Lid sinds

17 jaar 9 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker

Show and tell

4 juni 2009 - 6:36
"Show, don't tell!" krijgt zo'n beetje elke schrijver wel eens naar zijn hoofd geslingerd, vooral de mensen die nog niet zo veel ervaring hebben. Deze woorden hebben heel wat fronsen veroorzaakt. Wat is dat dan, show, don't tell? In deze post geef ik mijn visie (die niet per se waar of heilig is). Eerst het verschil maar eens benoemen. Show is tonen, tell is vertellen. Het verschil zit hem dus in de manier waarop je de lezer de broodnodige informatie voorschotelt. Stel, je hebt een nieuwe fiets en wil je beste maatje dat laten weten. Dan kun je twee dingen doen: je zegt blij "ik heb een nieuwe fiets!" of je laat je nieuwe fiets aan je maatje zien. In het eerste geval weet je maatje alleen dat je een nieuwe fiets hebt, in het tweede geval ook hoe die eruit ziet. Laten zien (show) geeft meer informatie. Helaas kost het ook meer moeite en tijd (aka tekst) om dat voor elkaar te krijgen. Hoe vertaalt die nieuwe fiets zich in een stukje uit je verhaal? Voorbeeldstukje met veel tell:
Jan liet zijn hond uit. Het was mooi weer en hij floot een liedje. Zijn hond, Max, stopte bij een boompje en plaste. Jan wachtte geduldig. Er liep een mooi meisje voorbij en hij keek haar na.
Dit is natuurlijk erg overdreven, maar dat maakt straks wat duidelijker wat het verschil is. In de tekst hierboven zit weinig informatie. Je weet wat er aan de hand is, maar het is erg moeilijk om als lezer in te schatten wat de schrijver in zijn hoofd had toen hij dit schreef. Er zitten weinig details in, de karakters zijn plat en weinig uitdagend. Zelfde stukje, nu met show:
Jan slenterde met zijn hond Max over straat. De zon scheen fel en perste het zweet uit zijn porien. Het kon hem niet deren, hij floot lekker de laatste zomerhit. Max trok de lijn strak toen hij stopte bij een uitgedroogd boompje. Hij tilde zijn poot op en leegde met een tevreden zucht zijn blaas. Jan leunde op zijn gemak tegen een geparkeerde auto en keek om zich heen. Aan de overkant van de straat klikklakte een meisje met lange blonde haren voorbij. Jans blik werd eerst naar haar voorgevel getrokken en daarna bleef hij aan haar goedgevulde achterwerk hangen tot ze de hoek om sloeg.
Het eerste wat opvalt is natuurlijk dat het tweede stuk veel langer is. Voor details heb je nu eenmaal meer woorden nodig, hoewel je met goed doseren en de juiste woorden kiezen toch een eind komt. Verder is de scene duidelijker en komt de bedoeling van de schrijver beter over. De sfeer komt beter naar voren. Is dat dan hoe je verhalen moet schrijven? Nee. Nee? Nee. Als je overal show gaat gebruiken, wordt je verhaal kilometers lang en er traag om te lezen. De lezer onthoudt die details echt niet allemaal en soms zijn ze niet eens nodig. Iedereen weet wel hoe een hond pist, het doet er niet echt toe wat voor liedje hij fluit. Het is dus de bedoeling dat je een goed evenwicht vindt tussen tonen en vertellen.
Jan slenterde met zijn hond Max over straat. De zon scheen fel en perste het zweet uit zijn porien, maar hij floot gewoon een liedje. Max stopte en piste tegen een boompje. Op zijn gemak leunde Jan tegen een geparkeerde auto. Het blonde meisje dat langsliep, liet zijn buik kriebelen en hij keek naar haar kont tot ze de hoek om was.
Ik hoop dat iedereen het met me eens is dat bovenstaande tekst beter wegleest dan een van de andere twee. Een gezonde mix van show en tell. Hopelijk hebben jullie wat aan dit stukje en/of kunnen jullie het aanvullen en uitbreiden met jullie eigen kennis en ervaring :)

