Nee, daar is zo niks mis mee, maar de eerste die dit opdiepte heeft de intensie gehad om de opener van dit topic te antwoorden, en da's nou een bietje laat! Wat jong beginnen betreft, daar heb ik wel degelijk een mening over: DOEN! Stel je voor dat Francoise Sagan Bonjour Tristesse zou hebben laten liggen, om met haar volgend werk te debuteren, dan hadden we veel gemist, vrees ik. Nog daargelaten of ze ooit gepubliceerd zou hebben. Bij haar stak haar debuut met kop en schouders boven al haar latere werk uit. Misschien komt dat vaker voor?

Zingen/acteren is anders dan schrijven, toch? Schrijven doe je gewoon thuis, het is een hobby

Ja, totdat er contracten bij komen kijken en er dingen van je worden verwacht, zoals herschrijven en promotioele activiteiten. Als je gaat verdienen moet je dat echt wel bij de belastingdienst opgeven en dergelijke. Dan is het geen hobby meer. Het was trouwens een algemene richtlijn voor de jongeren die hier komen, want wat je mag en moet verschilt per leeftijd.

Waarom vraag jij je dan af of dat slim is?

Omdat je de boeken in gaat als "die schrijfster die zo jong was bij haar debuut" en vermoedelijk niet als "die schrijfster die zo goed (vul maar in) kon schrijven."

Alle problemen kun je zo wegredeneren :D

Ik wel... maar of een uitgever die moeite gaat doen als ze ook iemand contracteren die ze veel beter kunnen sturen zonder enige moeite te hoeven doen? Het zijn commerciële instellingen, geen liefdadigheidsorganisaties.

Daarom zei ik al: jong zijn is een goede reclame en werkt dus in je voordeel.

Als je "jong zijn" een betere reclame vindt dan "goed zijn", dan heb je helemaal gelijk.

Ik ben benieuwd wie Thomas Olde Heuvelt is, want die naam ken ik niet.

Hij schrijft fantasy, horror, magisch realisme, heeft al enkele boeken op zijn naam staan, wordt in het buitenland ook uitgegeven, won een prestigieuze prijs in de nederlandse fantasy-wereld (Paul Harland Prijs 2009) en in Viva nr 34 (2010) staan twee van zijn verhalen mocht je nieuwsgierig zijn. Om maar een korte versie te geven van wat hij doet.

Waarom zou een jonge schrijver dan wachten met uitgeven?

Omdat je later wel eens last zou kunnen hebben van te vroeg debuteren. Bijvoorbeeld omdat je over 5 jaar ziet dat je er nog helemaal niet aan toe was, en je iets hebt uitgegeven waar je niet langer achter staat omdat je het eigenlijk toch gewoon te kinderachtig vind. Je kunt je debuut niet over doen. Natuurlijk kan het zijn dat je een superdebuut schrijft - maar de kans daarop is heel erg klein. (Ik ken uit het verleden, van het Jeugdjournaal of zo, nog wel wat kinderen die een boek schreven en uitgegeven kregen: nadien nooit meer wat van gehoord, niet van het boek, niet van de schrijver).

Ja, totdat er contracten bij komen kijken en er dingen van je worden verwacht, zoals herschrijven en promotioele activiteiten. Als je gaat verdienen moet je dat echt wel bij de belastingdienst opgeven en dergelijke. Dan is het geen hobby meer. Het was trouwens een algemene richtlijn voor de jongeren die hier komen, want wat je mag en moet verschilt per leeftijd.

Herschrijven is toch geen geen probleem? En over promotie weet ik niet zo heel veel, maar wel dat sommige interviews telefonisch worden afgenomen, dus dat zou ook niet zo'n heel groot probleem moeten zijn. En ik denk niet dat je bij een debuut al zoveel geld verdient dat je schrijven een serieuze baan mag noemen die te zwaar is voor een tiener.

