'Wil ik in een boek?'

Weet je, je weet nooit hoe iemand tegen jou en de dingen die je doet, aankijkt. Daarom is het wel fijner als je van tevoren weet dat iemand iets over je gaat schrijven en zelf vind ik het dan ethisch om daar ook zeggenschap in te hebben, al was het maar een weerwoord, Ceridwen. Dat is toch ook een journalistieke wet: hoor en wederhoor. De zaak van meerdere kanten laten zien. Anderzijds kun je ook geïnspireerd raken door iemand en hem/haar een plaats(je) in je boek geven zonder dat je nu precies laat zien dat je die mens-in-persoon bedoelt. Zo heb ik eens een tante ten tonele gevoerd die rechtstreeks geïnspireerd was op iemand die ik heel goed ken en die karaktertrekjes heeft die leuk zijn om te beschrijven maar toch bij meer mensen voorkomen. Door haar als voorbeeld te nemen, was het makkelijker om het personage uit te diepen, aan te scherpen, een dialoog mee te geven (Wat zou ... zeggen in deze situatie?) Ik dacht dat de door mij beschreven karakters in het boek dan meer kleur, diepte en persoonlijkheid kregen. Daarna, als de toon voor de persoon gezet is, kan ik er naar hartelust zelf elke draai aan geven die ik wil. Maar dan is het echt die tante (persoon in het boek) geworden en minder de persoon die ik in de realiteit ken.

Hallo Ceridwen en Marriejeanne, Ik ken jullie namen al langer, maar ik ben hier voor het eerst en ik zal me even voorstellen. Ik ben 41 jaar, en mijn leven wordt wat ritme betreft bepaald door mijn twee ondernemende kleuters. Het lijkt me spannend om mezelf terug te lezen in een verhaal. Maar ik zou het niet prettig vinden als dat zonder mijn toestemming gebeurt. Je weet maar nooit wat het doet met de beeldvorming rond mijn persoon als andere lezers me in het verhaal herkennen. Als mensen al geloven wat er in roddelbladen staat, wat zullen ze dan wel niet denken van een personage in een boek?

Aangezien ik vrij zeker weet dat men een raar beeld van mij heeft, liever niet ;) Te confronterend. Ik doe het zelf ook niet, alleen uiterlijkheden zodat die consistent blijven.

Het ligt er natuurlijk wel aan of mijn positieve of mijn negatieve kanten worden beschreven. Alhoewel... niemand kent Rosali beter dan ik. Dus hetgeen wat beschreven wordt is toch niet helemaal ik.

O, als ik een interessant leven had dan mocht dat gerust.

Hi Dees, welkom! Een collega, leuk. Ik heb een peuter (2) en een kleuter (4) die de boel hier opstelten zetten. Heel inspirerend. Het is goed om te lezen hoe jullie hier tegenaan kijken. Altijd goed om een nieuwe mening te zien! Mara, ik vind per definitie ieder leven interessant. Bedoel je als je beroemd zou zijn om het een of ander (wetenschap, muziek, .. )?

Ja, zoiets. Maar dat is voor iedereen natuurlijk verschillend. En er dan iets nuttigs mee doen voor de hele maatschappij. Toch stiekem een wereldverbeteraar.

Ik vind ook ieder leven interessant, of in ieder geval een inkijkje waard. Altijd benieuwd naar de keuzes die mensen maken, naar wat ze laten liggen, naar de ware motieven achter hun handelen en de draai die ze er zelf aan geven. Mensen houden de wereld en zichzelf vaak aardig voor de gek. Mara, ieder leven kan een spannend verhaal opleveren, zelfs als je de hele dag achter de geraniums zit te filosoferen over wat je zou moeten doen, of over wat had kunnen zijn, of moeten zijn. En als je daarmee de lezer een spiegel voorhoudt zodat hij beter inzicht krijgt in zijn eigen handelen, dan ben je toch in feite een wereldverbeteraar? Zou je zelfs op die manier niet in een boek willen? Probleem is natuurlijk, zeker in mijn voorbeeld, wat Rosali al schrijft: niemand kent jouw motivatie beter dan jezelf, dus zou het boek toch niet over jou gaan.