Lid sinds

13 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
15 augustus 2011 - 19:58
Ik geef geen eigen definitie. Ik ben zoekende en dat heb meer dan één keer aangegeven... Ik ervaar een beschrijving van bv het binnenkomen in een huis vaak als te veel tell omdat het niet bijdraagt aan het verhaal.
Er is dan geen sprake van teveel aan tell, maar een teveel aan show. Misschien dat je ''tell'' verwart met ''vertellen''. Als in de zin van teveel vertellen. Maar dit vertellen kan ook op een show-manier gebeuren.
Als lezer denk ik dat het wel van belang is net omdat er zoveel aandacht aan wordt geschonken maar ik vergis me dus deerlijk. En als dat zo doorgaat dan vraag ik me af wat het volgende tot in detail beschreven parcours zal zijn, zoals bv het tot in detail beschreven parkeren van een auto waar en welke wegen zijn ingeslagen enz. die dan uiteindelijk niets te maken hebben hebben met het personage die dat parcours aflegt, of met het plot. In sommige verhalen lijkt de kleding, de weg van A naar B belangrijker te zijn dan het thema in het verhaal. Dan denk ik : teveel tell, en met dat bedoel ik 'irrelevant. Want teveel tell kan dus wel heel belangrijk zijn in een verhaal. En is dat niet wat bedoeld wordt met 'show don't tell?
Nee, dit is niet wat er bedoeld wordt. Maar ik ben het met je eens dat show soms wordt gebruikt zonder dat het functioneel is. Het blijft nog wel ''show'', maar teveel van het goede. Er is dan geen sprake van teveel ''tell'', maar teveel ''show''.
Kan show ook niet betekenen dat je de lezer richtlijnen geeft: dit is belangrijk en dit niet? Was het Cerdiwen die dit al aangestipt heeft? (Als ik nu ga terugkijken, ben ik mijn tekst kwijt.)
Nee. Er is dan gewoon sprake van teveel show, of a-functionele show.

Lid sinds

16 jaar

Rol

  • Gewone gebruiker
15 augustus 2011 - 20:00
Harryhol, Dat bedoel ik eigenlijk ook. Ik zeg het verkeerd. Door emotie te laten zien leer je de personages kennen. Dus ook het karakter. Hp schopt tegen een steentje. HP trapt een vuilnisbak omver. Daarin zit nogal een verschil. Show, als je het mij vraagt. Oh, niemand vraagt me wat. :lol: Tja, crosspost. Precies wat je zegt!

Tja

Lid sinds

15 jaar 6 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
15 augustus 2011 - 20:02
Ik vraag me af of dit in andere landen ook zo'n issue is. Ik lees momenteel dus de route die een man aflegt. Via een brug, een spoolrlijn, langs twee rotondes, bij de derde rotonde neemt hij de afslag naar rechts. (Niet belangrijk voor het verhaal)

Lid sinds

13 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
15 augustus 2011 - 20:03
Hij trapte keihard tegen het autoportier van zijn buurman aan. Goh, wat was hij kwaad. (Is dit dubbelop?)
Mjah, toch wel vind ik. Alhoewel het technisch natuurlijk niet fout is. Maar het hangt ook af van de rest van de zinnen. Er is feitelijk sprake van tell & show ineen. Ik probeer dat zelf altijd te vermijden, omdat de extra tell in principe niets toevoegt aan de show.

Lid sinds

14 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
15 augustus 2011 - 20:03
Harryhol, Dat bedoel ik eigenlijk ook. Ik zeg het verkeerd. Door emotie te laten zien leer je de personages kennen. Dus ook het karakter. Hp schopt tegen een steentje. HP trapt een vuilnisbak omver. Daarin zit nogal een verschil. Show, als je het mij vraagt. Oh, niemand vraagt me wat. :lol: Tja, crosspost. Precies wat je zegt!
Helemaal eens. Hoe iemand zijn woede uit (vandalisme of een gebalde vuist naar de hemel schudden) zegt heel veel, pardon, toont heel veel van iemands karakter.

Lid sinds

15 jaar 2 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
15 augustus 2011 - 20:13
Soms is er zoveel irrelevante tell dat je de indruk krijgt dat het personage een probleem heeft met het afleggen van een afstand. Kan show ook niet betekenen dat je de lezer richtlijnen geeft: dit is belangrijk en dit niet? Was het Cerdiwen die dit al aangestipt heeft? (Als ik nu ga terugkijken, ben ik mijn tekst kwijt.)
Nee dat betekent het niet. Je stipt wel een interessant punt aan maar het staat los van dit onderwerp.
De zaken gaan hier zo snel. Ik heb mijn tekst aangepast ondertussen, sorry.