Omdat je de boeken in gaat als "die schrijfster die zo jong was bij haar debuut" en vermoedelijk niet als "die schrijfster die zo goed (vul maar in) kon schrijven."

"Pietje, de schrijver die pas 16 was bij zijn debuut, maar zo levendig en emotioneel schreef dat iedereen zijn leeftijd onmiddellijk vergat." Dat klinkt best goed, toch? En bovendien zijn schrijvers al blij als ze de boeken ingaan, ook als alleen maar wordt gezegd dat ze jong zijn. Want jong zijn én een boek uitgeven bij een reguliere uitgever is ook al een prestatie op zich!

Ik wel... maar of een uitgever die moeite gaat doen als ze ook iemand contracteren die ze veel beter kunnen sturen zonder enige moeite te hoeven doen? Het zijn commerciële instellingen, geen liefdadigheidsorganisaties.

Maar het zijn toch ongemakken voor de schrijver? In het principe heeft de uitgever daar niet zo heel veel mee te maken, op de contracten en het promoten na. Misschien brengt een tienerschrijver (klinkt een beetje als 'tienermoeder', haha) wat extra moeilijkheden met zich mee, maar aan de andere kant is zo'n jonge leeftijd dus een heel goeie reclame. Als ik uitgever zou zijn, zou ik die reclamekant best interessant vinden. Jong zijn is een betere reclame dan goed zijn - een combinatie van die twee is nog de beste reclame. Mensen zijn gewoon sneller geneigd om een boek te kopen dat vaak op tv/radio/nieuws komt en een boek van een jong persoon mét positieve recensies zal zeker goed verkopen. Thomas Olde Heuvelt klinkt interessant, ik zal eens kijken of ik die verhalen kan vinden :D

Omdat je later wel eens last zou kunnen hebben van te vroeg debuteren. Bijvoorbeeld omdat je over 5 jaar ziet dat je er nog helemaal niet aan toe was, en je iets hebt uitgegeven waar je niet langer achter staat omdat je het eigenlijk toch gewoon te kinderachtig vind. Je kunt je debuut niet over doen. Natuurlijk kan het zijn dat je een superdebuut schrijft - maar de kans daarop is heel erg klein. (Ik ken uit het verleden, van het Jeugdjournaal of zo, nog wel wat kinderen die een boek schreven en uitgegeven kregen: nadien nooit meer wat van gehoord, niet van het boek, niet van de schrijver).

Je zou het ook omgekeerd kunnen zien: over vijf jaar krijg je spijt omdat je iets niet hebt uitgegeven. Bovendien heeft elke schrijver kans op spijt over zijn/haar debuut, want iedere schrijver ontwikkelt zich, zoals ik al eerder zei. Leeftijd speelt daarbij geen enkele rol. Jeugdjournaal is volgens mij niet echt een handig programma om jonge schrijvers te promoten, want de doelgroep van het Jeugdjournaal zal niet zo heel veel fanatieke lezers bevatten. Misschien waren die schrijvers wel kinderen die in eigen beheer/via FM hadden uitgegeven? Hoe belangrijk is een debuut eigenlijk? Er zijn schrijvers wiens eerste boek(en) onbekend waren en die ineens een successerie schreven, jaren nadat ze gedebuteerd hadden. @JanHeij: Interessant dat iemands debuut beter is dan al het andere werk. Misschien omdat de auteur bij het debuut nog niet vastzat aan een contract/deadline? Of misschien omdat hij/zij nog geen naam hoog te houden had en daardoor wat meer vanuit het hart schreef en niet voor het commerciële?