Ja dat klopt helemaal, Dees, zelfs kent iedereen zichzelf niet eens volkomen en motiveert zich met gedachtes en handelingen die hem het beste lijken te passen. Dat zou een mooi idee voor een boek zijn: de gedachtes ontplooien van iemand die zichzelf motiveert om achter de geraniums te blijven zitten en hem vervolgens door zijn denken heen op de gedachte laten komen dat hij het misschien niet (of juist wel) bij het goede eind heeft. Maar daarvoor heeft hij toch een leidraad nodig. En welke is dat dan? En waarom juist deze? En hoe reflecteert hij daarop? En wat doet hij ten slotte? Staat hij op? Of blijft hij zitten? Maar dit is allemaal volkomen bedacht. Dus heeft niet echt te maken met de vraag: 'Wil ik in een boek?' Tenzij iemand model staat voor dit boek en het wil laten schrijven. Dan past het onder de topicvraag. Wie biedt zich aan?

Ben het wel met Rosali eens. En het ligt er denk ik ook aan door wie je 'beschreven' wordt.

Ik weet niet of jullie vandaag Eénvandaag gezien hebben, er was een item over Marianne Vaatstra (dat 16-jarige meisje uit Zwaagwesteinde dat in 1999 vermoord is, en welke moord nog altijd niet opgelost is). Nu schijnt er een journalist een boek over de moord en alle gedoe er omheen geschreven te hebben, zonder de ouders/nabestaanden van Marianna zelfs maar te informeren dat hij met zoiets bezig was. De vader was hier zeer gepikeerd over (zwaar understatement). De journalist beweerde dat hij de ouders/nabestaanden bewust niet had benaderd omdat hij een zo onafhankelijk mogelijk boek wilde schrijven. Wat vinden jullie hiervan?

Begrijpelijk dat de familie pissig is (uiteindelijk verdient ie journalist nu geld met de ellende die zij nu hebben meegemaakt), maar zolang hij het puur objectief houdt en dus niet allerlei gevoelens gaat beschrijven van mensen die hij niet gesproken heeft, vind ik dat het moet kunnen. Dat heet vrije nieuwsgaring en ik ben blij dat dat in Nederland kan.

In feite mag iedereen overal een boek over schrijven: vrijheid van drukpers. Dan hebben we nog vrijheid van meningsuiting. We zijn inderdaad heel vrij in ons land. Zolang de journalist geen feitelijke onwaarheden vermeldt, mag hij het doen, denk ik. Als hij wel onwaarheden vermeldt, moet hij rectificeren of rehabiliteren. Dat hij er geld mee verdient, is geen criterium. Elke journalist verdient geld met zijn schrijven. Net als elke romancier en elke dichter. Of wie, ook. Of het 'leuk' is voor de nabestaanden, is een heel andere vraag. Het is een precair onderwerp en zal altijd pijn blijven doen. Vooral als er ineens zo'n publicatie rauw op je dak komt vallen zoals nu bij de ouders. Daarom had de journalist er beter even een belletje aan kunnen besteden. Maar journalisten gaan niet over alles wat ze schrijven, de mensen van tevoren informeren. Onbegonnen werk. En vaak willen ze graag ook even shockeren. Ze zijn immers publiciteitsg**l. Daar kicken ze op. Niet allemaal, niet altijd, maar toch... ze komen graag als eerste met iets onverwachts.

Ja, dit mag allemaal in Nederland, maar of het kies is??? Als je tevoren kunt vermoeden dat je mensen daarmee diep raakt, vind ik dat je jezelf nog wel een paar keer achter de oren mag krabben. Er bestaat ook nog zoiets als ethiek. Ik heb de uitzending overigens niet gezien, lees het hier pas. Dus ik weet niet hoe integer of hoe lomp hij het heeft aangepakt. Maar ik zou op zijn minst de mensen iets laten horen vooraf.

-

Misschien vinden ze het juist goed dat je erover schrijft. Om misstanden aan de kaak te stellen. En willen ze er anderen voor waarschuwen. 'Doe nooit wat ik heb gedaan,' die insteek.

In het geval van Marianne Vaatstra hadden de ouders benaderd moeten worden!!! Ja, drie uitroeptekens. Misschien hadden ze dan nog wel meegewerkt ook!

Als je mans genoeg bent om over anderen te schrijven, in de hoop dit te publiceren, ben je toch ook mans genoeg om dit te melden? Schrijven over van alles en nog wat is prima, daarnaast bestaat er nog altijd iets als fatsoen en respect. Ik vind dat je als schrijver na moet denken over je eigen motieven om iets te schrijven. Zeker als je hier anderen bij betrekt die herkenbaar zijn in een verhaal. Het maakt voor mij wel uit of er uit een zekere overtuiging een boek over mij geschreven wordt, of uit puur winstbejag. Wil de journalist in zijn boek de waarheid aan het licht brengen? Wil hij anderen ervan overtuigen dat moord vreselijk is? Of is het geschreven omdat hij weet dat onopgeloste moorden op jonge meisjes -en sensatieverhalen in het algemeen- goed verkopen? (Dat laatste maakt het voor de nabestaanden nog pijnlijker). Of is het een combinatie van deze redenen? Maar ik vind dat deze schrijver, ongeacht zijn insteek, de ouders op de hoogte had moeten stellen.