Lid sinds

15 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
  • Moderator
15 augustus 2011 - 21:27
Hij trapte keihard tegen het autoportier van zijn buurman aan. Goh, wat was hij kwaad. (Is dit dubbelop?)
Het is niet dubbelop, maar waarom zou je toevoegen dat hij kwaad was?

Lid sinds

18 jaar 9 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
15 augustus 2011 - 22:06
Hij trapte keihard tegen het autoportier van zijn buurman aan. Goh, wat was hij kwaad. (Is dit dubbelop?)
Mjah, toch wel vind ik. Alhoewel het technisch natuurlijk niet fout is. Maar het hangt ook af van de rest van de zinnen. Er is feitelijk sprake van tell & show ineen. Ik probeer dat zelf altijd te vermijden, omdat de extra tell in principe niets toevoegt aan de show.
Nu ja, dat bedoel ik dus, het hangt enorm af van de rest van de zinnen. Goh wat was hij kwaad kan tell zijn, zo op het oog is het een typische tell zin. Maar misschien gebruik je hem als bruggetje, of als interne dialoog zin, of is het nodig om daar nadruk op te leggen: Goh wat was hij kwaad. Man, hij was nog nooit eerder zo kwaad geweest en het beviel hem niets, die trillende handen en dat bonzende hart.

Lid sinds

13 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
16 augustus 2011 - 2:40
Persoonlijk schrijf ik bijna alleen maar in show. Waarom? Omdat show (meestal) meer beelden kan oproepen en dus meer emoties bij de lezer kan opwekken. Ik vergroot show soms zelfs bewust enorm uit, door bijvoorbeeld in te zoomen. Bijvoorbeeld een beschrijving en uitvergroting van neurotische trekken van een persoon. Je ziet dit ''techniekje'' ook gebruikt worden bij films: als er wordt ingezoomd op een vallende zweettraan van een hoofdrolspeler, of nagels die van de zenuwen tegen elkaar worden geklikt. En het werkt ook met geluiden. Je KAN echter ook een boek of verhaal schrijven met redelijk wat ''tell''. Veel sprookjes van vroeger bevatten heel wat tell. Maar zoals er ontwikkeling is in technologie, is er ook ontwikkeling in het schrijven. Of om een ander voorbeeld te noemen: vroeger tekende men veelal zonder perspectief. Toen werd perspectief als techniek ontdekt en geïncorporeerd in schilderijen en tekeningen. Dusja, ik beschouw show als een must voor moderne romans. Wanneer een boek teveel tell heeft, dan gaat het mij persoonlijk enorm irriteren en vervelen. Zodra een schrijver het show-don't tell principe onder de knie heeft, heeft ie 50 procent van het schrijven onder de knie, schat ik zo in. Het is één van de krachtigste wapens van een schrijver.

16 augustus 2011 - 7:39
Veel verhalen uit de wereldliteratuur zijn vrijwel geheel in "tell" geschreven. Alles in "show" schrijven is om redenen die ik hiervoor noemde al niet aan te raden, maar nog even in het kort: - "Show" is het dramatiseren van een gebeurtenis. Je legt er extra nadruk op. Als je alles "show"t, valt het verhaal dood. - Met "show" kun je aangeven wat belangrijk is in het verhaal. Als je alles belangrijk maakt, weet de lezer niet meer wat ie moet onthouden. Dat geldt ook voor emoties. Het is net als met lange en korte zinnen, je moet het afwisselen, anders verveel je de lezer.