Wat maakt het uit op welke leeftijd je debuteert? Als een uitgever het de moeite waard vindt om een boek van je uit te geven, ook al ben je nog maar vijftien, dan zou je gek zijn om te zeggen: dat lijkt me niet verstandig, want over vijf jaar kijk ik er misschien anders tegenaan. Gewoon pakken zo'n kans. Als er later niets meer van je hand verschijnt, jammer dan. Het geldt voor veel schrijvers dat er later niets meer van hen gehoord wordt. En al die dingen die er komen kijken bij een uitgave vind ik maar bijzaak. In ieder geval niets wat voor een 'puber' een reden zou kunnen zijn om het niet te doen.

Tuurlijk, als je de kans krijgt moet je hem pakken, maar belet je dat om er nog eens een nachtje erover te slapen en te bedenken wat de consequenties kunnen zijn? Waar nodig kun je eventuele bezwaren dan nog contractueel oplossen. Bovendien is een manuscript opsturen geen kans maar een (bewuste) actie. Jij neemt het initiatief, niet de uitgever.

Eerlijk gezegd begrijp ik je bezwaren niet. Welke beren zie je allemaal?

Ik snap je bezwaren ook niet; ik heb een heleboel dingen weerlegd in bovenstaande reacties. Wat houdt een jonge schrijver tegen om te publiceren - afgezien van wat er al genoemd is?

Niets. Go for it!

Dat is klare taal :D

Dit onderwerp is vijf en een half jaar oud, jongens!

Ik zou het dan wel weer interessant vinden te weten of Caya (en Emily) nog steeds zo enthousiast is (zijn).

Niets. Go for it!

Juist! Dat is de Spirit!

Mijn reden om een uitgever te benaderen, was trouwens vrij voor de hand liggend. Mijn docenten en vrienden zeiden heel serieus dat ik het moest doen, al vanaf mijn 10e kreeg ik de vraag of ik iets ging uitgeven en toen ik in mijn eerste jaar van de middelbare school zat, zeiden docenten al dat ik zeker iets met schrijven moest gaan doen en begonnen ze over uitgeven. Afgelopen jaar, mijn derde schooljaar, behandelden sommige docenten me alsof ik al schrijfster was :P Daarom heb ik dus uiteindelijk iets opgestuurd naar een uitgeverij en nu wacht ik nog op een reactie.

Mijn vrienden en familieleden vragen ook al jaren "wanneer er nu een boek van mij uitkomt". Dat zie ik niet meteen als een reden om maar meteen een manuscript naar een uitgever te gaan sturen, want die mensen weten gewoon niet wat er allemaal komt kijken bij het schrijven en uitgeven van een boek. En ik ben 33 en heb wel al behoorlijk wat kortverhalen gepubliceerd. Maar het kan natuurlijk zijn dat jouw manuscript wel uitgeefklaar is, ongeacht je leeftijd. Zo lang je het bij een reguliere uitgever probeert (die zal het wel niet uitgeven als het echt slecht is), zie ik geen bezwaar. Thomas Olde Heuvelt is inderdaad een goed voorbeeld van een goede schrijver die al op heel jonge leeftijd (17, geloof ik) gedebuteerd is, al zie je ook bij hem een duidelijke stijgende lijn. Hij heeft trouwens ook een website http://www.oldeheuvelt.com/ In zijn biografie vertelt hij hoe zijn debuut tot stand gekomen is.

Als mensen je aanmoedigen en je bezig bent met een verhaal waaraan je zelf verslaafd begint te raken, is die aanmoediging wel nét het laatste steuntje in de rug - tenminste, dat was bij mij zo. Nee heb je bij de uitgever, ja kun je krijgen, toch? :D Als je niets probeert, kom je nergens. Die Thomas Olde Heuvelt heeft wel moeite met zijn werkwoordspelling, zeg. Ik wordt, hij moet zich schamen. :P