Mja, als de mening van de ouders enige invloed had op wat hij zou schrijven, dan was het wel aardig geweest als hij eerst even had overlegd. Maar als hij dat boek zou schrijven, of ze het er nou wel of niet mee eens waren geweest, dan heeft het melden toch geen zin? Dan kan het net zo goed achteraf, inderdaad, om niet beinvloed te worden. In dat opzicht vind ik het wel een goede zet van die journalist. Op deze manier weet het publiek in ieder geval zeker dat de feiten niet verdraaid zijn omdat de ouders het ergens niet mee eens waren.

En wat, als de ouders hadden gezegd: 'Doe maar liever niet'?

Dan had men moeten bedenken wat voor verdriet die mensen al allemaal hebben. Is er dan geen clementie meer?

Dan had ie het waarschijnlijk alsnog gedaan en hadden de ouders allerlei moeite gedaan om het te stoppen, waardoor ze er alleen maar nog meer aan moeten denken enzo.

Als de ouders niet mee wilden werken had de journalist nog meer reclame gekregen. Dan konden de ouders de publicatie via de rechter aanvechten. Misschien wilden ze dit wel. Maar dan wordt alles constant opgerakeld. Ik vind het ook niet goed dat de schrijver iemand niet vantevoren benadert maar ik snap zijn beweegredenen weer wel.

Ik vraag me af of deze journalist en de ouders elkaar kennen. Zo ja, dan was er misschien wél clementie en overleg geweest. Zo nee, dan is de betrokkenheid naar elkaar waarschijnlijk te gering om rekening te willen en te kunnen houden met de diverse belangen. Ik denk daarom dat men elkaar niet (goed) kende. Maar ik heb het boek niet gelezen; ik weet niet wat de strekking en teneur zijn. Iemand van jullie wel?

Ik ken het boek niet en heb ook de uitzending niet gezien. Het blijft een moeilijke discussie omdat de uitkomst waarschijnlijk hetzelfde was gebleven: het boek was toch wel geschreven, met of zonder toestemming van de ouders. Blijft overeind dat ik het een kwestie van fatsoen vind om contact te zoeken, zeker in deze situatie. Ik snap de beweegredenen van de schrijver wel, maar ik keur het niet goed. En terugkomend bij het beginpunt van deze discussie: hoe zou je het zelf vinden als er plotseling een boek over jou (of een -overleden- dierbare) verscheen? En aanvullend: waarin je zelf niet gehoord bent?

Of ik in een boek wil? Liever niet. Ook al lijkt mijn leven soms aardig in een boek thuis te horen (dan weer dat probleem, dan weer dit, dan weer zus, dan weer zo), nu al zo'n twee jaar achter elkaar. Wel is er in mijn langste verhaal een meisje met een autistische stoornis. Mijn broertje, die dat heeft gelezen (voor zover het toen af was) zei dat dat meisje autistische dingen had die ik ook heb :O daar had ik zelf helemaal niet bij nagedacht.

Ha Aart, mijn oudste zoon heeft pdd-nos, dat is een lichte vorm van autisme. Hij gaat heel normaal naar een gewone basisschool en heeft een hoog IQ. Ik wil maar zeggen: je kunt er zelf goed mee leven, het is de buitenwereld die zich aan jou moet leren aanpassen (zei de ervaringsdeskundige...)

Hoi Mara, mijn broertje heeft ook een vormvan pdd-nos: mcdd. Ik ben ook naar een normale basisschool gegaan maar de middelbare school is volledig (tot eind volgend jaar) op speciaal onderwijs, met allemaal kinderen met iets van autisme. Maar wat schrijven betreft zit daar niks in, dat meisje is (samen met haar vader en een jongen in een kortverhaal) de enige drie mensen waar ik ooit over heb geschreven die iets autistisch hebben.

Als je dat verhaal nou goed uitwerkt denk ik dat je een uitstekende kans maakt bij uitgeverijen...

Welk verhaal? Mijn eigen verhaal? *lacht*