Lid sinds

14 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
16 augustus 2011 - 11:20
Veel verhalen uit de wereldliteratuur zijn vrijwel geheel in "tell" geschreven. Alles in "show" schrijven is om redenen die ik hiervoor noemde al niet aan te raden, maar nog even in het kort: - "Show" is het dramatiseren van een gebeurtenis. Je legt er extra nadruk op. Als je alles "show"t, valt het verhaal dood. - Met "show" kun je aangeven wat belangrijk is in het verhaal. Als je alles belangrijk maakt, weet de lezer niet meer wat ie moet onthouden. Dat geldt ook voor emoties. Het is net als met lange en korte zinnen, je moet het afwisselen, anders verveel je de lezer.
Ik moet je nageven, je bent vasthoudend in je vergissing. Show is *niet* het benadrukken van een gebeurtenis. Het is simpelweg *tonen* van de gebeurtenis. Heeft niets te maken met 'belangrijk maken'. Alle goede verhalen gebruiken veel 'show' omdat je anders niets te weten komt. In plaats van 'Ahab was bezeten van wraak op de walvis die verantwoordelijk was voor het verlies van zijn been' zien we (dus show) wat Ahab allemaal opoffert om wraak te krijgen op Moby Dick. Schlimazlnik, je hebt het dus fout. Het is overigens een heel interessant onderwerp: wat laat je wel zien en wat niet. Maar dat is een ander onderwerp. Start daar eens een draadje over?

Lid sinds

15 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
  • Moderator
16 augustus 2011 - 11:30
Vaak zit Schlimazlnik op een goed spoor, maar wat show don't tell betreft niet. Foute informatie, gebracht als kennis, geeft verwarring en verkeerde resultaten. Ik vind het vervelend om te zeggen, maar Schlimazlnik, houd a.u.b. hiermee op.

Lid sinds

18 jaar 9 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
16 augustus 2011 - 11:44
Het blijft een goed spoor, alleen gaat Schlimazlni mogelijk iets te snel van stap A naar stap D. Het benadrukken mag dan strik genomen geen definitie van show zijn, het is wel een gevolg van het showen. Het lijkt me toch zaak dat je jezelf bewust bent van het effect dat het oproept voor je kiest waar je tellt en waar je showt. Nu ben ik het met HarryHol eens dat die keuze vaak gebasseert is op een fingerspitzengeful, maar misschien is dat voor anderen anders.

Lid sinds

15 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
  • Moderator
16 augustus 2011 - 11:52
Nee, Ceridwen, sorry. Schlimazlnik (*) maakt geen grote stappen op een goed spoor, hij zit op een geheel ander spoor. En dát spoor is niet fout, maar wel de informatie die hij geeft over dit onderwerp en de linken die hij legt. Dat is erg verwarrend voor mensen die op zoek zijn naar concrete kennis en het brengt hén op een verkeerd spoor. Vandaar mijn verzoek ermee op te houden - en ook a.u.b. geen discussie over welles nietes gelijk van Schlimazlnik. Zijn standpunt is effectief weerlegd; laten we het daarbij houden. (*) zonder aanzien des persoons, het gaat om de informatie - die moet concreet en juist zijn, en de informatie die hij geeft, is dat niet.

Lid sinds

18 jaar 9 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
16 augustus 2011 - 13:36
Nou nou nou, tja. Even helemaal terug naar het eerste bericht. De vraag van Micha is, kort samengevat: moet je altijd show gebruiken, aka wat is jullie visie op het gebruik ervan is. Ergens halverwege is dat verzand in wat is show en wat is tell, maar dat was de vraag niet. Die concrete informatie kun uit een schrijfboek halen, uit het startbericht en is hier al meer dan eens herhaald. Ik ben boos is tell, ik trap tegen een steentje is show. Het gaat om de bredere inzet van show. Nu kan ik wel een nieuw topic starten dat wanneer show en wanneer tell heet, maar dat is dubbel op, dat was namelijk hier de vraag al. Wat er hooguit mis is, is dat de grens tussen de definitie en de discussie is vervaagd. Inmiddels is dat duidelijk rechtgezet, neem ik aan. Persoonlijk ben ik van mening dat er nog heel veel te zeggen valt over de inzet van show. Niet alleen om gebeurtenissen naar voren te halen, ook om je lezer af te leiden, een rust moment te gunnen, een zin fraaier te formuleren of een belangrijke gebeurtenis met veel tell (bijvoorbeeld de ontknoping van de moordzaak) nog even uit te stellen. Zolang je maar niet gaat showen om het showen, of omdat iedereen roept dat je alles maar moet showen. Tell heeft namelijk ook zo zijn functie. Ik sluit me dus aan bij Micha die stelt dat het constant aanhalen van show don't tell verwarring op kan leveren bij schrijvers.