Maren Stoffels is ook een voorbeeld van iemand die jong debuteerde, 17 was ze. Ze schrijft ook al van jongs af aan. Ze werd meteen succesvol (dat gebeurt trouwens niet erg vaak), ook met haar boeken daarna. Het zijn echt meidenboeken die ze schrijft; ze spreken zoveel tieners aan, omdat ze zelf niet ver van die belevingswereld afstaat. Ik denk dat iedereen voor zichzelf kan/mag beslissen of hij wel of niet zijn werk op jonge leeftijd al naar een uitgever stuurt. Ik zie daar ook niet zoveel problemen in, als het werk goed genoeg is, maak je een kans. Degenen die nog niet zover zijn, worden gewoon afgewezen. Als je het serieus meent, blijf je je verder ontwikkelen, en kom je er vroeger of later wel. Stoffels stuurde op haar 15e verhalen in, maar toen vonden ze haar nog te jong, hoewel veelbelovend. Twee jaar later is ze toch gedebuteerd. Het is wel heel ongewoon (de meeste mensen zijn in hun tienerjaren echt nog niet op een publiceerbaar niveau), maar een enkele keer kan het dus voorkomen dat iemands werk goed genoeg is en dat een uitgeverij er brood in ziet.

Je zou het ook omgekeerd kunnen zien: over vijf jaar krijg je spijt omdat je iets niet hebt uitgegeven.

Dit vind ik een hele rake opmerking. Kijk alleen al naar het woord: "uit-geven". Je geeft iets uit handen, je stuurt het de wereld in. Daar hoort lef bij, de stap op een bepaald moment gewoon durven nemen, met alle kans op afwijzing of succes van dien. Of je daar klaar voor bent, en natuurlijk of je een uitgever kunt vinden die die stap met jou wil zetten, staat volgens mij los van leeftijd. Waar ik wel benieuwd naar ben, Spirit, is waarom jij je leeftijd eigenlijk noemt in een brief naar een uitgever. Kun je daar iets meer over vertellen?

Haar antwoord niet afwachtend: Wel doen! Ervan uitgaand dat het 'redelijk tot goed' is, scheelt het '15' -zijn altijd één puntje in je voordeel, minimaal! Het wakkert in ieder geval de nieuwsgierigheid behoorlijk aan.

Dat zou ik niet durven zeggen. Als iemand nog 500 manuscripten te lezen heeft, zou het dan niet kunnen dat hij een manuscript van iemand van 15 helemaal onderaan legt?

Waarom zou een professionele uitgever dat doen, Hekate? Ik zou niet eens uitgegeven willen worden die iemand die zo denkt :P @Jamie, ik ben mijn begeleidende brief begonnen met mijn naam, die ik in één zin noemde met mijn leeftijd en vervolgens het verzoek om het manuscript niet meteen af te wijzen vanwege mijn leeftijd. Daarna heb ik enkele argumenten om door te lezen eronder gezet. De reden die JanHeij noemt is ook de reden dat ik het heb gedaan. En ik had ook geen zin om een afwijzing te krijgen met als reden 'te kinderlijk geschreven' en verder niets. Als de uitgever mijn verhaal uit zou geven, zou hij/zij er uiteindelijk toch wel achter komen dat ik pas 15 ben. Het is beter om zoiets meteen van tevoren te zeggen, want stel dat een uitgever eigenlijk geen minderjarigen wil uitgeven...

Omdat de kans dat een 15-jarige iets uitgeefbaar schrijft nu eenmaal veel kleiner is - wat niet wil zeggen dat de kans niet bestaat, maar als ik moest kiezen tussen 500 manuscripten op de slushpile, zou ik toch ook beginnen met degene waarvan de kans dat het wat wordt, het grootst lijkt.

Ik denk dat je dat, statistisch gezien, totaal verkeerd inschat, Hekate. Wanneer een 15-jarige een MS afrondt, is dat een zeldzaamheid. Het gros komt zover niet. Dan loop je - als uitgever - inderdaad de kans dat het van de welbekende 'ik zij tegen me moeder'-kwaliteit is, maar dat zie je in één oogopslag. Ik denk dat per leeftijdsgroep juist bij de 'ca 15-jarigen' de kans op iets goeds groter is, dan bij de 'volwassenen'. Paul Sebes schreef dat hij 'ze graag zo jong mogelijk heeft'. Dat geldt ook voor uitgevers.

