#407 - Homo sapiens

Heb geen kaas gegeten van een metrum en rijmschema's, toch een poging.

Haring, megalomaniakken! Mooi gevonden. In gedachten hoorde ik de herhaalwoorden telkens wegsterven. Leuk voor een rap. Je rijmschema is volgens mij ok, gepaard rijm. En het metrum is wisselend, ook omdat je niet altijd in elke zin evenveel lettergrepen hebt. Maar ach, als het gerapt wordt, kan dat gewoon. De finesses laat ik aan Musonius, want ik weet er ook het fijne niet van. Ik vind het in elk geval een mooi protest.

Haring,

Bij opdracht #391 Sonnetten schrijven schreef ik in een reactie (even naar beneden scrollen) wat tips voor metrisch schrijven. Bestudeer dit maar. De volgende keer besteed ik er weer wat meer aandacht aan.

Wat rijmschema's betreft, hierbij even een eerste lesje:

Een rijmschema geeft aan hoe de eindrijmen in een gedicht geplaatst zijn. Laten we een kwatrijn (vierregelig gedicht of couplet) als voorbeeld nemen.

Je kunt rijmende regels steeds gepaard laten gaan, zoals jij dit doet:

De armen worden armer, armer, armer
De aarde wordt warmer, warmer, warmer
Maar de rijken worden rijker, rijker, rijker
Dus wees niet zo’n zelfingenomen zeiker

Schematisch geef je dit weer als aabb, waarbij de letters staan voor de rijmen, in dit geval: a = -armer, b = -ijker.
Deze rijmvorm heet gepaard rijm en zie je vaak bij verhalende gedichten (denk aan Van den vos Reynaerde) en bij sinterklaasgedichten en amateurpoëzie.

Rijmen hoeven niet gepaard te gaan, je kunt ze ook afwisselen, zoals Maria Fransisca dat deed in Ooit:

Amerika, thuis van de dapperen
En mensen respectvol en vrij.
Je sterren en strepen die wapperen,
We voelden ons veilig daarbij.

Schematisch ziet dat er uit als abab en dit noem je gekruist rijm.

Nu kun je er ook voor kiezen om de eerste en derde regel niet op elkaar te laten rijmen, maar alleen de tweede en de vierde. Dan krijg je gebroken rijm (abcb) zoals Fief dat in Tuig van de richel toepaste:

Je weigerde een prik te halen
en ligt nu aan een slang,
want je zei dat je er kanker van zou krijgen
en joeg daarmee iedereen op stang.

Als je de eerste regel en de vierde regel op elkaar laat rijmen en de tweede op de derde (abba) dan spreek je van omarmend rijm. Dit zie je terug in Fils à papa van Schmetterling:

Wat denk je nu van mij papa? 
Kijk nu, jouw zoon, zo knap en flink
Hoe stuurvast reeds, ja wat een bink
Eenieder gaapt ons nu al na.

Dan heb je ook nog aaaa en dit wordt slagrijm genoemd:

We gaan hier niets van leren, leren, leren
We blijven slechteriken eren, eren, eren
Niemand kan hun deren, deren, deren
Ze blijven parmantig pronken met hun grote veren

Kun je verder met deze uitleg?

De dichtcoach

Beste Maria,

Wat een leuke reactie. Dank je!

Groet, Haring

Hoi dichtcoach,

Zeker, helder uitgelegd, dank je wel.

Ik heb gebruik gemaakt van de schema's aabb en aaaa. Is het de bedoeling dat ik van alle coupletten aabb maak (of aaaa)?

Groet, Haring

Ik heb gebruik gemaakt van de schema's aabb en aaaa. Is het de bedoeling dat ik van alle coupletten aabb maak (of aaaa)?

Welnee, dit stoort helemaal niet. Je zou aan de hand van mijn uitleg over metrum kunnen kijken of je het metrisch kunt maken. Zo voorkom je ook schrikkelrijm zoals gebeuren/goedkeuren.

Je hebt een lekker venijnig lied geschreven. maar de opdracht was je rechtstreeks tot de dader te richten. Dat element mis ik.

• Knarsten = knarsen

Hallo dichtcoach,

Ik vind het metrisch maken best wel ingewikkeld, maar ga het proberen. Net zoals het richten tot de dader.

Het komt eraan.

Groet, Haring

Hallo dichtcoach,

Er is een aangepaste versie geplaatst op basis van de feedback. Geen idee of de theorie juist is toegepast.

Groet, Haring

Hoi Haring, je hebt een bijzonder lied geschreven. Althans, ik denk dat het een lied is. Ik kan er niet goed uithalen tegen wie je nu precies protesteert. Heb je iemand in het bijzonder voor ogen of het je het over ons, de mens in het algemeen? In het begin noem je een megalomaniak, maar verderop denk ik dat je de hele mensheid bedoelt. 

Wes als homo sapiens wijs wezen  ---> deze zin snapte ik niet

barsten en hardste rijmt niet.

De mensheid beschikt over zat dwazen  ---> zat dwazen leest krom voor mijn gevoel. Genoeg dwazen zou ik mooier vinden.

Cru ons toekomst stelen ---> onze toekomst

Beste Fief,

Dank voor je scherpe feedback en correcties.

De inhoud was aanvankelijk gericht tegen de mensheid, maar voldeed daarmee niet aan de opdracht. Vandaar dat het herschreven is, waarbij de megalomaniak de dader is geworden, maar de mensheid toch ook niet vrij uitgaat. Want de megalomaniak kan zich op een dergelijke manier manifesteren, enkel omdat de mensheid het toelaat. Daarmee zit er inderdaad ook een verwijt tegen de mensheid in.

Wes komt van weshalve en betekent waarom.

Zat was eerst genoeg, maar is zat geworden, om het meer metrisch te maken (hoop ik).

Groet, Haring

De titel maakte mij wel duidelijk dat de mensheid wordt aangeklaagd, maar bij het zingen van een (protest)lied wordt zelden de titel genoemd, dus houd daar rekening mee.

Zat was eerst genoeg, maar is zat geworden, om het meer metrisch te maken (hoop ik).

Als je denkt dat het lied nu metrisch is, dan heb je nog niet helemaal begrepen hoe het metrum in elkaar zit. In mijn laatste reactie onder het lied Doe wat je wilt, leg ik het ook nog een keer uit. Bestudeer dit maar en wellicht kun je er je voordeel mee doen. Succes!

Nee, hoor, dacht helemaal niet dat het nu metrisch is (dat blijkt ook uit dat ik ‘hoop ik’ achter de zin had geplaatst). Zoals aangegeven; heb er eerder geen kaas van gegeten :).