Lid sinds

14 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
16 augustus 2011 - 14:02
Nou nou nou, tja. Even helemaal terug naar het eerste bericht. De vraag van Micha is, kort samengevat: moet je altijd show gebruiken, aka wat is jullie visie op het gebruik ervan is. Ergens halverwege is dat verzand in wat is show en wat is tell, maar dat was de vraag niet. Die concrete informatie kun uit een schrijfboek halen, uit het startbericht en is hier al meer dan eens herhaald. Ik ben boos is tell, ik trap tegen een steentje is show. Het gaat om de bredere inzet van show. Nu kan ik wel een nieuw topic starten dat wanneer show en wanneer tell heet, maar dat is dubbel op, dat was namelijk hier de vraag al. Wat er hooguit mis is, is dat de grens tussen de definitie en de discussie is vervaagd. Inmiddels is dat duidelijk rechtgezet, neem ik aan. Persoonlijk ben ik van mening dat er nog heel veel te zeggen valt over de inzet van show. Niet alleen om gebeurtenissen naar voren te halen, ook om je lezer af te leiden, een rust moment te gunnen, een zin fraaier te formuleren of een belangrijke gebeurtenis met veel tell (bijvoorbeeld de ontknoping van de moordzaak) nog even uit te stellen. Zolang je maar niet gaat showen om het showen, of omdat iedereen roept dat je alles maar moet showen. Tell heeft namelijk ook zo zijn functie. Ik sluit me dus aan bij Micha die stelt dat het constant aanhalen van show don't tell verwarring op kan leveren bij schrijvers.
Als de vraag is, wanneer gebruik je show, dan is het antwoord: zo veel mogelijk. Dat is wat anders dan alles beschrijven (en daar zit het misverstand). Stel je schrijft een horrorverhaal over een seriemoordenaar. Hoe zorg je er voor dat de lezers zich zorgen maken om de hoofdpersonen? Door te laten zien wat er in het ergste geval kan gebeuren. Dat betekent niet dat je een bloederige moordpartij of vreselijke marteling minutieus moet beschrijven. Soms is het voldoende om alleen het resultaat te tonen (toegetakeld lijk, bijvoorbeeld) zodat de lezers weten: dit is menens. Als iemand na het lezen van je verhaal niet goed weet wie je personages zijn, dan moet je daar meer van laten zien. Meer scenes dus, waarin de personages met hun handelen laten zien wat ze waard zijn. En die laten zien wat er op het spel staat. Een goed voorbeeld hiervan is Star Wars. Als gouvernor Tarkin en Darth Vader praten over de Death Star en zijn vermogen om een planeet op te blazen, blijft dat abstract. Het gevaar is niet reeel, want het zijn slechts woorden. Als de Death Star echter Alderaan opblaast is het voor het publiek pas echt duidelijk: dit is een enorm gevaarlijk wapen, en als de rebellen het niet uitschakelen, volgt voor hen hetzelfde lot als Alderaan. Daardoor wordt het ruimtegevecht in de finale extra spannend, want iedereen (publiek en personages) zijn volledig doordrongen van wat er op het spel staat. Dit is Show, en dient altijd te worden gebruikt.

Lid sinds

13 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
16 augustus 2011 - 17:05
Ik sluit me aan bij Harryhol. Dé reden waarom ''show'' zo belangrijk is, is: voor het inbouwen van de noodzakelijke traagheid in het boek. Daarmee bedoel ik niet de traagheid/snelheid van een zin (lichtvoetige, snel te lezen zinnen = goed) daarmee bedoel ik het ''uitrekken'' van een verhaal. Dit komt de spanningsopbouw ten goede. Ik begrijp ongeveer wat schlimaznik bedoelt, maar hij legt het verkeerd uit, en ik vermoed dat hij in zijn overtuiging het gelijk aan zijn zijde te hebben ook nog eens en passant de definitie van show/tell verandert.

16 augustus 2011 - 17:28
Vaak zit Schlimazlnik op een goed spoor, maar wat show don't tell betreft niet. Foute informatie, gebracht als kennis, geeft verwarring en verkeerde resultaten. Ik vind het vervelend om te zeggen, maar Schlimazlnik, houd a.u.b. hiermee op.
Het punt is dat ik van jullie hetzelfde kan zeggen. En dat is jammer, want je schrijven wordt er niet beter op als je aan die instelling over "show don't tell" vast blijft houden.

