verwijzing naar artikel. http://www.tzum.info/2014/01/recensie-kristien-he…

Voorop staat dat een schrijver een stem mag geven aan om het even welk bestaand persoon. Ook wanneer het de ex-vrouw van de meest beruchte zedenschender van België betreft.

Ik zie de meerwaarde niet. Elk bestaand persoon > prima. Wil nog steeds niet zeggen dat ik hoef te lezen hoe de schrijfster Martin een stem geeft. Of dat een boekhandelaar het móét inkopen. Wat betreft de schrijfster:

Hemmerechts houdt zich strikt aan de biografische feiten van Dutroux en zijn slaafs volgende vrouw. Dat is prima, een eerste voorwaarde bij ‘historische’ fictie zelfs, maar in dit geval is de sluier die de schrijfster over de werkelijkheid legt veel te dun. De gezichten van Martin en Dutroux duiken ongewild bij zowat elke alinea op. Odette en M krijgen niet de kans om personages te worden ondanks dat Hemmerechts nergens de wandaden zelf beschrijft.

In bold refereert aan het innerlijk kompas van de schrijfster, denk ik. Of, waar het faalde.

De weerzin komt niet van het onderwerp: man pleegt misdaad en vrouw is medeschuldig - maar van het perspectief. Duidelijk dat er niets is dat Martin zou kunnen zeggen, dat wat er is gebeurd minder erg maakt en niets dat een verklaring kan geven die plausibel genoeg is. Ze wist dat de kinderen er waren - en ze liet ze sterven. Dus: waarom zou een schrijver iets willen schrijven dat bij de ene helft van de lezers weerzin oproept en die het boek dus niet zullen willen lezen, en waarom koopt het resterende deel wel het boek? Want dat is dan de doelgroep.

Ik vraag me af of ze stilgestaan heeft bij eventuele lezers. Als ik een verhaal als dit zou schrijven, zou ik daar niet bij stilstaan. Ik kan me heel goed voorstellen dat ik zo'n personage zou gebruiken in een verhaal.

Het is eigenlijk geen verhaal hè, dat is toch wel anders. Met een fictief personage kan veel meer. Met een fictief personage, gebaseerd op een echt persoon, ook. Ik kan mij niet voorstellen dat deze schrijver niet bij de ontvangst heeft stilgestaan.

Als ik dit boek zou lezen, zou het sec zijn om te zien hoe de schrijfster het aan heeft gepakt. Ik zou het daarvoor echter niet kopen. Edit: Iets wat ik gewaardeerd zou hebben, is als de gehele opbrengst uit de publicatie naar een gerelateerd goed doel zou gaan. De gehele opbrengst, zonder enige winst voor alle betrokkenen. Ik vind daar nergens een verwijzing naar, dus neem vooralsnog aan dat er wel iemand verdient aan dit boek.

Edit: Iets wat ik gewaardeerd zou hebben, is als de gehele opbrengst uit de publicatie naar een gerelateerd goed doel zou gaan. De gehele opbrengst, zonder enige winst voor alle betrokkenen. Ik vind daar nergens een verwijzing naar, dus neem vooralsnog aan dat er wel iemand verdient aan dit boek.

Ervan uitgaan dat je gedachten uitwisselt, dit niet een z/w/stelling is, zou je dit ook als een vorm van moreel besef "opdrukken" kunnen beschouwen. Ik zou het zelfs heel zwak vinden als een schrijver over zo`n onderwerp zich verschuilt achter; "ik doe het voor een goed doel" en je hiermee ook een vorm van angst toont voor de publieke opinie. Stel dat een schrijfster van dit formaat zoiets al achter de schermen doet. Ben je [ook ik] dan niet te snel met een oordeel?

Nee, ik zou het logisch vinden als iemand bij voorbaat aangeeft niets te willen verdienen aan het geven van een stem aan Martin. ( niet alleen de schrijfster, ook de uitgever en zeker Martin zelf) En dat men dat ook aangeeft en beredeneert. Denken aan een goed doel en stilstaan bij wat er gebeurd is, met geld een gerelateerd doel steunen vind ik zeker geen zwaktebod, eerder validatie van de gevoelens van mensen wat betreft het precaire onderwerp. Er had zelfs een fonds opgezet kunnen worden, dat beslist waar het geld heen gaat. Te altruïstisch kun je volgens mij niet snel zijn, zeker als je iets goed te maken hebt (Martin) dat niet goed te maken valt. En ik oordeel niet hoor. Niet over de schrijfster tenminste. Ik wil dit kompasthema enkel uitdiepen en dat doe ik in dit topic.