Er is volgens mij niets mis mee om zo jong al (succesvol) schrijver te zijn, maar je moet niet teveel van de wereld om je heen vervreemden. Ik bedoel: je moet ook op een bepaalde leeftijd jezelf kunnen redden; Een huishouden runnen, je settlen, aan je gezondheid werken dat soort dingen. Dat leer je volgens mij niet door (alleen maar) te schrijven. Daarom denk ik dat het wel goed is voor sommigen om niet meteen te ambiëren om broodschrijver te worden. Je kunt ook te serieus zijn. Bovendien: spelenderwijs leren kan heel goed zijn.

Paul Sebes schreef dat hij 'ze graag zo jong mogelijk heeft'. Dat geldt ook voor uitgevers.

De gemiddelde Nederlandse debutant is 38. Ik denk dat "jong" naar maatstaven van Sebes gezien moet worden als relatief gezien ten opzichte van 38. Dan is 20 of 25 jong, en wellicht kneedbaarder/leerbaarder, of wat hij dan ook voor redenen mag hebben om de voorkeur te geven aan een jonge schrijver. Ik denk echter wel dat er een ondergrens aan zit - geen idee waar die ligt, maar er zullen ook achtjarigen zijn die leuk schrijven voor hun leeftijd en ik geloof echt niet dat die voet aan de grond krijgen bij een literair agent of uitgever. Maar goed, de discussie over voorkeuren van uitgevers is een andere dan die over of iemand te jong kan zijn om te schrijven en om, bij voldoende kwaliteit, te publiceren. Op dat laatste zeg ik "nee".

Wanneer een 15-jarige een MS afrondt, is dat een zeldzaamheid.

Het zou je verbazen hoeveel tieners een manuscript afronden en opsturen. Ik heb ooit in de jury van een manuscriptenwedstrijd voor jongeren tot 18 jaar gezeten en was onder de indruk van de hoeveelheid inzendingen (en dat zijn alleen nog maar tieners die van die wedstrijd af wisten), de ambitie van de deelnemers en bij een aantal ook de originaliteit en kwaliteit. Ook op dit forum zit een groot aantal jonge schrijvers. Ik denk dat die leeftijdsgroep sowieso veel tijd heeft, veel ideeën en misschien ook wel gewoon veel lef.

Het zou je verbazen hoeveel tieners een manuscript afronden en opsturen.

Ze hebben zelfs hun eigen uitgeverswereldje (Boekscout Yo, bijvoorbeeld, maar ook bij Freemusketeers kom je ze regelmatig tegen: misschien niet altijd de beste kwaliteit, maar wèl afgeronde manuscripten) en inderdaad, bij wedstrijden zie je ze ook veel. Hoewel ik me vrijwel uitsluitend op de speculatieve fictie richt, kom ik daar toch echt veel mensen tegen van onder de 18 die korte verhalen schrijven en met een manuscript bezig zijn. Hoewel de meesten vermoedelijk het manuscript nooit afmaken, zijn het er zoveel dat ik er statistisch gezien vanuit ga dat toch zeker een man of 10 per jaar, in het genre alleen al, zijn manuscript afrondt. Het is nu ook een stuk makkelijker om te schrijven dan pakweg 25 jaar geleden: die PC staat er toch wel, je hoeft de enige schrijfmachine in het huis niet op ouders en broers/zussen te veroveren, je hoeft niet in papier, inktlinten en tipp-ex te investeren, en het maakt ook geen herrie. Op internet kun je alles vinden over schrijven en uitgeven wat je wilt, en niets is zo simpel als een mailtje met bijlage op te sturen om je schrijftalent de wereld in te sturen.