Lid sinds

14 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
16 augustus 2011 - 17:58
Vaak zit Schlimazlnik op een goed spoor, maar wat show don't tell betreft niet. Foute informatie, gebracht als kennis, geeft verwarring en verkeerde resultaten. Ik vind het vervelend om te zeggen, maar Schlimazlnik, houd a.u.b. hiermee op.
Het punt is dat ik van jullie hetzelfde kan zeggen. En dat is jammer, want je schrijven wordt er niet beter op als je aan die instelling over "show don't tell" vast blijft houden.
In tegendeel. Show is een vereiste voor goed schrijven. Maar start eens een nieuwe discussie waarin je uitlegt wanneer je volgens jou wel en niet show moet gebruiken. Ben daar wel nieuwsgierig naar en dan houden we de verwarring uit deze draad.

16 augustus 2011 - 18:18
Ik zal een paar links geven: http://en.wikipedia.org/wiki/Show,_don't_tell
a form of bad advice often given young writers—namely, that the job of the author is to show, not tell.
http://www.dailywritingtips.com/show-dont-tell/ Weliswaar "show don't tell, maar wel met wat meer vlees op de botten dan "beschrijf de emoties van je personages". http://therecalcitrantscrivener.blogspot.com/2010…
An enormous number of books that claim to present rules for writing fiction have appeared in recent years. With a few exceptions, these guides recycle the same well-worn clichés.
Ja, show, don't tell, maar let wel op dat je niet de richtlijnen van de beunhazen gaat volgen die de klepel hebben gevonden maar geen benul van een klok hebben. http://markcnewton.com/2010/06/29/show-dont-tell-…
It is hammered into people (by other people – not by any writing authority) that you must show not tell. It’s rarely questioned, but it should be. This kind of stuff is often used to help start-out writers, taught in basic writing workshops across the land. It certainly has a place to be considered, but they probably forget to un-teach it.
http://thewritersalleys.blogspot.com/2010/09/myth…
So the myth to showing and telling: you can't show an entire manuscript. Telling has to be infused.
Overzicht van wanneer je kunt showen of tellen. http://www.submityourarticle.com/articles/Marcian… en http://ezinearticles.com/?Debunking-the-Myth-of-S…
Contrary to what many writers think and practice, an abundance of dialogue and dramatized scenes doesn't necessarily make for riveting writing. Thus, "show, don't tell" has its limitations. Or even more than limitations, James Patrick Kelly, a popular writer of short stories says, "Show, don't tell, can be a dangerous policy. Wordy writers think they must dramatize everything. But a story isn't a game of charades; come out and tell readers what's what."
Ik kan de lijst nog langer maken, maar als je gaat zoeken naar de oorsprong van "Show don't tell" en hoe het wordt toegepast door professionals, dan zul je zien dat het rigide toepassen van "show don't tell" wat hier word gepropageerd gewoon tot slecht proza leidt. Het schijnt dat er ook nog een blad voor schrijvers is met een pleidooi voor Tell, don't show.

Lid sinds

18 jaar 9 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
16 augustus 2011 - 18:19
Nog een keer proberen: wanneer wel en wanneer niet is nu precies het onderwerp van dit topic. Zie post #1

Lid sinds

13 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
16 augustus 2011 - 19:30
Er is gewoon één simpele regel wat betreft show don't tell. Althans, het is mijn regel, en ik probeer hem zoveel als mogelijk toe te passen op mijn eigen teksten: Show prevaleert bijna altijd boven tell, MITS het in functie is van de situatie, het plot of het thema. Moeilijker hoeven we het niet te maken. tell heeft echter ook zijn functie, als er gewoon niet dieper op dingen ingegaan hoeft te worden, omdat dit niet bijdraagt aan de situatie, het plot of het thema. Bijvoorbeeld: ''7 jaar later en drie huwelijken verder kwam Bart haar opnieuw tegen''. Er is hier sprake van een goede tell, als er niet hoeft ingegaan te worden op die drie huwelijken en wat er gedurende die 7 jaar is gebeurd.

Lid sinds

17 jaar 9 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
17 augustus 2011 - 5:16
Eigenlijk heeft dit topic best een geniale openingspost 8) Bedankt, Ceri, dat je er nog even op wees.

Lid sinds

14 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
17 augustus 2011 - 9:07
Nog een keer proberen: wanneer wel en wanneer niet is nu precies het onderwerp van dit topic. Zie post #1
Je gebruikt show altijd als je de lezer iets wilt laten weten over een personage. Of dat nu zijn uiterlijk is of zijn karakter. Tell gebruik je om de tijd te verdichten ("Drie jaar later zag hij haar opnieuw"). Je hoeft niet alles te laten zien dat er in de tijdspanne van een verhaal gebeurt (vandaar tijdverdichting) maar de momenten die wel belangrijk zijn (dus: al je scenes) daar gebruik je alleen 'show'. Wat je vervolgens beschrijft in een scene staat los van show en tell. Je hoeft een personage niet van top tot teen te laten zien, een paar karakteristieken zijn voldoende: "Hij had een litteken onder zijn oog dat doorliep tot zijn kin. Zijn bruine haar was in een staart gebonden. Zijn kleding was gemaakt van dierenhuiden. Hij stond licht voorover gebogen als een roofdier dat klaar is voor de aanval." Show gebruik je zodat de lezer zijn eigen conclusies kan trekken over een personage, op basis van wat de personages doen. Dat is altijd beter dan dat de schrijver de lezer meedeelt wat voor persoon het is ("Hij was moedig." of "Hij was lief voor dieren.") Verwar show niet (zoals sommigen hier) met beschrijven. Hoe veel of hoe weinig je beschrijft staat hier feitelijk los van. "Hij sloeg hem neer." is net zo zeer show als "Hij balde zijn vuist. Hij haalde uit en trof de kin van zijn tegenstander. Het geluid van de klap klonk dof en helemaal niet zoals in de films. Pijn schoot door zijn knokkels en de ander viel achterover, om als een lappenpop op de grond te belanden." "Hij was agressief" is daarentegen weer 'tell', en dient ten alle tijden te worden vermeden.

Lid sinds

13 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
17 augustus 2011 - 22:28
Juist. Met de aanvulling dat show niet enkel op personages van toepassing is, maar ook op de omgeving. Bijvoorbeeld: tell: ''het was slecht weer'' show: ''grijze wolken bedekten de hemel, de eerste regendruppels spatten op zijn kruin uiteen (blablabla)'' Tell kan echter wel gebruikt worden, voornamelijk in korte verhalen waarin, zoals Harryhol het zegt, veel tijdsverdichting zit. In een uitgerekte roman zou ik het ten alle tijden proberen te vermijden.

Lid sinds

15 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
  • Moderator
17 augustus 2011 - 22:59
Show gebruik je zodat de lezer zijn eigen conclusies kan trekken over een personage, op basis van wat de personages doen.
Hij sloeg hem neer." is net zo zeer show als "Hij balde zijn vuist. Hij haalde uit en trof de kin van zijn tegenstander. Het geluid van de klap klonk dof en helemaal niet zoals in de films. Pijn schoot door zijn knokkels en de ander viel achterover, om als een lappenpop op de grond te belanden."
Juist. Met de aanvulling dat show niet enkel op personages van toepassing is, maar ook op de omgeving.
Klopt. Toch zijn je beide voorbeelden tell, Harry. Wat is er voor conclusie te trekken aan het ballen van een vuist, het uithalen ervan en het treffen van een kin? Dat zijn toch feitelijke gegevens? Wat overigens ook geldt voor:
grijze wolken bedekten de hemel, de eerste regendruppels spatten op zijn kruin uiteen
Als je het zet naast:
het was slecht weer
lijkt de eerste zin meer show dan de tweede, maar hetzelfde gegeven (slecht weer) is in feite enkel met meer beeld beschreven - welke conclusie kan een lezer hier anders uit trekken dan dat grijze wolken de hemel bedekten en regendruppels op een kruin uiteen spatten? Maar het geeft wel meer sfeer, dat wel.