Als ik 500 manuscripten moest lezen, zou ik gewoon met de bovenste beginnen. Ik zou niemand discrimineren op leeftijd. Het slaat sowieso nergens op om een oordeel te hebben over een manuscript dat je nog niet hebt gelezen, alleen maar omdat de schrijver toevallig een tiener is. FS, ik kan niet voor alle jonge schrijvers spreken, maar ikzelf weet schrijven heel goed met 'een leven leiden' te combineren. Ik snap dat een schrijver kan vervreemden, maar ik denk dat zoiets meer een valkuil is voor oudere schrijvers en niet voor tieners. Tieners hebben school, vrienden, uitgaan, feestjes, enz... Oudere mensen zitten meer thuis. De schrijvende tieners die ik ken, schrijven omdat ze van schrijven houden, niet om andere redenen. Ik ben het niet met Schli eens dat schrijven nu makkelijker is dan vroeger. Het grootste gedeelte van mijn manuscript heb ik geschreven met pen en papier, omdat ik sommige vakken op school oersaai vond en mijn tijd nuttig wilde besteden, en later overgetypt. Mijn manuscript is ook gewoon met een envelop en postzegels op de post gegaan, niet via e-mail. Ik ben het er wel mee eens dat internet schrijven makkelijker maakt. Je vindt nu andere schrijvers en feedback.

Als ik 500 manuscripten moest lezen, zou ik gewoon met de bovenste beginnen.

Maar jij bent geen uitgever met winstoogmerk. Ik zou eerst de begeleidende brief lezen, dan de synopsis, dan pas het manuscript. Als de begeleidende brief niet overtuigend is, bijvoorbeeld door een excuus als 'Ik ben pas 15', dan gewoon de volgende pakken.

Dat is dan wellicht omdat jij met computers bent opgegroeid en niet beseft wat voor luxe dat is. Toen ik een tiener was, was het zeker niet evident om zo'n ding in huis te hebben. Wij hadden er toevallig wel één, maar ook niet met internet of zo, al bestond dat toen al wel. En iets overtypen op een typmachine is toch een pak lastiger dan op een computer, want je kunt niet zomaar fouten verbeteren, laat staan een heel manuscript herschrijven. Je uitgever heb je wellicht ook op internet gevonden. Ik zou op jouw leeftijd echt niet geweten hebben waar ik een uitgever moest vinden, in het telefoonboek?

Als ik Manuscripten zou moeten beoordelen dan zou ik gewoon beginnen met de titel die me het meest aanspreekt. Dat is toch het eerste waar ik naar kijk.

Ik zou eerst de begeleidende brief lezen, dan de synopsis, dan pas het manuscript. Als de begeleidende brief niet overtuigend is, bijvoorbeeld door een excuus als 'Ik ben pas 15', dan gewoon de volgende pakken.

Eh, ik denk niet dat één tienerschrijver zo stom is om 'Ik ben pas 15' in de begeleidende brief te zetten, want op die manier presenteer je de leeftijd als een zwakte. Bovendien lijkt het dan net alsof je zelf niet overtuigd bent van je eigen kunnen. Als je het zo formuleert, is de uitgever inderdaad meteen de interesse kwijt. Verder vind ik leeftijd geen excuus. Als je wilt weten waarom niet, moet je even teruglezen, anders blijf ik mezelf herhalen. Hekate, zo had ik het nog niet bekeken. Daar heb je volkomen gelijk in.

Eh, ik denk niet dat één tienerschrijver zo stom is om 'Ik ben [b]pas[b] 15'

Misschien niet op die manier, maar als je je begeleidende brief al begint met je leeftijd is dat precies de boodschap die je wilt overbrengen.

Eh, ik denk niet dat één tienerschrijver zo stom is om 'Ik ben [b]pas[b] 15'

Misschien niet op die manier, maar als je je begeleidende brief al begint met je leeftijd is dat precies de boodschap die je wilt overbrengen.