Lid sinds

13 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
18 augustus 2011 - 0:02
lijkt de eerste zin meer show dan de tweede, maar hetzelfde gegeven (slecht weer) is in feite enkel met meer beeld beschreven - welke conclusie kan een lezer hier anders uit trekken dan dat grijze wolken de hemel bedekten en regendruppels op een kruin uiteen spatten? Maar het geeft wel meer sfeer, dat wel.
Hmmm...ik dacht dat we het er over de definitie wel eens waren, maar blijkbaar niet. De conclusie die valt te trekken uit ''grijze wolken, motregendruppels'' is dat het slecht weer is. In de eerste zin ''het is slecht weer'' wordt die conclusie al gegeven, verteld door de schrijver. En daarom heet het ''tell''. Precies zoals ''gebalde vuisten''. De conclusie die valt te trekken is dat het personage boos is. Die boodschap zit impliciet in die zin, wordt dus getoond i.p.v. verteld. Als je zegt ''Hij was boos'' wordt er niets getoond, maar wordt alles voorgekauwd en verteld. Men moet het woord ''tell'' niet letterlijk vertalen als vertellen. Dan ontstaat er verwarring. Want ook wanneer je schrijft ''hij balde zijn vuisten'' vertel je iets. Het woord ''tell'' staat eigenlijk voor: alles voorkauwen.

Lid sinds

13 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
18 augustus 2011 - 0:12
Overigens kunnen hier en daar wel wat afwijkingen gebruikt worden, verkapte vormen (show & tell tegelijk) bijvoorbeeld: Hij liep woedend naar de deur toe. Of: Verdrietig keek zij naar zijn huis. Het is helemaal niet zo erg als er zo nu en dan dit soort zinnetjes in een roman voorkomen.

Lid sinds

14 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
18 augustus 2011 - 9:51
Klopt. Toch zijn je beide voorbeelden tell, Harry. Wat is er voor conclusie te trekken aan het ballen van een vuist, het uithalen ervan en het treffen van een kin? Dat zijn toch feitelijke gegevens?
Feitelijke gegevens zijn just show. Het gaat er om dat er een handeling plaatsvindt die iets over het personage zegt. Maak het nou niet weer ingewikkeld, het is heel simpel ;) Hij was agressief=tell Hij sloeg hem=show Dus duik nou svp niet op zinsniveau of woordniveau. Het beste voorbeeld van show VS tell dat ik in deze discussie heb gegeven is Star Wars. Dat is een film, dus het gaat niet om de woorden op papier maar het principe achter show en tell: Vader en Tarkin die praten over het vermogen van de death star om een planeet op te blazen is tell. Het feit dat de death star Alderaan opblaast is show. Dus alsjeblieft, vergeet het zinsniveau of woordniveau of we verzanden weer in een soort verbaal hints. Hij was gemeen=tell Hij schopte de jonge hond=show Hij was moedig=tell Hij redde haar uit het brandende gebouw=show Ja, natuurlijk kun je de show zinnen anders formuleren, uitwerken, beter beschrijven. Maar dat is een andere discussie. Terug naar de vraag: wanneer show? Antwoord: altijd.

Lid sinds

15 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
  • Moderator
18 augustus 2011 - 10:21
Wir schreiben den helen show und tell fix und platt. Als ik lees dat de hemel bedekt is met grijze wolken, wil ik daar iets bij voelen <- emotie, bavarios. Het gegeven geschreven levert geen emotie op. Donders, de hemel zakt in grauwheid omlaag wel. Dan zoek je dekking. Toch? Wanneer show? Altijd? Nee, zou ik niet doen. Tenzij in een kort verhaal, maar niet een boek lang. Je schrijft ook niet een boek lang in dialoog. Het kán wel, maar om in de vergelijking met film te blijven (die ik overigens niet goed vind, omdat het verschillende media zijn): de camera in beweeglijke toestand zetten / houden werkt voor even om de aandacht erbij te houden, maar na vijf minuten krijg je er migraine van en zap je naar iets anders. Wanneer show dus: wanneer je wilt dat de lezer zich identificeert met het personage, de gebeurtenis, de situatie. Je wilt iemand (de lezer) iets laten zien: zó was het, zó voelde het, zó beleefde hij/zij/ik het. Daarbij moet gezegd worden dat er een verschil is tussen verhalen die geschreven willen worden en mensen die verhalen willen schrijven. Dat is wel een andere discussie, maar het werkt ontzettend mee. Veel rasvertellers heb je niet, soms moeten we het hebben van de verhalen zelf - en die hebben een techniek nodig om lezers te bereiken. Als rasverteller en verhaal elkaar ontmoeten, vervallen show and tell. Dan héb je het! Dan bloeit het.